Στο Αμβούργο ξεκινάει δίκη εναντίον ενός πρώην δεσμοφύλακα σε στρατόπεδο εξόντωσης στο Γκντανσκ. Ο 93χρονος Μπρούνο Ντ. κατηγορείται για συνέργεια σε 5.230 περιπτώσεις ανθρωποκτονιών. Γιατί τώρα η δίκη;

"Ποτέ δεν θα ξεχάσω ότι πεινούσα διαρκώς. Μέρα και νύχτα". Η Ντόρα Ροτ και η μητέρα της ήταν δυο από τους 120.000 κρατούμενους στο στρατόπεδο εξόντωσης Στούτχοφ. Από αυτούς εκτιμάται ότι εξοντώθηκαν τουλάχιστον 65.000, ίσως όμως και 80.000. Μια από αυτούς ήταν και η μητέρα της Ντόρα Ροτ. Πέθανε από την πείνα για το ψωμί της το έδινε στην κόρη της.

Οι άνθρωποι στο Στούτχοφ δεν πέθαναν όμως μόνο από την πείνα αλλά και από τα καταναγκαστικά έργα, τις ασθένειες, το ψύχος ενώ άλλοι τουφεκίστηκαν ή οδηγήθηκαν στα κρεματόρια. Φυλάσσονταν από στρατιώτες που είχαν κατανεμηθεί σε 25 φυλάκια – πύργους. Από εκεί ψηλά οι δεσμοφύλακες είχαν εποπτεία του χώρου, ενώ έβλεπαν και τον καπνό από τις καμινάδες των κρεματορίων. Ήταν δυνατόν λοιπόν οι στρατιώτες να μην είχαν καταλάβει τίποτα από όσα συνέβαιναν στο στρατόπεδο και ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης τους στην τεράστια μηχανή θανάτου που είχαν στήσει οι Ναζί;

Ο Μπρούνο Ντ. ήταν τότε 17 ή 18 χρόνων και από το καλοκαίρι του 1944 μέχρι την άνοιξη του 1945 ανέβαινε συχνά στους ψηλούς πύργους για να μπορεί να εποπτεύει το στρατόπεδο. Τώρα 74 χρόνια μετά την απελευθέρωση του στρατοπέδου καλείται να λογοδοτήσει στο Εφετείο του Αμβούργου για συνέργεια σε 5.230 ανθρωποκτονίες.

Επειδή όμως ο Μπρούνο Ντ. δεν ήταν ακόμα ενήλικος ένα μεικτό ορκωτό δικαστήριο ανηλίκων καλείται να αποφασίσει εάν τότε ο Μπρούνο Ντ. ως δεσμοφύλακας δεν παρεμπόδισε μόνο ανθρώπους να διαφύγουν αλλά παρεμπόδισε επίσης εξεγέρσεις και την απελευθέρωση κρατουμένων. Η εισαγγελία είναι πάντως βέβαιη ότι "συμμετείχε γνωρίζοντας τις ύπουλες και φρικτές ανθρωποκτονίες ιδιαιτέρως των Εβραίων κρατουμένων" και ότι "ήταν τροχός της μηχανής εξοντώσεων" ενώ ήταν "και πρόθυμος να εκτελέσει τις διαταγές για εξοντώσεις".

Συνεργάσιμος ο κατηγορούμενος αλλά δεν αποδέχεται τις κατηγορίες

Το σημαντικό σήμερα ερώτημα που τίθεται είναι εάν πράγματι ο 93χρονος σήμερα Μπρούνο Ντ. γνώριζε. Ο ίδιος δεν το παραδέχεται. Πέρυσι ανακρίθηκε πολλές φορές από την Εισαγγελία και φάνηκε πρόθυμος να συνεργαστεί με τις αρχές. Αποδέχεται το γεγονός ότι ήταν δεσμοφύλακας στο στρατόπεδο εξόντωσης του Στούτχοφ ωστόσο δεν αποδέχεται τις κατηγορίες για συνέργεια σε ανθρωποκτονίες.

Ακόμη ένα από τα θέματα που απασχόλησε τη δικαιοσύνη ήταν εάν ο κατηγορούμενος ήταν σε θέση να πάρει μέρος στη δίκη εξαιτίας προβλημάτων υγείας. Μετά από πολλές εξετάσεις αποφασίστηκε ότι είναι εν μέρει σε θέση να παραστεί. Ανοιχτό πάντως μένει το ενδεχόμενο εάν η υγεία του θα του επιτρέψει μέχρι τέλους να παρίσταται στη δίκη και εάν τελικά θα εκδοθεί απόφαση.

Ο λόγος που δεν έγινε νωρίτερα η δίκη είναι ότι άλλαξε το νομικό πλαίσιο. Παλαιότερα οι δίκες επικεντρώνονταν περισσότερο σε ανώτερα στελέχη ενώ τα τελευταία χρόνια διατυπώνεται ολοένα και συχνότερα η άποψη ότι και κατώτερα στελέχη πρέπει να εκδιώκονται. Η πρακτική αυτή εφαρμόζεται τα δέκα τελευταία χρόνια και οι δίκες στέφονται εναντίον γραμματέων, φυλάκων και άλλων. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν ακόμα 23 δίκες εναντίον δεσμοφυλάκων.

Τέσα Βάλτερ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Πηγή: Deutsche Welle