Ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πενταρόφσκι, μιλώντας στην DW, δηλώνει ότι δεν αναμένει έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ μέσα στο 2020, καθώς η Βουλγαρία φαίνεται να επιμένει στο βέτο.

Η κυβέρνηση των Σκοπίων ήλπιζε να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις επί γερμανικής προεδρίας στο δεύτερο εξάμηνο του 2020. Ωστόσο προ ημερών, σε σχετική συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών, η βουλγαρική κυβέρνηση μπλόκαρε την έναρξη διαπραγματεύσεων, επικαλούμενη ιστορικά ζητήματα. Μεταξύ άλλων η Σόφια ζητεί από τη γειτονική χώρα να ξαναγραφτούν τα σχολικά βιβλία της ιστορίας, ώστε να είναι σαφείς οι βουλγαρικές "ρίζες" της Βόρειας Μακεδονίας.

Διπλωμάτες από τις δύο χώρες καταβάλλουν προσπάθειες για να καταλήξουν σε συμβιβασμό πριν από την προσεχή σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 9 Δεκεμβρίου. Πάντως ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν φαίνεται αισιόδοξος. "Έχω ήδη επισημάνει, μετά τα μηνύματα που εκπέμπει η Σόφια τον τελευταίο μήνα, ότι οι πιθανότητες για εξεύρεση λύσης είναι ελάχιστες, αν και υπαρκτές βεβαίως", δηλώνει ο Στέβο Πενταρόφσκι στην Deutsche Welle. "Αυτό συμβαίνει γιατί προσπαθούν να βάλουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ζητήματα ταυτότητας, ζητήματα τα οποία ποτέ κανείς στον κόσμο δεν έχει διαπραγματευθεί, ούτε πρόκειται να διαπραγματευθεί..."

Οι βουλγαρικές απαιτήσεις

Η Σόφια απαιτεί επίσης από τη γειτονική χώρα να αναγνωριστούν οι "βουλγαρικές ρίζες" στη γλώσσα και στον πολιτισμό της, πριν συναινέσει στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στις 17 Νοεμβρίου η υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας Εκατερίνα Ζαχαρίεβα δήλωσε χαρακτηριστικά ότι "η Βουλγαρία δεν υποστηρίζει στην παρούσα φάση το πλαίσιο ένταξης με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και τη σύγκλιση της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης (ΕΕ- Βόρειας Μακεδονίας). Το σχέδιο δεν λαμβάνει υπόψη τις βουλγαρικές θέσεις και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό".

Τον Αύγουστο του 2017 Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία είχαν συνυπογράψει Συνθήκη Φιλίας, σε μία προσπάθεια να ξεπεράσουν τις ιστορικές διαφορές και τις αντιπαλότητες του παρελθόντος. Βούλγαροι αξιωματούχοι υποστηρίζουν τώρα ότι η Βόρεια Μακεδονία δεν σέβεται τη συμφωνία. Ο Στέβο Πενταρόφσκι διαφωνεί και επιρρίπτει ευθύνες στη βουλγαρική κυβέρνηση: "Όταν δεν προσεγγίζεις με καλή πίστη τη συμφωνία που υπογράφεις, μπορείς πάντοτε να βρεις λόγους για να μην την τηρήσεις, ενώ η πολυπλοκότητα της ενταξιακής διαδικασίας προσφέρει αρκετές ευκαιρίες για μη εποικοδομητική στάση", τονίζει ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας. Άλλωστε η συμφωνία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων προϋποθέτει ομοφωνία ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη.

Επιτροπή ιστορικών αναλαμβάνει καθήκοντα

Μία κοινή επιτροπή ιστορικών, με τη συμμετοχή γνωστών προσωπικοτήτων και από τις δύο χώρες, επιχειρεί να διευκρινίσει τα επίμαχα ιστορικά ζητήματα, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να βρει κοινό έδαφος. Άλλες χώρες- μεταξύ αυτών και η Γερμανία διά στόματος του προέδρου Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ- έχουν προτείνει να "υποβοηθήσουν" το έργο της επιτροπής ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες από τρίτες χώρες, κάτι που ωστόσο δεν αποδέχεται η Βουλγαρία. "Δυστυχώς έχει απορριφθεί ακόμη και η δική μας πρόταση να συμπεριλάβουμε στην επιτροπή ιστορικούς από μία τρίτη χώρα με περιορισμένες συμβουλευτικές αρμοδιότητες- παρότι είναι σαφές πως όταν έχεις ήδη δύο διαφορετικές ιστορικές προσεγγίσεις, μία τρίτη ανεξάρτητη προσέγγιση δεν μπορεί να τορπιλίσει τη διαδικασία", λέει ο Στέβο Πενταρόφσκι.

Με τη Συμφωνία των Πρεσπών το 2019 η γειτονική χώρα επιχείρησε να επιλύσει τις ιστορικές διαφορές της με την Ελλάδα. Σήμερα οι πιθανότητες για προσχώρηση στην ΕΕ φαίνεται να λιγοστεύουν και πάλι. Ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας ανησυχεί ότι η έλλειψη ενταξιακής προοπτικής για τη χώρα του μπορεί να υποσκάψει τη μεταρρυθμιστική ατζέντα σε κρίσιμους τομείς. "Είμαι βέβαιος ότι χωρίς τον άμεσο έλεγχο της ΕΕ δεν θα καταφέρουμε να υλοποιήσουμε τις μεταρρυθμίσεις με την ταχύτητα που απαιτείται", λέει ο Στέβο Πενταρόφσκι στην DW. "Από αυτή την άποψη η παραμονή της Βόρειας Μακεδονίας εκτός της επίσημης ενταξιακής διαδικασίας θα αποτελέσει αρνητικό παράγοντα, τον οποίον πρέπει να λάβουμε υπόψη".

Μπόρις Γκεοργκιέφσκι, Σκόπια

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Πηγή: Deutsche Welle