Πριν πέντε χρόνια, ο Jeff Bezos, σε μια σκοτεινή σκηνή στην Ουάσιγκτον, εξέθετε τις αρετές της εξερεύνησης του φεγγαριού σε πλήθος δημοσιογράφων. "Είναι ένα βήμα, τρεις ημέρες μακριά", σημείωνε. "Μπορείς να πας στο φεγγάρι όποτε θέλεις".

Λίγες στιγμές αργότερα, αποκάλυπτε ένα τεράστιο διαστημόπλοιο ονόματι Blue Moon. Επρόκειτο για σκάφος προσσελήνωσης για το οποίο η αεροδιαστημική εταιρεία του εργαζόταν επί τρία χρόνια, σχεδιασμένο για να μεταφέρει φορτίο -και τελικά ανθρώπους- στην επιφάνεια της Σελήνης.

Εκείνο που δεν ανέφερε είναι ότι το σκάφος αποτελούσε… προσχέδιο. Η Blue Origin είχε ακόμη χρόνια μπροστά της προκειμένου να μπορέσει να παραδώσει ένα λειτουργικό όχημα.

Δυόμισι μήνες αργότερα, ο Elon Musk παρακολουθούσε έναν ατσάλινο μίνι πύραυλο να πυροδοτείται στο νότιο Τέξας. Το όχημα της Space Exploration Technologies πέταξε στον αέρα και στη συνέχεια προσγειώθηκε όρθιο. Ήταν μια από τις πρώτες δοκιμές του πυραύλου Starship της SpaceX, τον οποίο θα χρησιμοποιούσε κάποια μέρα ένα διαστημόπλοιο πλήρους μεγέθους για να προσγειωθεί σε άλλους πλανήτες.

Έχει περάσει μισός και πλέον αιώνας από τότε που ένας άνθρωπος άφησε αποτύπωμα στη σεληνιακή σκόνη. Ο σημερινός πόλεμος των άστρων θυμίζει εκείνον της δεκαετίας του 1960. Αντί για ΗΠΑ εναντίον Σοβιετικής Ένωσης, έχουμε τη Blue Origin του Bezos εναντίον της SpaceX του Musk. Οι εταιρείες μονομαχούν για να επαναφέρουν τους αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης, με χρηματοδότηση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Blue Origin και SpaceX ιδρύθηκαν στις αρχές του αιώνα από μεγιστάνες της τεχνολογίας. Εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες. Η SpaceX ξεπέρασε γρήγορα την Blue Origin, αποκτώντας προβάδισμα στον σεληνιακό ανταγωνισμό. Ωστόσο, δεδομένης της πολυπλοκότητας της αποστολής, είναι πιθανό η Blue Origin να προσγειώσει κάτι στο φεγγάρι πριν τη SpaceX. 

Ο Musk ασκεί τις αεροδιαστημικές του δραστηριότητες σαν τυπική κερδοσκοπική επιχείρηση, χρησιμοποιώντας χρήματα από πελάτες -συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης- που θέλουν να συνδέσουν εξοπλισμό στους πυραύλους του. Ο Bezos, μέχρι πρόσφατα, αντιμετώπιζε την Blue Origin περισσότερο σαν ερευνητικό εργαστήριο. Ποια στρατηγική θα κερδίσει την κούρσα θα γίνει σαφές τα επόμενα χρόνια.

Συμβόλαια

Η αποστολή επανόδου των ανθρώπων στο φεγγάρι ξεκίνησε το 2017 με το πρόγραμμα Artemis της NASA. Η υπηρεσία έδωσε αρχικά συμβόλαιο 2,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για ένα όχημα σεληνιακής προσεδάφισης στη SpaceX, εν μέρει επειδή ο οργανισμός είχε περιορισμένο προϋπολογισμό, γεγονός που οδήγησε σε αγωγή από την Blue Origin. Μετά από έντονο lobbying στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, η NASA έλαβε αρκετή χρηματοδότηση για ένα δεύτερο συμβόλαιο $3,4 δισ., το οποίο πήγε στην Blue Origin. Πρόκειται για αναπτυξιακή χρηματοδότηση και οι εταιρείες διατηρούν την κυριότητα όσων κατασκευάζουν.

Ο μακροπρόθεσμος στόχος του Musk για τη SpaceX είναι ο Άρης, κάτι που φαίνεται από την πηγή καυσίμου που χρησιμοποιεί το Starship. Ενώ το σεληνιακό σκάφος της Blue Origin χρησιμοποιεί υδρογόνο, το οποίο θεωρητικά θα μπορούσε να παραχθεί από το νερό της Σελήνης, το Starship χρησιμοποιεί μεθάνιο, μόριο που θα μπορούσε να συντεθεί στον Άρη, όπου ο Musk υποστηρίζει ότι θέλει να ολοκληρώσει τη ζωή του.

Καθήκον κάθε εταιρείας είναι να δημιουργήσει ένα διαστημικό σκάφος που να μπορεί να τεθεί μόνο του σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και να περιμένει την άφιξη των αστροναυτών της NASA από έτερο σκάφος ή διαστημικό σταθμό.

Για τον Musk, το συμβόλαιο παρείχε μια αφορμή να επιταχύνει τις εργασίες για το μελλοντικό του διαστημικό λεωφορείο για τον Άρη (Starship). Είναι το μεγαλύτερο, πιο ισχυρό πυραυλικό σύστημα που έχει αναπτυχθεί ποτέ, με άνω τμήμα που χρησιμεύει ως σεληνιακό σκάφος που μπορεί να προσγειωθεί όρθιο και να απογειωθεί ξανά. Το σχέδιο της SpaceX είναι να πραγματοποιήσει δοκιμαστική προσγείωση στο φεγγάρι το 2025 και μια πρώτη ανθρώπινη προσγείωση το 2026, αν και Musk και NASA συνήθως χάνουν τις προθεσμίες.

Ανεφοδιασμός

Σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας είναι ένα μη ελεγμένο σύστημα ανεφοδιασμού. Η διαφυγή από τη βαρύτητα της Γης απαιτεί πολλή ενέργεια και το κόστος καυσίμου αυξάνεται για βαρύτερα αντικείμενα. Ένας πύραυλος μεγέθους Starship δεν μπορεί να φτάσει στο φεγγάρι και να επιστρέψει με δεξαμενή γεμάτη από τη Γη. Το σύστημα της SpaceX απαιτεί εκτόξευση ενός Starship στην τροχιά της Γης, όπου θα σταθμεύσει και θα χρησιμεύσει ως αποθήκη καυσίμων. Στη συνέχεια, η SpaceX θα εκτοξεύσει περίπου 10 επιπλέον Starships γεμάτα μεθάνιο και οξυγόνο που θα δέσουν στην αποθήκη. Μόλις η αποθήκευση ολοκληρωθεί, έτερο Starship θα εκτοξευτεί από τη Γη, θα προσδεθεί στην αποθήκη, θα ανεφοδιαστεί και θα κατευθυνθεί στο φεγγάρι.

Η Blue Origin ειρωνευόταν το σχέδιο της SpaceX πριν μερικά χρόνια ως αναξιόπιστο. Έκτοτε, άλλαξε αθόρυβα ρότα και υιοθέτησε παρόμοιο σύστημα. Η τεχνική της θα απαιτούσε από τέσσερις έως οκτώ πυραύλους ανεφοδιασμού σε χαμηλή τροχιά στη Γη. 

Ήδη το 2025, η Blue Origin σχεδιάζει να στείλει στο φεγγάρι μια cargo έκδοση του σκάφους της. Εάν επιτύχει, η εταιρεία του Bezos θα μπορούσε να προσπεράσει εκείνη του Musk, αν και δε στοχεύει σε επανδρωμένη αποστολή έως το 2029.

Ωστόσο, τα χρονοδιαγράμματα είναι απρόβλεπτα στην αεροδιαστημική. "Η Blue Origin πρέπει να γίνει πολύ πιο γρήγορη", δήλωσε ο Bezos τον Δεκέμβριο. "Είναι ένας από τους λόγους που εγκατέλειψα τον ρόλο μου ως CEO της Amazon πριν μερικά χρόνια".

Ο Musk, εν τω μεταξύ, παραμένει CEO σειράς εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της SpaceX. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης δοκιμαστικής πτήσης Starship τον Μάρτιο, η SpaceX μετέφερε προωθητικό καύσιμο μεταξύ δεξαμενών. Συμβουλευτική επιτροπή της NASA ανέφερε στις 26 Απριλίου ότι το πείραμα "ήταν απόλυτα επιτυχές".

Απόδοση - Επιμέλεια: Γιώργος Δ. Παυλόπουλος