Συνεχης ενημερωση

    Κυριακή, 19-Σεπ-2021 09:28

    Η Γερμανία μπροστά στον πειρασμό της αριστερής στροφής

    Η Γερμανία μπροστά στον πειρασμό της αριστερής στροφής
    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Του Κώστα Ράπτη

    Σύμφωνα με ένα ρητό ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Βρετανία, "κάθε πολιτική σταδιοδρομία προορίζεται να τελειώσει μες στην αποτυχία". Στην περίπτωση της Άνγκελα Μέρκελ θα μπορούσαμε να το εξειδικεύσουμε: η 16χρονη παραμονή της στην καγκελαρία τελειώνει μέσα στα σφυρίγματα και τα γιουχαΐσματα, όπως αυτά που δέχτηκε από μερικές εκατοντάδες συγκεντρωμένους την περασμένη εβδομάδα, όταν επισκέφθηκε έκθεση ζωγραφικής στη Δρέσδη της ανατολικής Γερμανίας.

    Αποδοκιμασίες δέχτηκε και ο επίδοξος διάδοχός της Άρμιν Λάσετ στη Βρέμη από ομάδα νεαρών οι οποίοι κατήγγειλαν την απροθυμία του να συνομιλήσει με έξι ακτιβιστές που πραγματοποιούν απεργία πείνας έξω από την Μπούντεσταγκ, καταγγέλλοντας την αδράνεια απέναντι στην κλιματική καταστροφή.

    Ο μεγάλος αντίπαλός του, Όλαφ Σολτς, υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών για την καγκελαρία, εμφανίζεται περισσότερο δημοφιλής. Όμως τα δικά του μπλεξίματα είναι με τους θεσμούς και όχι με δυσαρεστημένους πολίτες. Σκάνδαλα όπως αυτό της Wirecard επιφυλάσσουν ενοχλητικά ερωτήματα για τον νυν υπουργό Οικονομικών του "μεγάλου συνασπισμού", ενώ η έφοδος της Μονάδας Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών της Κολωνίας στα γραφεία του υπουργείου του για υπόθεση κατάχρησης από υπηρεσιακό παράγοντα που έχει ερευνηθεί πλημμελώς χαρακτηρίζεται από τους προσκείμενους στον Σολτς ως "βρώμικο κόλπο" για τη δημιουργία προεκλογικών εντυπώσεων. Σε κάθε περίπτωση, ο εκλεκτός των Σοσιαλδημοκρατών δέχθηκε να εξετασθεί από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή πριν από τις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές της επόμενης Κυριακής.

    Τελευταία δεδομένα

    Σε δημοσκοπικό επίπεδο δεν παρατηρούνται ανατροπές. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Infratest για λογαριασμό του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού δικτύου ARD της Γερμανίας, Χριστιανοδημοκράτες και Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU) εμφανίζουν ποσοστό πρόθεσης ψήφου 22% (δηλαδή +2 μονάδες σε σύγκριση με αντίστοιχη έρευνα στις αρχές Σεπτεμβρίου) και το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD) 26% (με ενίσχυση κατά μία μονάδα). Οι Πράσινοι μετριούνται στο 15% (-1%), η ακροδεξιά "Eναλλακτική για τη Γερμανία" (AfD) στο 11% (-1%), το Φιλελεύθερο κόμμα (FDP) επίσης 11% (-2%). Το ποσοστό της Αριστεράς παραμένει 6%. Όλα τα άλλα κόμματα μαζί θα ελάμβαναν 9%, ενώ 16% των ερωτηθέντων αφήνει ακόμη περιθώριο να αλλάξει την προτίμησή τους τις επόμενες μέρες.

    Ο Όλαφ Σολτς χάνει σε δημοτικότητα σε σύγκριση με τις αρχές του μήνα, αλλά παραμένει με απόσταση ο πιο δημοφιλής υποψήφιος καγκελάριος με 51% (-5%). Στη δεύτερη θέση δημοφιλίας βρίσκεται ο πρόεδρος του FDP, Κρίστιαν Λίντνερ, με 33 % (+1%). Ακολουθεί η υποψήφια καγκελάριος των Πρασίνων, Αναλένα Μπέρμποκ, με 27% (+2%) και ο Άρμιν Λάσετ με 25% (+5%).

    Ποια "ανατροπή" και ποια "συνέχεια";

    Σε μια χώρα που δυσφορεί έντονα για τη διαχείριση της πανδημίας, ανησυχεί για την κλιματική μεταβολή και ταυτοχρόνως απεχθάνεται τα πειράματα και την προοπτική επιβολής νέων φόρων, το επιθυμητό μείγμα "ανατροπής" και "συνέχειας" αποτελεί πραγματικό αίνιγμα. Όμως, με μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων να έχει ήδη ψηφίσει επιστολικά και με δεδομένο το ότι η επόμενη ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα είναι κατ’ ανάγκην τρικομματική, η δημόσια συζήτηση στη Γερμανία μοιάζει σαν να κινείται ήδη σε ρυθμούς μετεκλογικούς – με κύριο ερώτημα το ποιος θα συμμαχήσει με ποιον.

    Ως φαβορί, ο Σολτς θέλει να εμφανίζει δυνατότητα πολλαπλών επιλογών. Καλωσορίζει την προοπτική ενός συνασπισμού "φαναριού της τροχαίας", δηλ. SPD, FDP και Πρασίνων, αλλά είναι υποχρεωμένος να κρατά ανοιχτό και το ενδεχόμενο μιας συγκυβέρνησης του κόμματός του με τους Πράσινους και την Αριστερά, μολονότι για την τελευταία θεωρεί εμπόδιο τις αντιψυχροπολεμικές απόψεις της στην εξωτερική πολιτική. Από την πλευρά τους, οι υποψήφιοι εταίροι στέλνουν τα δικά τους μηνύματα, με τον Λίντντερ να διαμηνύει ότι δεν είναι δεδομένος και δεν θα συμμετάσχει παρά σε μια σαφώς "κεντρώα" κυβέρνηση και την Αριστερά να παραδέχεται ότι δεν πρόκειται να θέσει ζήτημα εξόδου από το ΝΑΤΟ. Ο Λάσετ, πάλι, επικεντρώνει τις επιθέσεις του στο ότι ο Σολτς δεν έχει αποκλείσει τη συνεργασία με τους "ακραίους" της Αριστεράς, ενώ ο ίδιος με σαφήνεια έχει ξεκόψει κάθε τέτοια σκέψη για την AfD.

    Πολλαπλά παράδοξα

    Βρίσκεται πράγματι η ηγέτιδα δύναμη της Ευρωζώνης ενώπιον μιας αριστερής στροφής και τι θα συνεπαγόταν κάτι τέτοιο για το σύνολο της Ευρώπης;

    Είναι παράδοξο που το μέχρι πρότινος "ημιθανές" SPD εκτοξεύθηκε στην κορυφή της προεκλογικής κούρσας, χάρη κυρίως στη ραγδαία υποχώρηση της CDU εντός του έτους. Και είναι διπλά παράδοξο που το κόμμα αυτό εμφανίζεται ταυτοχρόνως ως η επιλογή της "συνέχειας" (με τον έμπειρο Σολτς να αποτελεί ένα είδος "αρσενικής Μέρκελ" από άλλο κόμμα), όσο και της ανατροπής, αποφασισμένο να κλείσει τους λογαριασμούς όχι μόνο της προηγούμενης 16ετίας, αλλά και του προηγούμενου εαυτού του, οπότε με ηγέτη τον Γκέρχαρντ Σρέντερ κυβέρνησε με φυσιογνωμία "μπλερική" και εισήγαγε τις "μεταρρυθμίσεις Χαρτς ΙV", που τόσο τραυμάτισαν τις σχέσεις του με την εργατική εκλογική του βάση.

    "Εμείς θεσπίσαμε τις μεταρρυθμίσεις Χαρτς ΙV, εμείς και θα τις ανακαλέσουμε", δηλώνει τώρα η συμπρόεδρος του SPD, Σάσκια Έσκεν, το ηγετικό ψηφοδέλτιο της οποίας ήρθε στα πράγματα εξασφαλίζοντας το 80% της ψήφου του τελευταίου κομματικού συνεδρίου, σε μιαν ηχηρή αποδοκιμασία του επίσης υποψήφιου τότε Όλαφ Σολτς. Καταλύτης για την επίτευξη εκείνης της νίκης υπήρξε ο δραστήριος επικεφαλής της νεολαίας του κόμματος ("Juso"), Κέβιν Κίνερτ, στις προγραμματικές προτάσεις του οποίου περιλαμβάνεται, λ.χ., η εθνικοποίηση τομέων της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης της BMW.

    Όσο περισσότερο το SPD πλησιάζει προς την εξουσία, τόσο περισσότερο αναδεικνύονται οι διαφορές ανάμεσα στην αριστερή και τη δεξιά του πτέρυγα, γεγονός που σημαίνει ότι ως πιθανότερος καγκελάριος ο Σολτς θα πρέπει να ακροβατεί διαρκώς.

    Οι περιορισμοί παραμονεύουν

    Πολλά, βεβαίως, θα κριθούν από το είδος του κυβερνητικού συνασπισμού που θα προκύψει και τους συμβιβασμούς που αυτός θα επιβάλει. Όμως προς το παρόν το κυβερνητικό πρόγραμμα στο οποίο έχουν βρει κοινό έδαφος οι διαφορετικές πλευρές του SPD προβλέπει αύξηση της φορολόγησης της περιουσίας και των μερισμάτων, γενναίο φόρο άνθρακα, αύξηση των επενδύσεων για υποδομές κατά 45 δισ. ευρώ, αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 30%, παράταση της καταβολής του επιδόματος ανεργίας στους 36 μήνες, ενίσχυση των προγραμμάτων κοινωνικής κατοικίας, πάγωμα των ενοικίων στα μεγάλα αστικά κέντρα κ.ο.κ. Αντίστοιχες ιδέες έχουν και οι Πράσινοι.

    Όλα αυτά ευκολότερα λέγονται παρά γίνονται, αν αναλογιστεί κανείς ότι το ευρωενωσιακό νομικό πλαίσιο οχυρώνει την επιλογή της ελεύθερης αγοράς, ενώ και το γερμανικό συνταγματικό "φρένο χρέους" δεν μπορεί να ανατραπεί παρά με κοινοβουλευτική πλειοψηφία δύο τρίτων. Αποτελεί πάντως ειρωνεία της Ιστορίας το γεγονός ότι η Γερμανία, που πρωτοστάτησε πανευρωπαϊκά στις πολιτικές λιτότητας την προηγούμενη εικοσαετία (και επωφελήθηκε από αυτές παρά την ισχνή άνοδο της παραγωγικότητάς της), δίνει τώρα ώθηση στη συζήτηση περί επιστροφής στα παλαιά κεϊνσιανά εργαλεία.



     

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ