Του Pierre-Alexandre Balland

Οι ευρωπαϊκές εκλογές της 9ης Ιουνίου κατέπληξαν την Ευρώπη, καθώς τα ακροδεξιά κόμματα αυξήθηκαν στη Γαλλία. Η Εθνική Συσπείρωση απέσπασε περίπου το 31% των ψήφων, ποσοστό διπλάσιο από το κόμμα της Αναγέννησης του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν που συγκέντρωσε 15%. Ο Μακρόν ανακοίνωσε αμέσως: "Αποφάσισα να σας δώσω πίσω την επιλογή του κοινοβουλευτικού σας μέλλοντος μέσω εκλογών. Ως εκ τούτου, διαλύω την Εθνοσυνέλευση απόψε", ζητώντας ταχεία βουλευτικές εκλογές στις 30 Ιουνίου και στις 7 Ιουλίου. Αυτή η σπάνια κίνηση, η οποία έλαβε χώρα για τελευταία φορά το 1997, μοιάζει λίγο με το ότι ο βασιλιάς Αρθούρος δοκιμάζει την εμπιστοσύνη των θεών επανατοποθετώντας το Excalibur.

Θα οδηγήσει μια ακροδεξιά κυβέρνηση ένα από τα μεγαλύτερα μέλη της ΕΕ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού; Η απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές έχει περιγραφεί ως τολμηρή, απερίσκεπτη και απελπισμένη. Στην πραγματικότητα, είναι ένας υπολογισμένος κίνδυνος με δυνητικά υψηλότερα οφέλη από την αδράνεια. Πιθανότατα, η ακροδεξιά δεν θα κερδίσει τις γαλλικές βουλευτικές εκλογές.

Τι θα συμβεί εάν η στρατηγική του Μακρόν πετύχει;

Θα αντικρούσει την επικρατούσα αφήγηση ότι η ακροδεξιά καταλαμβάνει τη Γαλλία. Οι σημερινοί τίτλοι υποδηλώνουν αυτή την τάση και είναι σημαντικό να την αντιμετωπίσουμε νωρίς. Επιστρέφοντας στους ψηφοφόρους, ο Μακρόν στοχεύει να δείξει ότι τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών δεν αντικατοπτρίζουν το ευρύτερο πολιτικό αίσθημα στη Γαλλία. Αυτή η κίνηση θα μπορούσε επίσης να κινητοποιήσει όσους ανησυχούν για την άνοδο της ακροδεξιάς, λειτουργώντας ως κάλεσμα για δράση. Με τη φιλοευρωπαϊκή στάση του Μακρόν, αυτό θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά τη δυναμική της ακροδεξιάς τόσο στην ΕΕ όσο και παγκοσμίως.

Η Εθνική Συσπείρωση — γνωστή ως Εθνικό Μέτωπο μέχρι το 2018 — είχε ήδη εξασφαλίσει την πρώτη θέση στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019 και πριν από αυτήν το 2014. Όμως ιστορικά, η ακροδεξιά αγωνίζεται να αντικατοπτρίσει την επιτυχία της στην ΕΕ στις γαλλικές εθνικές εκλογές. Ας δούμε τη λαϊκή ψήφο. Στις Ευρωεκλογές του 2019, η Εθνική Συσπείρωση έλαβε συνολικά 5.286.939 ψήφους. Ωστόσο, τρία χρόνια αργότερα, κατά τις γαλλικές βουλευτικές εκλογές, έλαβε μόνο 3.589.269 ψήφους. Υπήρχε μείωση 32,1% όταν οι εκλογές μεταφέρθηκαν από την ΕΕ σε εθνικό επίπεδο. Χρησιμοποιώντας τον ίδιο ρυθμό, οι 7.765.944 ψήφοι της 9ης Ιουνίου θα συρρικνωθούν σε 5.272.250. Το 2022, ο νικητής (Ensemble) συγκέντρωσε 8.002.419 ψήφους και το 2017 το LREM κέρδισε με 7.826.245 ψήφους. Ο Μακρόν στοιχηματίζει ότι η Εθνική Συσπείρωση δεν θα βρει επιπλέον 2,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους σε λιγότερο από ένα μήνα. Υπάρχουν πολύ πιο περίπλοκες (και ακριβείς) στρατηγικές μοντελοποίησης, αλλά το κύριο σημείο είναι ότι η αναπαραγωγή αυτής της νίκης σε γαλλικό επίπεδο είναι απίθανη και θα αντιπροσώπευε μια σεισμική πολιτική αλλαγή.

Δεν είναι ένας γύρος στο ρινγκ - είναι δύο

Η πτώση από τα αποτελέσματα των εκλογών της ΕΕ στη Γαλλία προέρχεται από διαφορετικά εκλογικά συστήματα. Το εκλογικό σύστημα δύο γύρων της Γαλλίας για τις βουλευτικές εκλογές αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τα ακροδεξιά κόμματα. Ενώ αυτά τα κόμματα μπορεί να έχουν καλή απόδοση στον πρώτο γύρο όταν τα παραδοσιακά κόμματα είναι διχασμένα, ο δεύτερος γύρος βλέπει μια αλλαγή. Εδώ, οι ψηφοφόροι τόσο από την αριστερά όσο και από τη δεξιά συχνά ενώνονται πίσω από πιο μετριοπαθείς υποψηφίους για να αποτρέψουν μια ακροδεξιά νίκη, μια στρατηγική γνωστή ως "Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο". Παρά τα κέρδη, η ακροδεξιά αγωνίζεται να οικοδομήσει τον ευρύ συνασπισμό που είναι απαραίτητος για να κερδίσει στον τελικό γύρο. Και στις γαλλικές βουλευτικές εκλογές, τα αποτελέσματα αποφασίζονται τοπικά σε 577 εκλογικές περιφέρειες, ευνοώντας κόμματα με ευρεία, ομοιόμορφη υποστήριξη. Η Εθνική Συσπείρωση μπορεί να κυριαρχεί σε συγκεκριμένες περιοχές, αλλά δεν καταφέρνει να επιτύχει την ευρεία κατανομή ψήφων που απαιτείται για να κερδίσει πολλές έδρες.

Τα μεγαλύτερα κόμματα όχι μόνο έχουν πιο ενιαία υποστήριξη αλλά και περισσότερους πόρους για να αποκτήσουν ισχυρούς, τοπικά αναγνωρισμένους υποψηφίους σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες, ενισχύοντας τις πιθανότητές τους να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία. Η Εθνική Συσπείρωση θα αγωνιστεί να βρει γρήγορα ανταγωνιστικούς υποψηφίους σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Και υπάρχουν περίεργοι λόγοι για τους οποίους οι Γάλλοι ψηφοφόροι μπορεί να κλίνουν προς την ακροδεξιά στις εκλογές της ΕΕ, αλλά να επιλέγουν τη μετριοπάθεια σε εθνικό επίπεδο. Τα οικονομικά ζητήματα, όπου το κόμμα του Μακρόν δείχνει δύναμη, κυριαρχούν στις εθνικές εκλογές και επηρεάζουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους. Επιπλέον, ο αντιληπτός χαμηλός αντίκτυπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην καθημερινή ζωή καθιστά τις εκλογές της ΕΕ έναν ασφαλή χώρο για ψηφοφορίες διαμαρτυρίας με ελάχιστες συνέπειες. Αυτό ισχύει στη Γαλλία και στην Ευρώπη γενικότερα — αλλά η αξιοσημείωτη απουσία του Μπαρντέλα στο Στρασβούργο ενισχύει αυτήν την αντίληψη χαμηλού κινδύνου. Ωστόσο, ο δρόμος για να γίνει πρωθυπουργός και να διακυβέρνηση είναι πολύ πιο απότομος. Ο Μακρόν φαίνεται να υπολογίζει στο να προλάβει την Εθνική Συσπείρωση απροστάτευτη και να τονίσει τις ασυνέπειες του προγράμματός της.

Τι θα συμβεί αν κερδίσει η Εθνική Συσπείρωση;

Δεν μπορεί κανείς να υποβαθμίσει την αυξανόμενη επιρροή της ακροδεξιάς στη γαλλική πολιτική και την Ευρώπη γενικότερα. Αυτά τα κόμματα έχουν κεφαλαιοποιήσει ένα κύμα δυσαρέσκειας μεταξύ των ψηφοφόρων που είναι δυσαρεστημένοι με τις πολιτικές της τρέχουσας κυβέρνησης για την οικονομική ανάπτυξη, τη μετανάστευση και την ασφάλεια. Λοιπόν, τι θα συμβεί αν, σε αντίθεση με αυτό που πιστεύω ότι είναι σε όλες τις πιθανότητες, η Εθνική Συσπείρωση κερδίσει και κυβερνήσει; Στη συνέχεια, ο Μπαρντέλα και η Λεπέν θα βρίσκονται στη θέση του οδηγού. Είναι πολύ πιο δύσκολο από το να είσαι στην αντιπολίτευση. Αν κυβερνήσει άσχημα, θα υποστεί τεράστια οπισθοδρόμηση στις εκλογές του 2027. Και αν κυβερνήσει αποτελεσματικά και επιλύσει κάθε οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό ζήτημα, τότε θα ζήσουμε όλοι ευτυχισμένοι για πάντα. Έτσι, ακόμη και σε αυτό το λιγότερο πιθανό σενάριο, η στρατηγική του Μακρόν μπορεί να είναι νικηφόρα. Δεν έχω κρυστάλλινη μπάλα και αυτή είναι μια καλή σκακιστική κίνηση από τον Πρόεδρο Μακρόν. Είτε πετύχει είτε όχι, θα γράψει ιστορία. Είναι όμως μια πολύ πιο υπολογισμένη κίνηση από όσο φαίνεται.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  


Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου