Τι θα συμβεί αν το ακριβό δημοψήφισμα της Κυριακής καταλήξει να είναι σε μεγάλο βαθμό άσχετο, με τους λόγους που έχουν δημιουργήσει  αυτή την άσχημη διαίρεση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρώπη;

Με αυτή την ατυχή πιθανότητα πιθανώς να βρεθούν αντιμέτωποι η Ελλάδα και οι πιστωτές της μετά την κάλπη, και αυτό δεν θα ωφελήσει μια κατάσταση που ήδη είχε φτάσει σε άσχημο σημείο από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Το κόστος του δημοψηφίσματος αναμένεται τα ξεπεράσει τα άμεσα έξοδα που υπολογίζονται για μια εθνική ψηφοφορία σε τόσο μικρό διάστημα. Η κυβέρνηση το υπολογίζει στα 20 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η αντιπολίτευση στα 120 εκατομμύρια ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, θα είναι ένα σημαντικό έξοδο για την Ελλάδα, η οποία έχει δυσκολία στην καταβολή των συντάξεων ή στην πληρωμή των προμηθευτών της και ήδη έχει καθυστερήσει πληρωμές του χρέους της.

Το τίμημα για την Ελλάδα περιλαμβάνει επίσης την διεύρυνση του κοινωνικού διχασμού- μιας πόλωσης που δεν θα είναι εύκολο να επουλωθεί. Και το δημοψήφισμα θα ρίξει λάδι στην φωτιά αυτού του πολύπλευρου παιχνιδιού επίρριψης ευθυνών- ανάμεσα στην Ελλάδα και στους πιστωτές της, ανάμεσα στους ίδιους τους πιστωτές (κυρίως ανάμεσα στο ΔΝΤ και κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμούς)- το οποίο θα υπονομεύσει τις μελλοντικές προσπάθειες για επαναφορά της Ελλάδας στον δρόμο της ανάπτυξης και της ευημερίας.

Αυτά τα κόστη θα έχουν κάποιο αντίκρισμα, αν το δημοψήφισμα καταφέρει να  δημιουργήσει τις συνθήκες για μια δημιουργική επανέναρξη, στην ιδιαίτερα "μπουρδουκλωμένη" Ελληνική κρίση, η οποία έχει τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο. Δυστυχώς, αυτό φαντάζει απίθανο ότι θα είναι το ζητούμενο. Ενώ οι πολίτες της χώρας νομίζουν ότι η ουσία του δημοψηφίσματος είναι να επιλέξουν ανάμεσα από δύο διαφορετικά αποτελέσματα, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη.

Τα κόμματα που εμπλέκονται στο δημοψήφισμα αναφορικά με το αν η Ελλάδα θα πρέπει να αποδεχθεί τους όρους των πιστωτών της, φαίνεται ότι έχουν διαφορετική αντίληψη των δυο πιθανών επιλογών της Ελλάδας και της Ευρώπης.

Για τη κυβέρνηση, ένα "ΟΧΙ" θα μεταφραζόταν ως σαφής ανανέωση της λαϊκής εντολής για να προσπαθήσει να αποσπάσει πιο δίκαιους όρους από τους πιστωτές, διατηρώντας παράλληλα την χώρα στην ευρωζώνη. Ειδικότερα, να δοθεί πράσινο φως σε μια μεγάλη διαγραφή χρέους, λιγότερη λιτότητα και μεταρρυθμίσεις πιο τοπικού χαρακτήρα- με λήψη απαραίτητων μέτρων για την αποκατάσταση της ανάπτυξης και μείωση του τρομακτικού δείκτη ανεργίας. Όμως για πολλούς Ευρωπαίους εταίρους, ένα "ΟΧΙ" πολύ απλά θα ήταν μια ψήφος που οδηγεί στην έξοδο της χώρας από το ευρώ.

Μια επικράτηση του "ΝΑΙ" θα είχε επίσης πολύπλοκες επιπτώσεις. Εντός της Ελλάδας θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια απόρριψη της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα, όπου θα ζητηθεί η άμεση παραίτηση της. Όμως ο σχηματισμός της επόμενης κυβέρνησης εν μέσω του οικονομικού χάους και της κοινωνικής πόλωσης δεν θα είναι εύκολος. Και αυτή η κατάσταση δεν βοηθά στον γρήγορο σχεδιασμό και την υλοποίηση ολοκληρωμένων οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

Παρότι οι πιστωτές θα καλωσόριζαν ένα "ΝΑΙ", τουλάχιστον επιφανειακά, όμως δεν είναι σαφές ότι θα έχουν το "στομάχι" να τηρήσουν τις υποχρεώσεις που αυτό θα συνεπάγεται.

Όπως ανέφερε η ανάλυση του ΔΝΤ, αναφορικά με την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, οι πιστωτές θα πρέπει ταχύτατα να υποστηρίξουν μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην Ελλάδα, με παροχή νέας χρηματοδότησης περί τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ, σε συνδυασμό με "επιχειρήσεις βαθέως χρέους", που πιθανώς περιλαμβάνουν άμεση διαγραφή χρέους. Οι δύο από τις προτάσεις, θα μπορούσαν να τύχουν αναθέματος, από κάποιες Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Επιπλέον όπως έγινε γνωστό από το ΔΝΤ, αυτές οι εκτιμήσεις θα πρέπει να αναβαθμιστούν ώστε να αντικατοπτρίζουν τις πρόσφατες εξελίξεις, οι οποίες "φαντάζουν να έχουν ένα σημαντικά δυσμενή οικονομικό αντίκτυπο".    

Αναλογιζόμενοι τους ιστορικούς, λανθασμένους υπολογισμούς, όλων των πλευρών, καθώς και την αμοιβαία έλλειψη εμπιστοσύνης, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αποτρέψουμε την Ελλάδα και την Ευρώπη, από το να βαδίσουν σε ένα μονοπάτι που οδηγεί σε ένα άτακτο Grexit. Το δημοψήφισμα, σίγουρα, θα προσθέσει στις αφηγήσεις και θα φουντώσει το παιχνίδι των ευθυνών. Παρ’ όλα αυτά, η ψηφοφορία φαίνεται να έχει λίγη επίδραση στις προοπτικές της Ελλάδας. Οι άσχημες και ραγδαία επιδεινούμενες συνθήκες, πλέον γλιστρούν από τον έλεγχο όλων των εμπλεκομένων.