Οι ηγέτες των σχολών διοίκησης επιχειρήσεων παγκοσμίως επιλέγουν προσεκτικά τα λόγια τους καθώς αντιδρούν στην προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να εμποδίσει το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ να εγγράφει αλλοδαπούς φοιτητές. Μολονότι η νομική προσφυγή του Χάρβαρντ έχει προσωρινά "παγώσει” τη συγκεκριμένη κίνηση της αμερικανικής κυβέρνησης, οι φόβοι για μακροπρόθεσμη και εκτεταμένη ζημιά είναι μεγάλοι.

Η κίνηση, που ανακοινώθηκε στα μέσα Μαΐου από το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, απειλεί να υπονομεύσει όχι μόνο το Χάρβαρντ, αλλά συνολικά την τριτοβάθμια εκπαίδευση στις ΗΠΑ, δήλωσε ο David Bach, κοσμήτορας της σχολής διοίκησης επιχειρήσεων IMD στη Λωζάνη της Ελβετίας. "Η ιστορία είναι πραγματικά ξεκάθαρη - δεν μπορείς να χτίσεις ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα παγκόσμιας κλάσης βασιζόμενος μόνο σε μία χώρα. Χτίζεις ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα παγκόσμιας κλάσης προσελκύοντας τους καλύτερους και λαμπρότερους από όλο τον κόσμο και επωφελούμενος από την ποικιλομορφία των προοπτικών, των γνώσεων, των υποβάθρων που το καθιστούν αυτό δυνατό", δήλωσε στο Bloomberg. Τα κολέγια και τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ είναι αντικείμενο "φθόνου” ανά τον κόσμο, είπε, επειδή "έχουν καταφέρει, καλύτερα από οποιαδήποτε άλλα ιδρύματα στον κόσμο, να προσελκύουν τέτοιους φοιτητές".

Αυτό είναι που προσέλκυσε τον Bach, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Χάναου της Γερμανίας, να σπουδάσει στις ΗΠΑ ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Απέκτησε βίζα τύπου F-1 για να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Yale για το πτυχίο του και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ για διδακτορικό, ενώ στη συνέχεια απέκτησε βίζα J-1 για να ενταχθεί στο διδακτικό προσωπικό της Σχολής Management του Yale, όπου δίδαξε από το 2012 έως το 2020. Ο Bach έχει ηγηθεί μεταπτυχιακών προγραμμάτων ειδικά για διεθνείς φοιτητές. Έγραψε στο LinkedIn: "Οι σκέψεις μου είναι με τις χιλιάδες προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και μεταδιδακτορικούς φοιτητές των οποίων η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ αντιπροσωπεύει το τζακπότ στη λοταρία της ζωής και των οποίων τώρα -χωρίς δικό τους λάθος- τα όνειρα διαλύονται".

Τα τελευταία χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος της φοιτητικής ζήτησης στις κορυφαίες σχολές διοίκησης επιχειρήσεων των ΗΠΑ προερχόταν από το εξωτερικό. Ενώ όμως τα κορυφαία ιδρύματα ενέγραφαν περισσότερους φοιτητές στα προγράμματα MBA πλήρους φοίτησης το περασμένο φθινόπωρο, λιγότεροι από αυτούς προέρχονται από άλλες χώρες. Είκοσι από τα 30 κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, όπως κατατάχθηκαν από το Bloomberg Businessweek, μείωσαν τον αριθμό των ξένων φοιτητών στην τάξη του 2026.

Γέφυρες

Ο Emmanuel Metais, κοσμήτορας της σχολής επιχειρήσεων EDHEC στη Νίκαια της Γαλλίας, προέβλεψε ότι οι συνέπειες της ενέργειας του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα επεκταθούν πέρα από τα σύνορα της Αμερικής. "Το μπλοκάρισμα της κυκλοφορίας φοιτητών, ακαδημαϊκών και ερευνητών υπονομεύει τα θεμέλια της παγκόσμιας ακαδημαϊκής και πνευματικής συνεργασίας", έγραψε σε ηλεκτρονικό μήνυμα. "Απειλεί τις ακαδημαϊκές συνεργασίες, αποδυναμώνει τις ακαδημαϊκές ανταλλαγές και στέλνει λάθος μήνυμα σχετικά με την αξία του ανοιχτού πνεύματος στην εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις".

Οι σχολές διοίκησης επιχειρήσεων ευδοκιμούν ιδιαίτερα επί διεθνών προοπτικών, τόνισε ο Metais – είναι απαραίτητο στοιχείο αν σκεφτεί κανείς ότι αυτά τα προγράμματα στοχεύουν στην προετοιμασία των αποφοίτων για να ηγηθούν σε έναν πολυπολιτισμικό και διασυνδεδεμένο κόσμο. Και γενικότερα σε όλη την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι διεθνείς προοπτικές σημαίνουν μια καλύτερη μαθησιακή εμπειρία για όλους, λέει ο Bach. "Οι διεθνείς φοιτητές, οι διεθνείς μεταδιδακτορικοί, το διεθνές διδακτικό προσωπικό, δεν επωφελούνται μόνο από την παρακολούθηση ενός ελίτ πανεπιστημίου όπως το Χάρβαρντ, αλλά και συμβάλλουν τρομερά στην ακαδημαϊκή πρόοδο".

Στο HEC Paris, ο Eloïc Peyrache ηγείται ενός ολοένα και πιο πολυεθνικού ιδρύματος, με πάνω από 4.000 φοιτητές επιστημών διοίκησης επιχειρήσεων από 135 χώρες. Ο Peyrache χαρακτήρισε την κίνηση της κυβέρνησης Τραμπ "άμεσο πλήγμα στην ίδια την ουσία εκείνου που αντιπροσωπεύουν τα πανεπιστήμια. Στην καλύτερη περίπτωση, τα πανεπιστήμια είναι μέρη όπου τα σύνορα διασχίζονται από ιδέες και δεν επιβάλλονται από φόβο. Είναι χώροι όπου η γνώση εμπλουτίζεται από την ποικιλομορφία και όπου οι μελλοντικοί ηγέτες μαθαίνουν όχι μόνο γεγονότα και θεωρίες, αλλά και ενσυναίσθηση, προοπτική και υπευθυνότητα ακριβώς επειδή συμμετέχουν σε τάξεις με συνομηλίκους από όλο τον κόσμο. Το να το υπονομεύσουμε αυτό ισοδυναμεί με την απομάκρυνση από ορισμένες από τις αξίες που ορίζουν την ακαδημαϊκή αποστολή: την ανοικτή οπτική και στάση, την ανταλλαγή και την πεποίθηση ότι χτίζουμε γέφυρες και όχι αναχώματα".

Μπούμερανγκ

Εν τω μεταξύ, η σχολή διοίκησης επιχειρήσεων HKUST του Χονγκ Κονγκ ελπίζει να προσελκύσει μη Αμερικανούς φοιτητές από το Χάρβαρντ. Το Bloomberg έχει άλλωστε αναφερθεί στο πλεονέκτημα που θα μπορούσε να προσφέρει η πρόσφατη κίνηση της αμερικανικής κυβέρνησης στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη και την Ασία. Η σχολή προσκαλεί τους διεθνείς προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Χάρβαρντ να υποβάλουν αίτηση μέσω μιας απλοποιημένης διαδικασίας υποβολής, αξιολόγησης και εγγραφής. "Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται ως απάντηση στα εξελισσόμενα παγκόσμια ακαδημαϊκά τοπία και ενισχύει τη δέσμευση του HKUST για την προώθηση ενός ποικιλόμορφου, παγκόσμιας κλάσης μαθησιακού περιβάλλοντος", ανέφερε η σχολή σε ανακοίνωσή της.

Ο Jon Foster-Pedley, κοσμήτορας και διευθυντής του Henley Business School Africa, στο Γιοχάνεσμπουργκ, καταδίκασε την κίνηση της κυβέρνησης Τραμπ ως επίθεση που θα οδηγούσε σε καταστροφικές οικονομικές συνέπειες, δεδομένων των δισεκατομμυρίων δολαρίων που οι ξένοι φοιτητές συνεισφέρουν ετησίως στην οικονομία των ΗΠΑ.

"Η απογύμνωση του Χάρβαρντ από τους διεθνείς ακαδημαϊκούς και φοιτητές του μπορεί να ικανοποιεί μια λαϊκή επιθυμία για αποφασιστική δράση", δήλωσε, "σπάει όμως επίσης τον ευαίσθητο ιστό της έρευνας που έχουμε υφάνει με κόπο σε όλες τις ηπείρους. Τα λαϊκιστικά ρεύματα απαιτούν σαφήνεια και απλότητα, ωστόσο στο πέρασμά τους πολλές φορές κουρελιάζουν τις λεπτές αποχρώσεις και τελικά επιφέρουν περισσότερο βλάβη παρά θεραπεία".

Απόδοση - Επιμέλεια: Γιώργος Δ. Παυλόπουλος