Της Zélie Fourquier

Στις 31 Μαρτίου, ποινικό δικαστήριο στο Παρίσι έκρινε ένοχη την Μαρίν Λεπέν για υπεξαίρεση κονδυλίων της ΕΕ. Η ηγέτιδα του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού (RN) καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση και σε πενταετή αποκλεισμό από δημόσια αξιώματα, μειώνοντας δραστικά τις πιθανότητές της να διεκδικήσει την προεδρία το 2027 – εκτός αν η έφεση εξασφαλίσει πιο επιεική απόφαση.

Η απόφαση ανακάτεψε τα φύλλα για το RN, που ετοιμαζόταν για ιστορική νίκη στις εθνικές εκλογές, μετά τα επιτυχημένα αποτελέσματα του 2024: τον Ιούνιο, το κόμμα έγραψε ιστορία στις ευρωεκλογές, καθώς έγινε το πρώτο στη Γαλλία (30 ευρωβουλευτές) και αναγκάζοντας τον Μακρόν να προκηρύξει βουλευτικές. Στην Εθνοσυνέλευση, το RN είναι πλέον η πρώτη δύναμη.

Η καταδίκη της Λεπέν πυροδότησε αντιδράσεις από ακροδεξιούς ηγέτες όπως ο Ορμπάν της Ουγγαρίας και ο Βίλντερς της Ολλανδίας. Ο Τραμπ υποστήριξε πως και οι δύο είναι θύματα "διαφθοράς του δικαίου", ενώ ο Μασκ κατηγόρησε την "ακροαριστερά" ότι "φυλακίζει τους αντιπάλους της". Ακόμη και το Κρεμλίνο καταδίκασε την απόφαση ως "αντιδημοκρατική".

Παρόλο που αυτή η διασυμμαχία φαίνεται ευνοϊκή, ταυτόχρονα κλονίζει τη νέα στρατηγική του RN: ηρεμία στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και απομάκρυνση από τις δημόσιες ρητορικές του παγκόσμιου λαϊκισμού.

Στρατηγική Πρόσληψη στην Ευρώπη

Μέχρι το θάνατο του ιδρυτή του κόμματος, Ζαν-Μαρί Λε Πεν, το 2025, η κόρη του είχε ήδη μεταμορφώσει την ταυτότητα του RN. Για πάνω από μια δεκαετία, η Μαρίν Λεπέν προώθησε την "αποδαιμονοποίηση" του κόμματος (μετονομασία σε "Εθνικός Συναγερμός" το 2018) και εξυγίανε τη ρητορική του, ειδικά σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Τα τελευταία χρόνια, το RN φαίνεται να απομακρύνεται από την άκρατη αντι-ΕΕ στάση του. Η Λεπέν εγκατέλειψε την πρόταση για έξοδο από το ευρώ, ενώ ο νεαρός πρόεδρος του κόμματος, Ζορνταν Μπαρντέλα – που ηγείται και της ομάδας "Πατριώτες για την Ευρώπη" (PfE) στο Ευρωκοινοβούλιο – έχει υιοθετήσει μια πιο "ευρωπαϊκή" γραμμή.

Ο Μπαρντέλα έσπασε με τη φιλορωσική στάση της Λεπέν, η οποία χαρακτήριζε "άχρηστες" τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τάσσονταν υπέρ της αποχώρησης της Γαλλίας από τη διοίκηση του ΝΑΤΟ. Αντίθετα, ο Μπαρντέλα δέχτηκε τη χρησιμότητα "ορισμένων κυρώσεων" και τόνισε ότι η έξοδος από το ΝΑΤΟ δεν είναι επιλογή "όσο διαρκεί ο πόλεμος".

Επιπλέον, στην Ευρωβουλή, ο φιλο-Κρεμλίνο ευρωβουλευτής Τιερί Μαριανί αντικαταστάθηκε από τον Πιερ Ρομέν Τιονέτ, πρώην βοηθό του Μπαρντέλα, ο οποίος καταδίκασε τα ψέματα του Πούτιν και στήριξε την Ουκρανία. Αυτές οι κινήσεις δείχνουν ότι το RN προσπαθεί να εξουδετερώσει τη δημόσια σχέση του με τη Μόσχα – παρά τις ιδεολογικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις που συνδέουν το κόμμα με τον Πούτιν.

Αποστασιοποίηση από τον Τραμπ;

Το RN είχε ιστορικά δηλώσει ανοιχτά την υποστήριξή του στον Ντόναλντ Τραμπ. Το 2016, η Λεπέν τον συνεχάρει πριν ακόμα ανακηρυχθεί νικητής. Τα δύο κόμματα μοιράζονται λαϊκιστική ρητορική (αντι-κατεστημένο, "αντι-woke", αντί-μετανάστευση) και χρηματοδοτούνται από δεξιούς συμμάχους.

Ωστόσο, μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για υποψηφιότητα το 2022, το RN αποστασιοποιήθηκε και δεν τον στήριξε επίσημα στις εκλογές του 2024. Η Λεπέν και ο Μπαρντέλα τόνισαν πιο μέτριες θέσεις σε σύγκριση με άλλους ακροδεξιούς (Μαριόν Μαρεσάλ, Μελόνι, Ορμπάν).

Ο Τραμπ δεν προσκάλεσε την Λεπέν ή τον Μπαρντέλα στην ορκωμοσία του, ενώ τον Φεβρουάριο ο Μπαρντέλα ακύρωσε την παρουσία του σε συνέδριο των Ρεπουμπλικανών μετά από χαιρετισμό με ναζιστική αναφορά από τον Στιβ Μπάνον.

Παρόλα αυτά, η Λεπέν προειδοποίησε ότι η επιστροφή του Τραμπ αποτελεί "πρόκληση" για την Ευρώπη και δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως "κάλεσμα στοίχισης" με τις ΗΠΑ.

Εξευρωπαϊσμός για νίκη

Η προσεκτική στάση του RN σε θέματα εξωτερικής πολιτικής εξηγείται από τις προεδρικές εκλογές του 2027. Προβάλλοντας μια "πολιτικά ορθή" εικόνα, το κόμμα αντιπαρατίθεται με τον προκλητικό Ζαν-Λικ Μελανσόν (LFI), γνωστό για τις φιλο-Ρωσικές και αντι-Αμερικανικές του δηλώσεις.

Έτσι, το RN εγκατέλειψε εν μέρει τον ευρωσκεπτικισμό του. Οι "αμερικανικές" πολιτικές του Τραμπ ώθησαν κάποιους στο κόμμα να προωθήσουν την ιδέα μιας "ευρωπαϊκής κυριαρχίας" – με τον Τιονέτ να παραθέτει ακόμη και τον Ντε Γκολ, καλώντας σε μη στοίχιση και σε "ευρωπαϊκή άμυνα για την Ευρώπη".

Σε θέματα άμυνας, το RN τάσσεται υπέρ συνεργασίας σε στρατιωτική βιομηχανία και δυνάμεις, αλλά αντιτίθεται σε "ευρωπαϊκή πυρηνική αποτροπή" ή κοινοτικά έργα άμυνας. Ισχυρίζεται ότι δεν έχει "δόγμα" απέναντι στην ΕΕ, εκφράζοντας ενδιαφέρον για συνεργασία σε τομείς όπως διάστημα, AI και στρατός.

Μια δύσκολη ισορροπία

Το RN επιδεικνύει ασυνήθιστη συγκρατημένη στάση διεθνώς, ενώ άλλοι ακροδεξιοί εκμεταλλεύονται το κύμα Τραμπ. Αν και η ισχυρή του θέση στη Γαλλία και στην Ευρωβούλη θα του επέτρεπε να ενταχθεί στο παγκόσμιο λαϊκιστικό κίνημα, επιλέγει να παραμείνει στα όριά της.

Ωστόσο, υπάρχουν όρια. Παρά την ήπια ρητορική, το RN συνεχίζει να ψηφίζει κατά της διεύρυνσης της ΕΕ και της ενίσχυσης της Ουκρανίας (Ιούλιος 2024). Επίσης, εστιάζει στην "μάχη" κατά της μετανάστευσης και σε μεταρρυθμίσεις του δικαίου ασύλου – πολιτικές παρόμοιες με αυτές του Τραμπ.

 Ώρα για Επιλογές

Τους τελευταίους μήνες, το RN δημόσια απομακρύνθηκε από τον Τραμπ και τον Πούτιν, με νεότερους ηγέτες (Μπαρντέλα, Thionnet) να προωθούν μια πιο "ευρωπαϊκή" γραμμή. Ωστόσο, η στήριξη που δέχτηκε η Le Pen από ακροδεξιούς μετά την καταδίκη της, το ξαναβάζει στο πλαίσιο των MAGA/MEGA τάσεων.

Εσωτερικά, ενδέχεται να προκύψουν εντάσεις μεταξύ παλιών και νέων στελεχών, ή ακόμη και ανάμεσα σε Le Pen και Μπαρντέλα. Το RN μπορεί είτε να συνεργαστεί με την παραδοσιακή δεξιά (π.χ. ΕΛ στη Γαλλία, EPP στην Ευρωβούλη) για να προωθήσει τα συμφέροντά του, είτε να εγκαταλείψει τη "στρατηγική εχέμυθία" και να ενταχθεί στο φωνακλάδικο ακροδεξιό κίνημα που τη στήριξε στην κρίσιμη στιγμή της.

Για το RN, ήρθε η ώρα των επιλογών.