Της Christina Kessler

Για πρώτη φορά, οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματοποιήθηκαν χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο. Από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου, πολίτες από όλη την ΕΕ προσήλθαν στις κάλπες. Αλλά τι σημαίνουν αυτά τα αποτελέσματα;

Παρά το όνομά τους, οι ευρωεκλογές επικεντρώνονται ιστορικά σε εθνικά ζητήματα. Οι εκλογές του 2024 δεν αποτέλεσαν εξαίρεση. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, τα εγχώρια θέματα κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα. Τα πολιτικά κόμματα επικεντρώθηκαν στο ιστορικό των εγχώριων κυβερνήσεων στην εκστρατεία τους αντί στη νομοθεσία που ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Άλλα εξέχοντα ζητήματα που επηρέασαν τις εκλογές σε πολλές χώρες ήταν η ασφάλεια και η άμυνα, η κρίση κόστους ζωής και η μετανάστευση.

Πριν από τις εκλογές, πολλοί αναλυτές προειδοποίησαν για απότομη στροφή προς τα δεξιά. Πράγματι, το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πιο δεξιό από το προηγούμενο, με αύξηση για τα ακροδεξιά κόμματα. Αυτό αντανακλά μια ευρύτερη τάση σε ολόκληρη την ΕΕ, όπου οι ακροδεξιές δυνάμεις σημειώνουν ολοένα και περισσότερα κέρδη, και σε ορισμένες χώρες μάλιστα αποτελούν μέρος της κυβέρνησης. Όμως τα εκλογικά αποτελέσματα δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν ριζική στροφή της Βουλής. Υπάρχει μια μετατόπιση προς τα δεξιά, αλλά το κέντρο έχει κρατήσει. Μαζί, η Χριστιανοδημοκρατική Ομάδα (ΕΛΚ), η Σοσιαλιστική Ομάδα (S&D) και η Ομάδα των Φιλελευθέρων (Ανανέωση) συνεχίζουν να κατέχουν την πλειοψηφία των εδρών.

Ως εκ τούτου, είναι πολύ απίθανο οι ακροδεξιές δυνάμεις να κυριαρχήσουν στη νομοθετική ατζέντα του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιπλέον, τα ακροδεξιά πολιτικά κόμματα τείνουν να είναι ασυνεκτικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σπάνια ψηφίζοντας ως μπλοκ. Αυτό αποδυναμώνει περαιτέρω την επιρροή τους.

Η εκλογή προέδρου

Το πρώτο σημαντικό καθήκον του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι να εγκρίνει –ή να απορρίψει– τον ​​επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Γερμανίδα Ursula von der Leyen ήταν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αγωνιζόταν για μια δεύτερη θητεία. Για να φτάσει εκεί, πρέπει να περάσει δύο εμπόδια: Την έγκριση από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ και την έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Von der Leyen απολαμβάνει ευρείας υποστήριξης από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Όταν πρόκειται για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ωστόσο, τα πράγματα μπορεί να γίνουν λίγο πιο δύσκολα.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  


Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

Ενώ ένας συνασπισμός ΕΛΚ, S&D και Renew θα είχε θεωρητικά αρκετές ψήφους για να στηρίξει τη φον ντερ Λάιεν, αρκετά μέλη του Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένης της δικής της κομματικής ομάδας, έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα την καταψηφίσουν. Για να οικοδομήσει μια πιο σταθερή πλειοψηφία, η von der Leyen θα προσεγγίσει πιθανούς υποστηρικτές από άλλες Ομάδες. Την τελευταία φορά κατάφερε να ξεπεράσει μερικές ψήφους χωρίς να χρειαστεί να εξασφαλίσει αυτή την ευρύτερη βάση υποστήριξης. Είναι πιθανό να το καταφέρει ξανά.

Μόλις η Ursula von der Leyen (ή κάποιος άλλος) εγκριθεί ως πρόεδρος της Επιτροπής, θα πρέπει να συγκεντρώσει μια ομάδα Επιτρόπων. Οι Επίτροποι, ένας που αποστέλλεται από κάθε κράτος μέλος, επιβλέπουν το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Επιτροπή προχωρά αργά και είναι πιθανό τα επόμενα πέντε χρόνια να δούμε περισσότερο διαδικασίες παρά αλλαγες. Αν και το αποτέλεσμα των εκλογών σίγουρα θα προκαλέσει επιβράδυνση της περιβαλλοντικής και κλιματικής ατζέντας της ΕΕ, είναι απίθανο να ανατραπεί οποιαδήποτε υπάρχουσα νομοθεσία. Η επόμενη Επιτροπή θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα όπως η ασφάλεια και η ανταγωνιστικότητα, αλλά δύσκολα θα επιχειρήσει μια αναστροφή.

Τελικά, στις Βρυξέλλες, οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν οδήγησαν σε σημαντικές πολιτικές αλλαγές. Αντίθετα, οι πιο σοβαρές συνέπειες των εκλογών εμφανίστηκαν σε επίπεδο κρατών μελών και τα αποτελέσματα έθεσαν εκτός ισορροπίας δύο από τις πιο σημαντικές κυβερνήσεις της ΕΕ.

Στη Γαλλία, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών προκάλεσε πολιτικό σεισμό. Το βράδυ των εκλογών, ο πρόεδρος Μακρόν διέλυσε το γαλλικό κοινοβούλιο και ανακοίνωσε πρόωρες εκλογές. Για πρώτη φορά, η γαλλική ακροδεξιά θα μπορούσε να έρθει στην εξουσία. Το κόμμα της Αναγέννησης του Μακρόν υπέστη ιστορική ήττα στις εκλογές, συγκεντρώνοντας μόλις 14,6%. Εν τω μεταξύ, το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, "Rassemblement National" (RN), πήρε το 31,4% των ψήφων. Η τολμηρή απόφαση του Μακρόν έχει οδηγήσει σε πολλές εικασίες σχετικά με τη στρατηγική του. Πιθανότατα ελπίζει ότι το RN, μόλις έρθει στην εξουσία, θα αποδειχθεί ανίκανο να κυβερνήσει και έτσι να μειώσει τις πιθανότητες του κόμματος στις προεδρικές εκλογές το 2027. Αλλά είναι ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι.

Εν τω μεταξύ, στη Γερμανία, η κυβέρνηση συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών, των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων ήταν βαθιά αντιδημοφιλής εδώ και λίγο καιρό. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης παρουσίασαν την εκστρατεία ως δημοψήφισμα για τον συνασπισμό του "σηματοδότη", με επιτυχία. Συνολικά, τα τρία κόμματα έλαβαν μόνο το 31% των ψήφων. Συγκριτικά, το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, οι Χριστιανοδημοκράτες, πέτυχε 30%. Αλλά το πιο ανησυχητικό αποτέλεσμα για τον συνασπισμό ήταν το αποτέλεσμα ρεκόρ για το ακροδεξιό κόμμα "Alternative für Deutschland’ (AfD) που ήρθε δεύτερο.

Το αποτέλεσμα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δείχνει πώς διάφορες ευρωπαϊκές χώρες αγωνίζονται να βρουν μια απάντηση στην άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Η συνεργασία με αυτά τα κόμματα δεν είναι πλέον ένα πλήρες ταμπού, όπως έδειξε το προηγούμενο νομοθετικό σώμα. Σε πολλές χώρες, ριζοσπαστικά δεξιά και ακροδεξιά κόμματα έχουν ήδη συμπεριληφθεί στην κυβέρνηση, πιο πρόσφατα στην Ολλανδία. Εκεί που εξακολουθεί να ισχύει ο "υγειονομικός κλοιός", οι κεντροδεξιές και οι συντηρητικές δυνάμεις αγωνίζονται να το υποστηρίξουν και αντιγράφουν τη ρητορική των ακροδεξιών κομμάτων σε μια προσπάθεια να επαναφέρουν τους ψηφοφόρους.

Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν παρουσιάζουν σε καμία περίπτωση μια σεισμική μετατόπιση. Έδειξαν όμως ότι η ομαλοποίηση της ακροδεξιάς συνεχίζεται αμείωτη.