Του Marc Champion

Η μεγαλύτερη έκπληξη στη μαζική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ είναι ότι ήταν μια έκπληξη. Η επιχείρηση ήταν πρωτοφανούς κλίμακας, με τη συμμετοχή χιλιάδων ατόμων και εξοπλισμού, από ανεμόπτερα μέχρι μπουλντόζες και ρουκέτες. Μια τέτοια προσπάθεια απαιτεί εβδομάδες, αν όχι μήνες προετοιμασίας, και όλα αυτά έλαβαν χώρα κάτω από τη μύτη μιας ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών που έχει επάξια τη φήμη μιας από τις πιο αποτελεσματικές στον κόσμο.

Το πώς συνέβη αυτό προκαλεί βαθιά αμηχανία στις υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ και θα προκαλέσει μια επώδυνη εσωτερική έρευνα. Το Ισραήλ έχασε τον έλεγχο στρατιωτικών φυλακίων, τεθωρακισμένων οχημάτων και οικισμών και η σύγκρουση απέχει πολύ από το να τελειώσει. Τουλάχιστον 200 Ισραηλινοί πολίτες σκοτώθηκαν, 100 πιάστηκαν όμηροι και 1.000 τραυματίστηκαν.

Ωστόσο, η επίθεση του Σαββάτου ήταν επίσης μια σημαντική υπενθύμιση όσον αφορά τη Χαμάς. Έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, αλλά δεν είναι μια ομάδα θερμοκέφαλων. Είναι μια καλά εξοπλισμένη οργάνωση με παραστρατιωτικές ένοπλες δυνάμεις που είναι τόσο μεθοδικές όσο και αδίστακτες. Αυτό είναι που την κράτησε στον έλεγχο της Γάζας από το 2007, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται υπό συνεχή απειλή από το Ισραήλ, καθώς και από ακόμα πιο ριζοσπαστικές σαλαφιστικές και άλλες ισλαμιστικές ομάδες εντός της Γάζας.

Μόνο η Χαμάς γνωρίζει τις λεπτομέρειες της στρατηγικής της για την επίθεση του Σαββάτου, αλλά οι πιθανές επιπτώσεις είναι εμφανείς. Ένας πόλεμος στη Γάζα απειλεί με μια κίνηση να ανατρέψει την πορεία στη Μέση Ανατολή. Βάζει το Ισραήλ στην δυσάρεστη θέση να πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στο να εμφανιστεί αδύναμο -μια επικίνδυνη στρατηγική στην περιοχή- και στο να προκαλέσει το είδος των μαζικών απωλειών στη Λωρίδα της Γάζας που θα εξοργίσει ολόκληρο τον παλαιστινιακό πληθυσμό του Ισραήλ, αναγκάζοντας τους Άραβες ηγέτες στον Κόλπο και όχι μόνο, να λάβουν δύσκολες αποφάσεις. Η Χαμάς δήλωσε ότι 232 Παλαιστίνιοι έχασαν τη ζωή τους στα αντίποινα του Ισραήλ, ενώ 1.700 τραυματίστηκαν.

Το Ισραήλ έχει επιτύχει να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τμήματα του αραβικού κόσμου, υποστηρίζοντας παράλληλα την επέκταση των εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Όχθη και (στην καλύτερη περίπτωση) αργές προοπτικές για τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους. Από το 2020, το Ισραήλ έχει υπογράψει συμφωνίες με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν. Η Σαουδική Αραβία, πατρίδα της Μέκκας, έχει εξετάσει το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας. Ακόμη και ο Τούρκος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος για χρόνια είχε τοποθετηθεί ως υπέρμαχος της παλαιστινιακής υπόθεσης για εσωτερικό πολιτικό όφελος, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου για πρώτη φορά τον περασμένο μήνα.

Οι εκκλήσεις του Σαββάτου από τον Ερντογάν, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και άλλους για αποκλιμάκωση ήρθαν γρήγορα και ήταν αναμφίβολα γνήσιες. Όλοι τους γνωρίζουν τις πολιτικές πιέσεις που θα δεχτούν για να καταδικάσουν και να διακόψουν τους δεσμούς με το Ισραήλ, αν αυξηθούν οι απώλειες Παλαιστινίων. Αυτό φαίνεται τώρα αναπόφευκτο. Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι η χώρα του βρίσκεται σε πόλεμο, ενώ ο υποστράτηγος Γκασάν Αλιάν δήλωσε ότι η Χαμάς "άνοιξε τις πύλες της κόλασης στη λωρίδα της Γάζας", σε on-camera δήλωση που αναρτήθηκε στο λογαριασμό των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στο X (πρώην Twitter).   

Ο Αλιάν συνέχισε λέγοντας ότι η Χαμάς θα φέρει την ευθύνη για τις συνέπειες, αλλά όσο αληθές και αν είναι αυτό -και είναι- το ερώτημα του ποιος πυροβόλησε πρώτος το Σάββατο θα μετρήσει ελάχιστα στον μουσουλμανικό κόσμο. Εκεί, η λαϊκή οργή για τις ισραηλινές ενέργειες τους τελευταίους μήνες και χρόνια, ιδίως γύρω από το τέμενος Αλ Ακσά στην Ιερουσαλήμ, είχε αυξηθεί. Τα λόγια του Αλιάν θα έχουν λιγότερη απήχηση από εκείνα του Μοχάμεντ Ντέιφ, στρατιωτικού διοικητή της Χαμάς, ο οποίος δήλωσε ότι η "Επιχείρηση πλημμύρα του Al-Aqsa" ξεκίνησε επειδή "ως εδώ και μη παρέκει". 

Ήδη, η ανακοίνωση της σαουδαραβικής κυβέρνησης που καλούσε σε ηρεμία το Σάββατο προσπάθησε να τοποθετήσει τις ενέργειες της Χαμάς ως αντίποινα, υπενθυμίζοντας τις "επανειλημμένες προειδοποιήσεις του βασιλείου για τους κινδύνους έκρηξης της κατάστασης, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης κατοχής, της στέρησης των νόμιμων δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού και της επανάληψης των συστηματικών προκλήσεων εναντίον όσων θεωρεί ιερά".

Η Χαμάς, η οποία δεν έχει ποτέ αναγνωρίσει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, θα έχει προβλέψει και συνυπολογίσει όλα αυτά στην απόφασή της να επιτεθεί. Το λέω αυτό όχι επειδή έχω τον αριθμό του κινητού του Ντέιφ, αλλά επειδή έχω έρθει σε επαφή με την υπολογιστική φύση της ομάδας. Το 2011, πήγα να κάνω ρεπορτάζ στη Γάζα, μπαίνοντας άθελά μου από το Ισραήλ νωρίς το πρωί που οι ΗΠΑ σκότωσαν τον Οσάμα μπιν Λάντεν. Αργότερα εκείνη την ημέρα, ένας αξιωματούχος της Χαμάς με πλησίασε για να μου προσφέρει εξαμελή συνοδεία ασφαλείας ή συνοδεία στα σύνορα, επειδή είχαν συλλάβει σαλαφιστές που "έψαχναν τον Αμερικανό δημοσιογράφο" για να γυρίσουν ένα βίντεο. Έβαλα έναν φίλο με διασυνδέσεις στη Φατάχ να το ελέγξει και επιβεβαίωσαν τις συλλήψεις της Χαμάς, οπότε έφυγα από τη Γάζα.  

Το ξαναλέω αυτό μόνο και μόνο επειδή ήταν σαφές ακόμη και από τον αξιωματούχο ασφαλείας που κάθισε μαζί μου ότι η Χαμάς δεν είχε καμία συμπάθεια για τους Αμερικανούς δημοσιογράφους, ούτε κάποιο ηθικό ζήτημα να προχωρήσει σε αντίποινα παραδειγματισμού για το θάνατο του Μπιν Λάντεν. Ωστόσο, αυτό συνέβη τον Μάιο του 2011. Η Χαμάς βρισκόταν τότε σε συνομιλίες συμφιλίωσης με τη Φατάχ, είχε τα μάτια της διεθνούς κοινότητας στραμμένα πάνω της και δεν ήθελε το είδος της προσοχής που θα τραβούσε ένα βίντεο.

Τώρα, έχουν τακτικό ενδιαφέρον για αυτού ακριβώς του είδους την προσοχή. Τα πράγματα δεν πήγαιναν όπως τα ήθελε η Χαμάς τα τελευταία χρόνια και μια εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας θα ήταν μια μεγάλη ήττα.

Η επιθετικότητα της Χαμάς θα ενισχύσει τη βάση υποστήριξής της και τα τρομακτικά βίντεο με τις ισραηλινές απώλειες θα βοηθήσουν στη στρατολόγηση. 

Η απάντηση στη Χαμάς, διατηρώντας παράλληλα την ισραηλινο-αραβική εξομάλυνση σε τροχιά, θα είναι εξαιρετικά δύσκολη για τον Νετανιάχου, ειδικά όσο συνεχίζονται οι μάχες.