Γιατί η Κίνα συσσωρεύει τόσο πολύ πετρέλαιο;
Παρασκευή, 19-Σεπ-2025 00:05
Του Javier Blas
Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί την αγορά ενέργειας αυτή τη στιγμή είναι γιατί η Κίνα αποθηκεύει τόσο μεγάλο απόθεμα πετρελαίου. Στην επίλυση προβλημάτων, η αρχή του Ξυραφιού του Όκαμ συνιστά την αναζήτηση της απλούστερης εξήγησης. Ίσως λοιπόν η απάντηση να είναι απλή: "επειδή είναι φθηνό". Ωστόσο, ο συνωμοσιολόγος που κρύβεται μέσα μου, λέει ότι υπάρχει κάτι περισσότερο.
Η Κίνα έχει αγοράσει περισσότερα από 150 εκατομμύρια βαρέλια - με κόστος περίπου στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια στις τρέχουσες τιμές - πάνω από τις πραγματικές ανάγκες κατανάλωσης της μέχρι στιγμής φέτος. Για μια χώρα που αγοράζει περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα από οποιαδήποτε άλλη, αυτό απαιτεί ανάλυση.
Η αποθήκευση ήταν εξαιρετικά υψηλή κατά το δεύτερο τρίμηνο, όταν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του IEA (Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας), η Κίνα απορρόφησε πάνω από το 90% της παγκόσμιας αποθήκευσης που μπορούμε να μετρήσουμε. Αυτό συνέβαλε στη στήριξη των τιμών φέτος και, με την πρόβλεψη ότι η αγορά πετρελαίου θα κινηθεί προς ένα τεράστιο πλεόνασμα, το αν η Κίνα θα συνεχίσει τις αγορές - και για πόσο καιρό - είναι ένα κρίσιμο ερώτημα για το 2026.
Εδώ, πρέπει να παραδεχτούμε αυτό που δεν γνωρίζουμε. Στην ετήσια διάσκεψη Ασίας-Ειρηνικού για το πετρέλαιο (Asia-Pacific Petroleum Conference) που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Σιγκαπούρη, οι έμποροι πετρελαίου συμφώνησαν ότι η Κίνα έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει περισσότερο αργό πετρέλαιο. Πέρα από αυτό, "κανείς δεν έχει τη μαγική σφαίρα για να προβλέψει τη διάρκεια των αγορών της Κίνας για τη στρατηγική αποθήκευση", δήλωσε πρόσφατα ο Ilia Bouchouev, πρώην trader και τώρα ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης. Να είστε επιφυλακτικοί απέναντι σε όσους ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν τα σχέδια του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Αντ' αυτού, θα σας προσφέρω μερικές τεκμηριωμένες εικασίες σχετικά με τους παράγοντες που παίζουν κάποιο ρόλο. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κινεζική πολιτική είναι πολυδιάστατη, οπότε πιθανώς υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που αλληλεπιδρούν.
Ας ξεκινήσουμε με τις απλές εξηγήσεις:
1) Ευκαιριακές αγορές. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι που ασχολούνται με τις πρώτες ύλες έχουν αποδείξει ότι είναι έξυπνοι έμποροι (δείτε για παράδειγμα τις αγορές χαλκού) με πολύ μακροπρόθεσμη οπτική. Και το πετρέλαιο είναι φθηνό. Σε πραγματικούς όρους, προσαρμοσμένο στο σωρευτικό αντίκτυπο του πληθωρισμού, το West Texas Intermediate αλλάζει χέρια περίπου στην ίδια τιμή με πριν από 20 χρόνια.
2) Η ευκαιρία είναι αμφισβητήσιμη αν δεν υπάρχει η απαραίτητη ικανότητα. Για την Κίνα, η συγκυρία ήταν κατάλληλη: πρόσφατα τέθηκαν σε λειτουργία πολλές αποθήκες και πολλές άλλες θα είναι διαθέσιμες το 2026. Ακόμη και τώρα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, περίπου οι μισές δεξαμενές της Κίνας είναι άδειες.
3) Η Κίνα έχει θεσπίσει νέους κανόνες που έχουν αυξήσει αποτελεσματικά τις ανάγκες αποθήκευσης. Ένας νόμος για την ενέργεια που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου κωδικοποιεί για πρώτη φορά τη στρατηγική αποθήκευση ως νομική απαίτηση για τις κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες. Στην πράξη, το κράτος μοιράζεται την ευθύνη της αποθήκευσης με τον εμπορικό τομέα, θέτοντας τις νομικές βάσεις για την αύξηση των συνολικών αποθεμάτων πετρελαίου. Αυτή η νομική αλλαγή δεν συζητείται συχνά, αλλά, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, φαίνεται να έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις αγορές.
Μέχρι εδώ, ο Γουίλιαμ του Όκαμ, ο φραγκισκανός μοναχός του 14ου αιώνα που άφησε το στίγμα του στη φιλοσοφία της λογικής, θα ήταν πιθανώς περήφανος. Αυτές οι τρεις εξηγήσεις είναι απλές. Όλες είναι πιθανώς αληθινές. Αλλά, πολύ πιθανόν, υπάρχουν και άλλες, συμπεριλαμβανομένης μιας δόσης realpolitik, αν όχι συνωμοσιολογίας.
4) Η Κίνα έχει καταλάβει ότι πρέπει να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια σε έναν κόσμο όπου οι ΗΠΑ επιβάλλουν κυρώσεις και δασμούς κατά βούληση. Σήμερα, η Κίνα αγοράζει το 20% του πετρελαίου της από χώρες που υπόκεινται σε κυρώσεις των ΗΠΑ - κυρίως το Ιράν, τη Ρωσία και τη Βενεζουέλα. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα είναι σε θέση, τουλάχιστον, να εμποδίσουν αυτή τη ροή στο μέλλον. Η δημιουργία περισσότερων αποθεμάτων είναι απλώς συνετή. Το μόνο ερώτημα είναι τι είναι αρκετό: επί του παρόντος, η Κίνα διαθέτει αποθέματα που αντιστοιχούν σε 110 ημέρες κατανάλωσης. Αν οι φήμες στη Σιγκαπούρη είναι σωστές, αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί σε 140 έως 180 ημέρες έως το 2026.
5) Φοβάται η Κίνα μια διακοπή του εφοδιασμού πέρα από τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις; Ορισμένοι traders λένε μόνο μία λέξη: Ταϊβάν. Για μια σημαντική μειοψηφία στην αγορά πετρελαίου, οι συμπληρωματικές αγορές έχουν νόημα αν το Πεκίνο προετοιμάζεται για στρατιωτική σύγκρουση. Από αυτή την άποψη, η απλούστερη εξήγηση για τη συσσώρευση αποθεμάτων είναι ότι προετοιμάζεται για σύγκρουση. Για αυτούς, το Ξυράφι του Όκαμ συνδυάζεται εύκολα με τη συνωμοσία.
6) Η Κίνα μπορεί να βλέπει το πετρέλαιο ως εναλλακτική λύση έναντι των αμερικανικών ομολόγων, ως έναν τρόπο να μειώσει την έκθεσή της σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. Η επένδυση, για παράδειγμα, 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2025 σε αργό πετρέλαιο, και ίσως το ίδιο ποσό και το 2026, είναι ένας τρόπος να διαφοροποιήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα. Άλλωστε, το Πεκίνο αγοράζει επίσης χρυσό και επενδύει σε περιουσιακά στοιχεία εκτός του δολαρίου.
Συνδυάζοντας όλα αυτά, είναι δύσκολο να αποφύγουμε να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα: η Κίνα πιθανότατα θα συνεχίσει να αποθηκεύει πετρέλαιο το 2026 για εμπορικούς και στρατηγικούς λόγους, απορροφώντας μέρος του αναμενόμενου παγκόσμιου πλεονάσματος. Είτε κάποιος ακολουθεί το ξυράφι του Όκαμ είτε κάνει περίπλοκες εικασίες, το Πεκίνο έχει καλούς λόγους να αποθηκεύει περισσότερο πετρέλαιο.