Στρατηγική ασάφεια τέλος

Του Marcus Ashworth

Η Κριστίν Λαγκάρντ παραβίασε έναν από τους χρυσούς κανόνες της κεντρικής τραπεζικής. Σε μια ανάρτηση ιστολογίου η οποία είδε το φως της δημοσιότητας τη Δευτέρα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έδωσε στην πραγματικότητα ξεκάθαρη μελλοντική καθοδήγηση σχετικά με την πιθανή πορεία των επιτοκίων τους επόμενους μήνες.

Με την εκ των προτέρων δέσμευση να αυξήσει το κόστος δανεισμού, η Λαγκάρντ σηματοδοτεί ότι τα "γεράκια" στην ΕΚΤ έχουν κερδίσει τη μάχη των επιχειρημάτων στη συζήτηση για το εάν η τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού αντανακλά μια διαρθρωτική αλλαγή στην παγκόσμια οικονομία, η οποία θα οδηγήσει τα αρνητικά επιτόκια στα βιβλία της ιστορίας.

Ιστορική πρωτοτυπία

Η Λαγκάρντ ήταν αρκετά τολμηρή ώστε να δώσει συγκεκριμένα αριθμητικά στοιχεία για το πότε και κατά πόσο θα αυξηθεί το επίσημο επιτόκιο καταθέσεων, ενώ διευκρίνισε ότι η αγορά ομολόγων από πλευράς ΕΚΤ στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγοράς Περιουσιακών Στοιχείων (APP) είναι πιθανό να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο.

Πρόκειται για "δυνατές" τοποθετήσεις, που σημαίνουν ότι μια αρχική αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση του Ιουλίου πρόκειται να επαναληφθεί στην επόμενη σύναξη των Ευρωπαίων κεντρικών τραπεζιτών τον Σεπτέμβριο, θέτοντας τέλος στα επιτόκια υπό το μηδέν στη ζώνη του ευρώ, μετά από οκτώ μακρά χρόνια.

"Αναμένω οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του APP να τελειώσουν πολύ νωρίς μέσα στο τρίτο τρίμηνο. Αυτό θα μας επέτρεπε μια αύξηση επιτοκίων στη συνάντησή μας τον Ιούλιο, σύμφωνα με το guidance μας. Με βάση τις τρέχουσες προοπτικές, είναι πιθανό να είμαστε σε θέση να εξέλθουμε από τα αρνητικά επιτόκια μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου".

Δυσκολεύομαι να θυμηθώ οποιονδήποτε κεντρικό τραπεζίτη, σίγουρα πάντως όχι κάποιον προερχόμενο από την ΕΚΤ, να ήταν ποτέ τόσο κάθετος και συγκεκριμένος σχετικά με τις προοπτικές της νομισματικής πολιτικής.

Εδώ "μυρίζει" μια απαραίτητη συνθηκολόγηση από τo πάλαι ποτέ "περιστέρι" Λαγκάρντ προκειμένου να αποτραπεί μια επιζήμια διάσπαση στο Διοικητικό Συμβούλιο - πρόκειται για αδυναμία μεταμφιεσμένη σε δύναμη. Μετά από μια δεκαετία αχαλίνωτης χαλαρότητας, περίμενα από καιρό ότι θα τέλειωνα την καριέρα μου χωρίς να δω ποτέ ξανά την ΕΚΤ να συσφίγγει τη νομισματική πολιτική της.

Και η ύφεση;

Για να είμαστε δίκαιοι, υπάρχει κάποιο περιθώριο στροφής εάν η ανάπτυξη υποχωρήσει δραματικά ή ο αποπληθωρισμός απειλεί να επιστρέψει.

Το οικονομικό σκηνικό, ωστόσο, θα έπρεπε να αλλάξει ουσιαστικά προκειμένου να γινόταν μια στροφή, χωρίς ταυτόχρονα να χανόταν όλη η αξιοπιστία της ΕΚΤ. Η Λαγκάρντ και ο Φίλιπ Λέιν, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, είδαν τη γραμμή τους της "συνάρτησης των κινήσεων από την πορεία των μακροοικονομικών στοιχείων" να εκτροχιάζεται.

Οι προσπάθειες να εισαχθεί κάποια στρατηγική ασάφεια, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου που θα χρειαζόταν η αύξηση των επιτοκίων από τη στιγμή που θα πάγωνε η ποσοτική χαλάρωση, δεν έδιναν ποτέ πραγματική αίσθηση βαθιάς πεποίθησης. Σίγουρα οι χρηματαγορές του ευρώ την αγνόησαν, τιμολογώντας ήδη αρκετές αυξήσεις μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Η ανάρτηση ιστολογίου της Λαγκάρντ περισσότερο έρχεται να ανταποκριθεί στις προσδοκίες παρά θέτει μια νέα ατζέντα.

Η Λαγκάρντ είχε τονίσει επανειλημμένα τον Δεκέμβριο ότι ήταν "εξαιρετικά απίθανο η ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια μέσα στο 2022", ωστόσο στη συνεδρίαση του Μαρτίου υπήρξαν αναφορές ότι μια σημαντική μειοψηφία διαμορφωτών πολιτικής επιθυμούσε μια άμεση αλλαγή στη νομισματική στάση της Τράπεζας.

Έκτοτε, η "χορωδία" των μελών του διοικητικού συμβουλίου τα οποία ζητούν ένα ταχύτερο τέλος του QE, που θα προμήνυε υψηλότερο κόστος δανεισμού, έχει διογκωθεί για να φτάσει σε κάτι το οποίο μοιάζει με πλειοψηφία. Η νεοανακαλυφθείσα επιθετικότητα της ΕΚΤ φαίνεται να έχει θέσει ένα κατώτατο όριο στο ευρώ, το οποίο έμοιαζε να κατευθύνεται ανελέητα προς μια ισοτιμία με το δολάριο.

Κίνδυνος

Ο πραγματικός κίνδυνος από την ξαφνική μεταστροφή της Λαγκάρντ και την είσοδό της στο στρατόπεδο των "γερακιών" είναι μια απότομη ύφεση της οικονομίας της ευρωζώνης όπως εκείνη που ήδη παρατηρείται στο Ηνωμένο Βασίλειο, με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και τις λιανικές δαπάνες να έχουν χτυπήσει "τοίχο".

Ας ελπίσουμε ότι αυτό το ξαφνικό ξέσπασμα σαφήνειας της ΕΚΤ δεν θα υπονομευθεί από μια περίπτωση αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί "Bank-of-England-ίτιδα" και που μόλυνε την κεντρική τράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου τον Νοέμβριο, όταν η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της αρνήθηκε όσα η αγορά είχε θεωρήσει ως υπόσχεση για αύξηση επιτοκίων, δίνοντας στις παγκόσμιες αγορές ένα δυσάρεστο παράδειγμα "μαστιγώματος".

Τουλάχιστον η ΕΚΤ έχει κάποια δημοσιονομική υποστήριξη για να διατηρήσει την ανάπτυξη ακόμη και τη στιγμή που θα αντιμετωπίζει τον πληθωρισμό, με τη Γερμανία να υποστηρίζει τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παραμείνει επιεικής ως προς την δημοσιονομική πειθαρχία των επιμέρους εθνικών κρατών.

Εάν ο πληθωρισμός δεν υποχωρήσει πλησιέστερα στον στόχο του 2% της ΕΚΤ, οι προσδοκίες της αγοράς για περαιτέρω αύξηση του κόστους δανεισμού, που θα οδηγεί τα επίσημα επιτόκια σε θετικό έδαφος έως το 2023, θα ενταθούν.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να παραμείνουν επιφυλακτικοί για την επανάληψη του λάθους της ΕΚΤ επί ηγεσίας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, το 2011, όταν συνέχισε να συσφίγγει την νομισματική πολιτική ακόμη και όταν η ευρωπαϊκή κρίση χρέους είχε αρχίσει να εκτυλίσσεται και η ευρωζώνη βάδιζε ξεκάθαρα προς ύφεση.

Ο σωστός συγχρονισμός είναι το παν. Ας ελπίσουμε ότι η ΕΚΤ θα βρει τη σωστή ισορροπία αυτή τη φορά.