Η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στα σχολεία των ΗΠΑ αλλάζει ριζικά τον τρόπο διδασκαλίας και μάθησης, προκαλώντας ενθουσιασμό, αλλά και ανησυχίες. Σε μια τάξη δημοτικού στο Έβανς του Κολοράντο, ο καθηγητής Nate Fairchild χρησιμοποιεί το MagicSchool, εργαλείο AI που βασίζεται σε μοντέλα μεγάλων εταιρειών όπως η OpenAI και η Google, για να βοηθήσει τους μαθητές του να συνοψίσουν τα απομνημονεύματα του Ελί Βίζελ. Σε μια πρωτότυπη άσκηση, προτείνει στους μαθητές να συνομιλήσουν με ένα chatbot που υποδύεται τον Βίζελ. "Μοιάζει περίεργο;" αναρωτιέται ο ίδιος, ενθαρρύνοντας τους μαθητές να του αναφέρουν τυχόν προβλήματα.

Παρά την αρχική περιέργεια, οι περισσότεροι μαθητές παρακάμπτουν το chatbot, προτιμώντας να γράψουν τη σύνοψη μόνοι τους. Ένας μαθητής, ωστόσο, ζητά από την AI προτάσεις για την εισαγωγή του, ωστόσο ο Fairchild τον προειδοποιεί ότι η αντιγραφή θα οδηγήσει σε μηδενισμό της εργασίας. Η σκηνή αντικατοπτρίζει τη νέα πραγματικότητα στα αμερικανικά σχολεία, όπου η AI, αρχικά απαγορευμένη, πλέον ενσωματώνεται στη διδασκαλία, με ποικίλες συνέπειες.

Το 2022, όταν η OpenAI κυκλοφόρησε το ChatGPT, πολλά σχολεία, όπως αυτά της Νέας Υόρκης, το απαγόρευσαν, φοβούμενα την υπονόμευση της μάθησης και την ανακρίβεια του περιεχομένου. Ωστόσο, το 2025, η στάση έχει πια αλλάξει. Οι μεγαλύτερες σχολικές περιφέρειες, όπως εκείνες της Νέας Υόρκης, του Λος Άντζελες και του Μαϊάμι, επιτρέπουν πλέον τη χρήση AI, ιδιαίτερα από καθηγητές, αλλά και από μαθητές. Σύμφωνα με το Consortium for School Networking, μόνο το 1% των σχολικών περιφερειών απαγορεύει την AI, ενώ το 30% την υιοθετεί πλήρως. Περισσότεροι από τους μισούς εκπαιδευτικούς λαμβάνουν εκπαίδευση στη χρήση της.

Η στροφή αντικατοπτρίζει την πεποίθηση ότι η AI θα κυριαρχήσει στο μέλλον της εργασίας και τα σχολεία οφείλουν να προετοιμάσουν τους μαθητές. "Οι μαθητές μας θα αποφοιτήσουν σε έναν κόσμο που θα κινείται από την AI", λέει η Fran Newberg, αναπληρώτρια επικεφαλής τεχνολογίας στην περιφέρεια της Φιλαδέλφειας. Παρά την αρχική απαγόρευση του ChatGPT, η περιφέρεια προσφέρει πλέον προϊόντα AI της Google σε καθηγητές και μαθητές λυκείου.

Ανησυχίες

Η AI υπόσχεται να διευκολύνει τους καθηγητές, μειώνοντας τον φόρτο εργασίας τους, όπως η σύνταξη μαθημάτων ή η επικοινωνία με γονείς, ενώ μπορεί να προσαρμόσει το υλικό στις ατομικές ανάγκες κάθε μαθητή. Ωστόσο, οι έρευνες παραμένουν ασαφείς. Η Isabelle Hau από το Stanford Accelerator for Learning επισημαίνει ότι η AI μπορεί να ενισχύσει τη μάθηση, αλλά υπάρχει κίνδυνος να δημιουργήσει εξάρτηση, μειώνοντας την κριτική σκέψη. Ερωτήματα παραμένουν: πώς επηρεάζουν οι ανακρίβειες της AI την κατανόηση των μαθητών; Μπορεί να περιορίσει την αυτοέκφραση ή να διαιωνίσει προκαταλήψεις; Πώς εκμεταλλεύονται τα δεδομένα των μαθητών οι εταιρείες AI;

Οι αξιωματούχοι εκπαιδευτικοί αναγνωρίζουν αυτές τις ανησυχίες, αλλά πιστεύουν ότι η έκθεση στην AI είναι απαραίτητη. Επιπλέον, η εισαγωγή της είναι οικονομικά ελκυστική, με κόστος από μηδέν έως μερικά εκατομμύρια δολάρια ετησίως, σε σύγκριση με το υψηλότερο κόστος δομικών μεταρρυθμίσεων, όπως η πρόσληψη περισσότερων καθηγητών. Σύμφωνα με την Grand View Research, η παγκόσμια αγορά εκπαιδευτικής AI θα έχει μεγεθυνθεί από 6 δισ. δολάρια το 2024 σε 32 δισ. δολάρια το 2030.

Τεχνολογικές εταιρείες, όπως οι OpenAI, Google και Microsoft, προωθούν ενεργά τα προϊόντα τους στα σχολεία. Προσφέρουν εκδόσεις των ChatGPT, Gemini και Copilot προσαρμοσμένες για εκπαίδευση, ενώ συνεργάζονται με μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως το TeachAI και το AI Education Project, για να ενσωματώσουν την AI στα προγράμματα σπουδών. Η Google έχει δωρίσει 25 εκατομμύρια δολάρια για εκπαίδευση εκπαιδευτικών, ενώ η Microsoft συνεργάζεται με συνδικάτα καθηγητών για προγράμματα κατάρτισης.

Ωστόσο, η Inioluwa Deborah Raji, ερευνήτρια AI και μέλος του TeachAI, εκφράζει ανησυχίες για την έλλειψη "κριτικού σκεπτικισμού" σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της AI. "Είναι σαν να βγάζεις ένα αυτοκίνητο στο δρόμο χωρίς να ξέρεις πώς φρενάρει", λέει. Οι εταιρείες, από την πλευρά τους, τονίζουν την υπευθυνότητα, προσθέτοντας προειδοποιήσεις για πιθανές ανακρίβειες ή προκαταλήψεις στα προϊόντα τους.

Ο Fairchild χρησιμοποιεί το MagicSchool για να υποστηρίξει μαθητές με διαφορετικά επίπεδα δεξιοτήτων. Παρατηρεί βελτιώσεις στην κατανόηση κειμένου και τη συγγραφή, επισημαίνει ωστόσο προβλήματα, όπως ανακρίβειες του chatbot. Ο Fairchild βλέπει αυτά τα λάθη ως ευκαιρίες μάθησης, ενθαρρύνοντας τους μαθητές να αξιολογούν κριτικά τα αποτελέσματα της AI.

Διάδραση

Στο Όστιν του Τέξας, το Alpha School, ιδιωτικό σχολείο με δίδακτρα 40.000 δολαρίων ετησίως, βασίζεται στην AI για να εξατομικεύει την εκπαίδευση. Οι μαθητές περνούν τις πρωινές ώρες σε υπολογιστές, χρησιμοποιώντας πλατφόρμες AI της 2HR Learning, ενώ "καθοδηγητές" χωρίς εκπαιδευτική πιστοποίηση τους υποστηρίζουν. Η AI παρακολουθεί τη συμπεριφορά τους, ακόμα και μέσω webcam, για να αξιολογεί την εστίασή τους.

Ωστόσο, η σύνδεση του Alpha με την Trilogy, εταιρεία λογισμικού, εγείρει ερωτήματα για εμπορικά συμφέροντα. Ο ιδρυτής της Trilogy, Joe Liemandt, έχει επενδύσει 1 δισ. δολάρια για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης μέσω AI, ενώ το Alpha φαίνεται να λειτουργεί ως δοκιμαστικός χώρος για τα προϊόντα της.

Η είσοδος της AI στα σχολεία υποστηρίζεται από την κυβέρνηση Τραμπ, με εκτελεστικό διάταγμα του Απριλίου 2025 που προωθεί τη χρήση της από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο. Ωστόσο, υπάρχει αντίσταση. Το Civics of Technology Project προτείνει την κριτική εξέταση των επιπτώσεων της AI, ενώ ερευνητές όπως ο Alex Molnar προειδοποιούν για τη μετατροπή της δημόσιας εκπαίδευσης σε πύλη για ιδιωτικά συμφέροντα.

Ο Fairchild, αν και βλέπει οφέλη, παραμένει επιφυλακτικός, αποφεύγοντας τη χρήση AI για τη δημιουργία μαθημάτων, καθώς θεωρεί ότι η "τέχνη της διδασκαλίας" βρίσκεται στη διάδραση με τους μαθητές.

Απόδοση - Επιμέλεια: Γιώργος Δ. Παυλόπουλος