Πόσο επηρεάζεται η εγκληματικότητα από την κρίση του κορονοϊού; Ενδιαφέροντα συμπεράσματα προκύπτουν από τις πρώτες εκτιμήσεις των αρμοδίων αστυνομικών αρχών στη Γερμανία.

Συνωστισμός σε δημόσιο χώρο, σιδηροδρομικούς σταθμούς, δημόσια μέσα μεταφοράς. Ιδανικές προϋποθέσεις για το αποκαλούμενο "έγκλημα του δρόμου", για ληστείες, διαρρήξεις, μικροκλοπές, αρπαγές τσαντών. Όμως τις τελευταίες εβδομάδες έχουν εκλείψει αυτές οι ευνοϊκές "προϋποθέσεις" για τους επιτήδειους, καθώς ο περισσότερος κόσμος κλείνεται στο σπίτι του, σε μία προσπάθεια να περιορίσει τη διάδοση του μυστηριώδους κορονοϊού. Περιορίζεται και η εγκληματικότητα, όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα;

Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της Deutsche Welle εκπρόσωπος της Γερμανικής Εκληματολογικής Υπηρεσίας (BKA) επισημαίνει ότι δεν διαθέτει εμπεριστατωμένα στοιχεία, καθώς μόλις πρόσφατα δημοσιεύθηκε η επίσημη στατιστική για το έτος 2019 και θα χρειαστούν περίπου έξι μήνες ώστε να έχουμε εικόνα για το 2020. Ωστόσο, το υπουργείο Εσωτερικών στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, το πολυπληθέστερο της Γερμανίας, έχει ήδη συγκεντρώσει ενδιαφέροντα στοιχεία, συγκρίνοντας τα κρούσματα παραβατικότητας στην περίοδο μεταξύ 1ης Μαρτίου και 5ης Απριλίου του 2020 με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία λοιπόν, οι διαρρήξεις είναι πολύ λιγότερες, δηλαδή 1.620 έναντι 2.483. Ύφεση παρουσιάζει και η δράση των "πορτοφολάδων", καθώς καταγράφονται 1.857 κρούσματα έναντι 3.592 στο αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Το social distancing δεν ευνοεί τους καυγάδες

Σε μία άλλη καταγραφή η εγκληματολογική υπηρεσία στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας συγκρίνει την παραβατικότητα στη χρονική περίοδο 30.3.-5.4.2020 με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρσι. Εδώ η δράση των πορτοφολάδων εμφανίζεται μειωμένη κατά 90%, ενώ κατά 50% έχουν περιοριστεί οι διαρρήξεις, αλλά και οι μηνύσεις για σωματική βλάβη. "Οι αλλαγές στις συνθήκες της ζωής μας περιορίζουν ή τουλάχιστον δυσχεραίνουν πλέον ορισμένες μορφές εγκληματικότητας", εκτιμά το υπουργείο Εσωτερικών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Σε εποχές κοινωνικής αποστασιοποίησης (social distancing) προφανώς δεν ευνοούνται ληστές και πορτοφολάδες, που αναζητούν ευκαιρίες στον ανώνυμο συνωστισμό για να "χτυπήσουν".

Ύφεση αναμένεται ακόμη και στη διακίνηση ναρκωτικών, τουλάχιστον όσον αφορά τις μικροποσότητες για καθημερινή χρήση, εκτιμά ο Κρίστιαν Πφάιφερ, διευθυντής του εγκληματολογικού Ινστιτούτου της Κάτω Σαξωνίας. Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνει, η διακίνηση αυτή γίνεται κατάπροτίμηση σε ανοιχτούς και πολυσύχναστους χώρους. Σημαντική μείωση προβλέπει ο Γερμανός εγκληματολόγος και στα αδικήματα βίας υπό την επήρεια αλκοόλ και ο λόγος είναι απλός: "Κανείς δεν μπορεί να αρχίσει καυγά στο μπαρ ή στη μπυραρία, από τη στιγμή που έχουν κλείσει τα μπαρ και οι μπυραρίες".

"Χρυσή εποχή" για νέες απάτες

Όλα καλά λοιπόν; Κάθε άλλο, προειδοποιούν οι ειδικοί. Σε μερικές περιπτώσεις οι νέες συνήθειες και οι νέες συνθήκες ζωής ευνοούν νέες μορφές εγκληματικότητας. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι "το κόλπο με τα εγγόνια", όπως επισημαίνει η εγκληματολογική υπηρεσία της Κάτω Σαξωνίας: ένας απατεώνας τηλεφωνεί σε συνταξιούχους, λέει ότι είναι ο εγγονός τους, έχει αρρωστήσει με κορωνοϊό και χρειάζεται επειγόντως οικονομική βοήθεια. Μία παραλλαγή: οι επιτήδειοι χτυπούν την πόρτα ανυποψίαστων πολιτών και ισχυρίζονται ότι είναι συνεργάτες της υγειονομικής υπηρεσίας που θέλουν να κάνουν τεστ για τον κορωνοϊό. Από τη στιγμή που θα βρεθούν στο σπίτι, είναι εύκολη υπόθεση να "βάλουν χέρι" σε χρήματα και κοσμήματα.

Μία νέα μορφή εγκληματικότητας στο διαδίκτυο, που φαίνεται ότι βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε εποχές κορωνοϊού, είναι και η παραγγελία ανύπαρκτων αγαθών ή υπηρεσιών, όπως επισημαίνει ο Γερμανός εγκληματολόγος Σεμπάστιαν Φίντλερ. Αυτή η απάτη εκδηλώνεται σε δύο παραλλαγές. Η πρώτη είναι τα αποκαλούμενα fake shops, τα οποία- σε μία ιστοσελίδα που φαίνεται αξιόπιστη και απολύτως επαγγελματική- δέχονται παραγγελίες για φάρμακα, αντισηπτικά ή μάσκες προστασίας, ζητούν προπληρωμή, αλλά ποτέ δεν στέλνουν τα προϊόντα που έχει παραγγείλει ο ενδιαφερόμενος. Η άλλη παραλλαγή είναι οι επιτήδειοι που παίρνουν τις παραγγελίες για να στείλουν προϊόντα χειρίστης ποιότητας, για παράδειγμα δήθεν αντισηπτικό υγρό, το οποίο στην πραγματικότητα δεν προσφέρει καμία προστασία. "Με τέτοια πειρατικά προϊόντα οι εγκληματίες αποκομίζουν ασύλληπτο κέρδος εις βάρος της υγείας του καταναλωτή", προειδοποιεί ο Σεμπάστιαν Φίντλερ. 

Η απειλή του οργανωμένου εγκλήματος

Σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, οι ειδικοί ανησυχούν για τις δραστηριότητες του οργανωμένου εγκλήματος, που κάθε τόσο αναζητεί ευκαιρίες για να "ξεπλύνει χρήμα", διοχετεύοντάς το σε νόμιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Όπως λέει ο εγκληματολόγος Κρίστιαν Πφάιφερ, αναφέροντας ένα παράδειγμα, "από τη στιγμή που πολλά μπαρ βάζουν λουκέτο, είναι εύκολο για τη μαφία να τα αγοράσει σε χαμηλές τιμές και να τα αξιοποιήσει για ξέπλυμα χρήματος".

Επιπλέον το οργανωμένο έγκλημα μπορεί να αυξήσει την επιρροή του και με άλλον τρόπο, δηλαδή παραχωρώντας "δάνεια" σε μικροεπιχειρηματίες που τα έχουν ανάγκη. "Είτε δανείζουν λεφτά με ασύλληπτους τόκους και παίρνουν μερίδιο από την επιχείρηση , είτε την εξαγοράζουν με τη μία..." επισημαίνει ο Σεμπάστιαν Φίντλερ. Το συμπέρασμα του Γερμανού εγκληματολόγου: "Κατά τη γνώμη μου η εγκληματικότητα μετατοπίζεται από τον δημόσιο χώρο στο ημίφως. Στις διαρρήξεις η αστυνομία εύκολα μπορεί να καταγράψει τα κρούσματα. Στο ξέπλυμα χρήματος αυτό δεν είναι τόσο εύκολο..."

Μάρκο Μίλερ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Πηγή: Deutsche Welle