Το καλοκαίρι των ψευδαισθήσεων της Ευρώπης
Τετάρτη, 27-Αυγ-2025 07:30
Της Rym Momtaz
Φτάνουμε στο τέλος ενός καλοκαιριού αυταπάτης, μυστηριακής σκέψης και αυτο-αποδυνάμωσης για τους περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες.
Παρά τα πολλά αντίθετα στοιχεία, έχουν επανειλημμένα κάνει δηλώσεις στις οποίες πείθουν τον εαυτό τους να πιστέψει ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν προκαλεί χτυπήματα τόσο στα πιο άμεσα συμφέροντά τους ασφαλείας όσο και στα οικονομικά. Μερικοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να μπουν στο αυτί του Τραμπ και, μέσω του Jedi mind trick του να τον κολακεύουν, να επηρεάσουν μερικά από τα πιο προβληματικά του ένστικτα.
Και όμως, η συνολική εικόνα που αναδύεται οκτώ μήνες στη δεύτερη προεδρία του Τραμπ επιβεβαιώνει ότι στην Ουκρανία και στο εμπόριο, δεν βρίσκεται στην ίδια ομάδα με τους Ευρωπαίους.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μέχρι στιγμής φαίνεται να έχουν αντλήσει τα λάθος μαθήματα από την πρώτη διακυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου. Αντί να κατακτήσουν επιτέλους την αφελή τους δυσφορία με τη γλώσσα της δύναμης — επιλέγουν την πολιτική της κατευνασμού και του υπόκλισης.
Όμως, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της διαθέτουν πραγματικές οικονομικές και στρατιωτικές κάρτες για να παίξουν τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με άλλες δυνάμεις, εάν μπορέσουν να υπερκεράσουν την παράλυτη προτίμησή τους για διαπραγμάτευση.
Ο κόσμος και οι κανόνες του έχουν ήδη αλλάξει, και η Ευρώπη συνεχίζει να παίζει με το παλιό εγχειρίδιο. Αντίθετα, χρειάζεται λιγότερη θεατρική διεξαγωγή συμφώνων και δηλώσεων, και περισσότερη επίδειξη δύναμης.
Το εμπόριο και η Ουκρανία έχουν μέχρι στιγμής είναι προφανείς χαμένες ευκαιρίες. Είναι επίσης οι τομείς όπου η Ευρώπη πρέπει να διασχίσει τον Ρουβίκωνα για να μετατραπεί σε μια γεωπολιτική δύναμη προσαρμοσμένη στον νέο κόσμο.
Στο εμπόριο, η ΕΕ πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένη να παίξει σκληρά στο επερχόμενο γύρο με τον Τραμπ. Όποιος νομίζει ότι η συμφωνία εμπορίου που επιτεύχθηκε τον Ιούλιο με δασμολογικό συντελεστή 15% στα ευρωπαϊκά αγαθά είναι το τέλος της ιστορίας, μπορεί να βιώσει μια άσχημη αφύπνιση. Ο Τραμπ ήδη μετακινεί τα δοκάρια του τέρματος.
Οι Βρυξέλλες προτίμησαν να αποφύγουν τη χρήση της μη αμελητέας πίεσης που μπορούν να ασκήσουν στην αμερικανική οικονομία, πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να αποφύγουν έναν εμπορικό πόλεμο. Τώρα βρίσκονται σε διαδρομή προς έναν εμπορικό πόλεμο, ενώ έχουν υποτιμήσει τη θέση τους έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας και της Ινδίας, και έχουν θυσιάσει τον ρόλο τους ως προπύργιο των αρχών του ΠΟΕ που εν μέρει εγγυώνται την εμπορική της ισχύ.
Στην Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι έχουν επενδύσει υπερβολικά στο χιμαιρικό πεδίο μάχης του μυαλού του Τραμπ και όχι αρκετά στο πραγματικό πεδίο μάχης της δικής τους ασφάλειας στην Ουκρανία. Ό,τι κάνουν περιστρέφεται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, γύρω από τον Τραμπ και το τι κάνουν ή δεν κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μεγεθύνουν ως διπλωματικά επιτεύγματα συμπεριφορές που παλαιότερα θεωρούνταν βασικές για την Ουάσιγκτον και τη διατλαντική σχέση, όπως το να μην ταπεινώνουν και να μην εκθέτουν δημοσίως έναν σύμμαχο. Αυτό έχει απλώς τονίσει το ολοένα και μεγαλύτερο χάσμα στη ατλαντική συμμαχία.
Ο Τραμπ αντιλαμβάνεται την ανάγκη που έχουν οι Ευρωπαίοι για αμερικανική βοήθεια σε θέματα ασφάλειας όχι ως τη βάση μιας συνεργασίας, αλλά ως έκφραση αδυναμίας. Αυτό που παλαιότερα ένωνε τους συμμάχους σε μια εξαιρετική ισχύ — η κεντρικότητα της Αμερικής — είναι τώρα η αχίλλειος φτέρνα τους.
Ενώ οι δηλώσεις του Τραμπ έχουν κυμανθεί ανάμεσα στο να αντικατοπτρίζουν ένα μεγάλο μέρος των ρητορικών σημείων της Ρωσίας για την Ουκρανία και στο να εκφράζουν αόριστα ένα ήπιο απογοήτευση με τον Πούτιν, οι πράξεις του, και της διοίκησής του, σχεδιάζουν ένα συνεπές τόξο: Δεν θα δράσει αποφασιστικά υπέρ της ουκρανικής ή ευρωπαϊκής ασφάλειας. Από τη στιγμή που ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δέχθηκε δημόσια επίπληξη στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο, ακολουθούμενη από την αναστολή της αμερικανικής κοινής χρήσης πληροφοριών τον Μάρτιο, οι Ευρωπαίοι — που πιστεύουν σοβαρά ότι η ασφάλειά τους κινδυνεύει στην Ουκρανία — έπρεπε να είχαν αναλάβει δράση.
Το ένστικτο του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Βρετανού Πρωθυπουργού Στάρμερ να δημιουργήσουν αυτό που τώρα ονομάζεται "ο συνασπισμός των πρόθυμων" για να προετοιμάσουν εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία ήταν σωστό. Αλλά έχει αποτύχει να επαρκέσει. Πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να παραμένουν παράλυτες και δεν δρουν στρατιωτικά απουσία αμερικανικής εμπλοκής. Και οι λίγες που δεν είναι, συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν σαν μάντρα ότι δεν θα στείλουν στρατεύματα πριν από μια εκεχειρία, κάτι που είναι όλο το κίνητρο που χρειάζεται ο Πούτιν για να σαμποτάρει οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία.
Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.
Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου