Συνεχης ενημερωση

    Κυριακή, 05-Δεκ-2021 09:19

    Η επιτυχία του Ταμείου Ανασυγκρότησης κρίνεται στην Ιταλία

    Ντραγκι
    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Του Κώστα Ράπτη

    Το "οτιδήποτε χρειαστεί" (whatever it takes) είναι η φράση-κλειδί που τον ακολουθεί από το 2012, όταν, στην κορύφωση του ελληνικού δράματος και συνολικά της κρίσης του ευρώ, με τις διακηρύξεις του ως επικεφαλής τότε της ΕΚΤ, απέτρεψε σαρωτικές επιθέσεις εναντίον της νομισματικής ένωσης.

    Η ίδια φράση, όμως, φαίνεται πως ακολουθεί τον Μάριο Ντράγκι και ως πρωθυπουργό της Ιταλίας, καθώς η χώρα του είναι αυτή στην οποία κρίνεται πραγματικά η επιτυχία του Ταμείου Ανάκαμψης και, άρα, συνολικά το μεταπανδημικό μέλλον της Eυρωζώνης.

    Πρώτη εκταμίευση

    Ήδη στις 30 Νοεμβρίου η Ιταλία δρασκέλισε ένα ιστορικό κατώφλι, καθώς ξεκίνησε την εκταμίευση κονδυλίων, και μάλιστα για χάρη του υπουργείου Παιδείας, από το Ταμείο, του οποίου η τρίτη μεγαλύτερη αλλά και δεύτερη περισσότερο χρεωμένη οικονομία της Eυρωζώνης αποτελεί τον μεγαλύτερο αποδέκτη.

    Υπολογίζονται σε 191 δισ. ευρώ, ήτοι 28% του συνόλου, τα κονδύλια που αντιστοιχούν στη χώρα του Μάριο Ντράγκι, εκ των οποίων τα 23 δισ. προορίζονται για φέτος. Όμως το "τίμημα" που πρέπει να καταβληθεί είναι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τις οποίες, εάν δεν καταφέρει ο τωρινός πρωθυπουργός με τη μεγάλη αποδοχή που έχει εξασφαλίσει, μάλλον δεν θα τις καταφέρει οποιοσδήποτε άλλος.

    Όμως η Ιταλία είναι πάντα η Ιταλία. Και η ευστάθεια του κυβερνητικού συνασπισμού του οποίου ηγείται ο μη εκλεγμένος πρώην τραπεζίτης παραμένει, παρά το "αυτοκρατορικό" του στυλ, διαρκώς διακυβευόμενη. Πόσω μάλλον που οι επικείμενες εκλογές για την ανάδειξη νέου Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας, σε διαδοχή του Σέρτζιο Ματαρέλα, ενδέχεται να οδηγήσουν στην προαγωγή του στο ανώτατο αξίωμα, ανοίγοντας άλλον έναν γύρο αναζήτησης πρωθυπουργού, ίσως και εναλλακτικού κυβερνητικού συνασπισμού.

    Υστέρηση δεξιοτήτων

    Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι την αρχή των εκταμιεύσεων έκανε το ιταλικό υπουργείο Παιδείας είναι πολλαπλά συμβολικό, καθώς υπογραμμίζει την ανάγκη της Ιταλίας να ξεφύγει από τους καχεκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων δύο δεκαετιών, που σε μεγάλο βαθμό αποδίδονται (πέρα από τη δημογραφική συρρίκνωση και τη γραφειοκρατία) στην υστέρηση δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, ιδίως στον Νότο. Ο μεγάλος αριθμός των νέων που βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας και ταυτόχρονα εκτός οποιασδήποτε διαδικασίας εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης το εικονογραφεί αυτό χαρακτηριστικά.

    Το έλλειμμα αναπτυξιακής δυναμικής αποτελεί το βαθύτερο πρόβλημα της Ιταλίας, περισσότερο και από τα δημοσιονομικά κενά (τα οποία, άλλωστε, επιδεινώνει κρατώντας χαμηλά τον παρονομαστή του λόγου χρέους προς ΑΕΠ), τουλάχιστον όσο η χώρα βρίσκεται εκτός του ραντάρ των ανησυχιών των επενδυτών στις αγορές ομολόγων. Πράγμα που βέβαια θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αντιστραφεί αν εξέλιπε ο άνθρωπος της εμπιστοσύνης τους από το πρωθυπουργικό Μέγαρο Κίτζι ή αν η διάδοχος του Ντράγκι στη Φραγκφούρτη, Κριστίν Λαγκάρντ, αποφάσιζε, στο όνομα των πληθωριστικών πιέσεων, να αποσύρει το μαξιλάρι παροχής ρευστότητας που έχει προσφέρει ηρεμία στην Ευρωζώνη. Τότε θα ερχόταν δυσάρεστα στο προσκήνιο το γεγονός ότι η πανδημική κρίση προσέθεσε άλλο ένα 20%-30% του ΑΕΠ στο δημόσιο χρέος των κρατών-μελών, με την Ιταλία ειδικά να αγγίζει στα τέλη του 2020 το 158%.

    Επιδέξια "κοπτορραπτική"

    Προς το παρόν ο Ντράγκι προσπέρασε άλλον έναν σκόπελο, επιτυγχάνοντας την έγκριση του νέου Προϋπολογισμού, ο οποίος είχε καθυστερήσει επικίνδυνα να προωθηθεί στη Γερουσία, λόγω ενδοκυβερνητικών τριβών, προερχόμενων κυρίως από τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, που αντιδρούσε στην κατάργηση της "Φόρμουλας 100" για τη συνταξιοδότηση (38 χρόνια εισφορών + 62 συμπληρωμένα έτη ηλικίας).

    Έπειτα από μια επιδέξια "κοπτορραπτική" των, ούτε λίγο ούτε πολύ, 528 προαπαιτουμένων των Βρυξελλών και των διεκδικήσεων των συγκυβερνώντων κομμάτων, η κυβέρνηση Ντράγκι υιοθέτησε έναν "επεκτατικό" Προϋπολογισμό των 30 δισ. ευρώ, που στηρίζεται στην αισιόδοξη παραδοχή ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα φτάσει το 6% και ταυτοχρόνως υπόσχεται περικοπή φόρων σε ύψος 12 δισ. ευρώ (εκ των οποίων, όμως, τα 8 δισ. εξαρτώνται από τη μελλοντική διαβούλευση στο Κοινοβούλιο, και με τους κοινωνικούς εταίρους).

    Εξαιρώντας ορισμένα "γλυκαντικά" προς τα νοικοκυριά, όπως η χορήγηση γονεϊκής άδειας και στους άνδρες, η διάθεση 52 εκατ. ευρώ για την εξομάλυνση των μισθολογικών ανισοτήτων εις βάρος των γυναικών και την αύξηση του αριθμού των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων από 15 σε 23, ο "μπουναμάς" Ντράγκι στρέφεται κατεξοχήν στον χώρο των επιχειρήσεων, και δη των κατασκευών. Κάποτε και με κοινωνικό πρόσχημα, όπως ισχύει με την επιδότηση της κατασκευής ή ριζικής ανακαίνισης κατοικιών ή της απόκτησης πρώτης κατοικίας σε νέους έως 31 ετών με εισόδημα λιγότερο από 15.700 ευρώ.

    Οι ενδοκυβερνητικές ισορροπίες επέβαλλαν, πάντως, την περικοπή κατά μόλις 5 ευρώ μηνιαίως του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (Reddito di cittadinanza) για ανέργους και χαμηλόμισθους, το οποίο αποτελούσε εμβληματική επιλογή των συγκυβερνώντων κομμάτων της Λέγκας και του Κινήματος Πέντε Αστέρων.

    Επείγουσες προκλήσεις και διεθνείς επιτυχίες

    Κατά τα λοιπά, η κυβέρνηση Ντράγκι υποχρεώνεται να αναμετρηθεί με τις επείγουσες κρίσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης. Έγινε, έτσι, η πρώτη στην Ευρώπη που προχώρησε σε αυστηρή καθολική υιοθέτηση υγειονομικού πάσου (παρά τις συγκρούσεις που αυτό προκάλεσε κυρίως με τους λιμενεργάτες της Τεργέστης), μονιμοποιώντας ταυτόχρονα το υγειονομικό προσωπικό που προσελήφθη εκτάκτως κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ταυτόχρονα, εξήγγειλε μεγάλες επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα και τη διάθεση 2 δισ. ευρώ για τη χαλιναγώγηση της τιμής του ρεύματος.

    Και ενώ "μέσα" η συζήτηση που κυριαρχεί αφορά την πιθανή μεταπήδηση του Ντράγκι τον Φεβρουάριο στην Προεδρία της Δημοκρατίας (όπου θεσμικά τού προσφέρονται δυνατότητες να συνεχίσει να επιτηρεί το κυβερνητικό έργο) και το πώς θα χειραγωγηθούν οι αντίστοιχες φιλοδοξίες του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, "έξω" ο Ιταλός πρωθυπουργός κατέγραψε δύο σημαντικές επιτυχίες. Η πρώτη ήταν η επιτυχημένη διοργάνωση της Συνόδου της G20 υπό ιταλική προεδρία. Η δεύτερη, όμως, και με σημαντικότερες επιπτώσεις για το μέλλον, ήταν η πρόσφατη συνυπογραφή της Συμφωνίας του Κυρηναλίου με τη Γαλλία. Και μολονότι το επίκεντρό της αφορά τη στρατιωτική συνεργασία και άρα την ηγεμονία στη Μεσόγειο, ο συμβολισμός της αντιπαράθεσης με το Σύμφωνο του Ελυζέ το 1963, που άνοιξε τον δρόμο για την ευρωπαϊκή ενοποίηση υπό γαλλογερμανική ηγεμονία, υπενθυμίζει τους τωρινούς ενδοευρωπαϊκούς κλυδωνισμούς, αλλά και την ετοιμότητα του "λατινικού μπλοκ" να πιέσει τη νέα γερμανική κυβέρνηση Σολτς - Λίντνερ - Πρασίνων και συνολικά το "μπλοκ των φειδωλών" που επείγεται για μια επιστροφή στην προ-πανδημική "κανονικότητα".

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ