Του Mohamed A. El-Erian

Υπήρξε μεγάλη φημολογία σχετικά με το αν η επικεφαλής της FED, Janet Yellen, θα χρησιμοποιούσε την ομιλία της με ακροατήριο τους κεντρικούς τραπεζίτες και τους οικονομολόγους που συγκεντρώθηκαν στο Jackson Hole, για να ανακοινώσει μια μεγάλη αλλαγή στην πολιτική της κεντρικής της τράπεζας. Κάποιοι μάλιστα έφτασαν στο σημείο να εικάζουν ότι θα ανακοίνωνε την επέκταση της εργαλειοθήκης της FED, καθώς και αλλαγές στους στόχους της τράπεζας.  

Αντ’ αυτού, δεν έκανε κάποια ιδιαίτερη εξαγγελία, ούτε προέβη σε κάποια έκπληξη. Η Yellen περιόρισε την ομιλία της σε γνωστά θέματα. Αναφέρθηκε στην βελτίωση της οικονομικής κατάστασης, και ιδιαίτερα στην "συνεχή και συμπαγή απόδοση της αγοράς εργασίας, του outlook της οικονομικής δραστηριότητας και του πληθωρισμού", ενδυναμώνοντας με αυτό τον τρόπο τις προβλέψεις ότι η FED θα προβεί σε αύξηση των επιτοκίων. Επίσης η κεντρική τραπεζίτης άφησε να εννοηθεί ότι η υφιστάμενη εργαλειοθήκη που έχει στην διάθεση της είναι επαρκής. 

Υπάρχουν τέσσερις καλοί λόγοι για τους οποίους η Yellen πρέπει να παραμείνει επιφυλακτική και μετρημένη.

Η τάση: Ενώ ο προκάτοχος της, Ben Bernanke, χρησιμοποιούσε το Jackson Hole για να ανακοινώνει τις αλλαγές της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης το 2010, η Yellen έχει την τάση να υποβαθμίζει την εν λόγω σύναξη. Και δεν είναι η πρώτη επικεφαλής της FED που πράττει αναλόγως: Ο Alan Greenspan είχε την ίδια στάση. Ως εκ τούτου ο Mario Draghi, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, αποφάσισε να μην παραβρεθεί στη σύνοδο.

Η ικανότητα: Με δεδομένη την προηγούμενη, παρατεταμένη περίοδο που κυριάρχησαν μη ισορροπημένες οικονομικές θέσεις, οι οποίες στηρίχτηκαν αποκλειστικά σε αντισυμβατικά νομισματικά μέτρα, φαίνεται ότι αναπτύσσεται μια συναντίληψη, τόσο εντός της FED όσο και εκτός, που θέλει τις κεντρικές τράπεζες να είναι λιγότερο ικανές στην παραγωγή μακροοικονομικών αποτελεσμάτων. Εξαιτίας των δομικών αναταράξεων που αντιμετωπίζει η αμερικανική οικονομία, η επέκταση της εργαλειοθήκης της FED είναι λιγότερο σημαντική, από όσο η ανάγκη να πειστούν άλλες κυβερνητικές αρχές να αναλάβουν τις ευθύνες τους για τις πολιτικές που εφαρμόζουν. Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση δομικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα της ανάπτυξης και μια πιο ισορροπημένη στάση της πολιτικής διαχείρισης της ζήτησης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των επενδύσεων σε υποδομές.

Το διεθνές περιβάλλον: Καθώς η αμερικανική οικονομία, σχετικά με άλλες του ανεπτυγμένου κόσμου, υπεραποδίδει, η FED είχε την ευκαιρία να παρατηρήσει τις εμπειρίες άλλων κεντρικών τραπεζών οι οποίες εφάρμοσαν αντισυμβατικές πολιτικές- συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών επιτοκίων και των εξαγορών ομολόγων σε μεγάλη κλίμακα. Όπως συγκεκριμένα έκανε η Bank of Japan, η οποία προχώρησε σε ένα συνδυασμό αρνητικών επιτοκίων και αγοράς ομολόγων. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι αποθαρρυντικά, και παράλληλα υπογραμμίζουν όχι μόνο τα περιορισμένα οφέλη αυτών των κινήσεων, αλλά και τους παράπλευρους κίνδυνους και τις ανεπιθύμητες συνέπειες, που θέτουν σε κίνδυνο την αξιοπιστία των κεντρικών τραπεζών.  

Πολιτικά ρίσκα: Κάποιες από τις προτάσεις για αλλαγή στις προσεγγίσεις της FED έχουν σημαντικές πολιτικές διαστάσεις. Αυτό είναι εντελώς αληθές, όπως στην περίπτωση της πρότασης του προέδρου της FED του Σαν Φρανσίσκο, John Williams, για υψηλότερους στόχους στον πληθωρισμό. Αλλά με δεδομένο το ρίσκο ότι θα μπορούσε να χάσει μέρος της αυτονομίας της, η FED δεν θα ήθελε να αποτελέσει το αντικείμενο κάποιας κόντρας στο αμερικανικό Κογκρέσο.

Συνοψίζοντας, η Yellen έκανε το σωστό. Και ασχέτως αν περιμένουν να κάνει περισσότερα στο μέλλον, όσοι νοιάζονται για την ευημερία της παγκόσμιας οικονομίας θα πρέπει να εργαστούν σκληρότερα ώστε να μετατοπιστούν τα φώτα της δημοσιότητας από τις κεντρικές τράπεζες, προς άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες. Χωρίς αυτή την μετάβαση, οι προηγμένες οικονομίες θα συνεχίσουν να παλεύουν για να προωθήσουν μεγαλύτερη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, να περιορίσουν τις ανισότητες και να δημιουργήσουν γνήσια οικονομική σταθερότητα.

Διαβάστε ακόμα:

- Yellen: Ενισχύθηκε η προοπτική αύξησης των επιτοκίων