Από τον Ιανουάριο, όταν ξεκίνησε η δεύτερη θητεία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι πράξεις πολιτικής βίας στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό.

Η δολοφονία και η απόπειρα δολοφονίας δύο βουλευτών της Μινεσότα και των συντρόφων τους είναι ένα πρόσφατο φρικτό παράδειγμα. Από τον περασμένο Ιανουάριο έχουν επίσης σημειωθεί επιθέσεις με πολιτικά κίνητρα σε αντιπροσωπείες της Tesla, μια πράξη εμπρησμού που θα μπορούσε να είχε σκοτώσει τον κυβερνήτη της Πενσιλβάνια, Τζος Σαπίρο και την οικογένειά του, η δολοφονία δύο υπαλλήλων της ισραηλινής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον αλλά και μαζικές επιθέσεις με πυροτεχνήματα, πέτρες και μπουκάλια κατά της αστυνομίας σε διαμαρτυρίες για τις επιχειρήσεις της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) - για να αναφέρουμε μόνο μερικά παραδείγματα.

Αυτό το κύμα πολιτικής βίας έρχεται μετά από μια περίοδο περίπου πέντε ετών που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων πράξεων, δύο απόπειρες δολοφονίας κατά του Ντόναλντ Τραμπ, ένα σχέδιο απαγωγής της Νάνσι Πελόζι, τότε προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, ένα σχέδιο δολοφονίας του δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου Μπρετ Κάβανο, την επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ και ταραχές που έλαβαν χώρα παράλληλα με ειρηνικές διαμαρτυρίες μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.

Αυτό που είναι πιο ανησυχητικό είναι ότι οι συνθήκες για πολιτική βία σήμερα επιδεινώνονται. Μπορεί να βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας εξαιρετικά βίαιης εποχής στην αμερικανική πολιτική σκηνή.

Η πολιτική βία σήμερα εκδηλώνεται σε όλο το πολιτικό φάσμα — και υπάρχει αντίστοιχη αύξηση της δημόσιας υποστήριξης προς αυτήν τόσο στα δεξιά, όσο και στα αριστερά. Από το 2021, το Chicago Project on Security and Threats, το οποίο διευθύνω, διεξάγει εθνικές έρευνες σε τριμηνιαία βάση σχετικά με την υποστήριξη της πολιτικής βίας μεταξύ των Αμερικανών. Αυτές οι έρευνες είναι αποκαλυπτικές, επειδή, όπως έχουν δείξει άλλες έρευνες, όσο περισσότερη δημόσια υποστήριξη υπάρχει για την πολιτική βία, τόσο πιο συχνή είναι.

Η έρευνα του προηγούμενου Μαΐου ήταν η πιο ανησυχητική μέχρι σήμερα. Περίπου το 40% των Δημοκρατικών υποστήριξαν τη χρήση βίας για την απομάκρυνση του Τραμπ από την προεδρία και περίπου το 25% των Ρεπουμπλικανών υποστήριξαν τη χρήση του στρατού για να σταματήσουν οι διαμαρτυρίες κατά της ατζέντας του Τραμπ. Αυτοί οι αριθμοί υπερδιπλασιάστηκαν από το περασμένο φθινόπωρο, όταν είχαμε θέσει παρόμοιες ερωτήσεις.

Επιπλέον, η έρευνά μας διαπίστωσε ότι η υποστήριξη για την πολιτική βία συνδέεται με φαινομενικά άσχετες καταγγελίες. Τον Απρίλιο του 2023, η οργάνωσή μου και η Anti-Defamation League διεξήγαγαν μια έρευνα για να εξετάσουν την επικάλυψη της υποστήριξης για πολιτική βία και τον αντισημιτισμό στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεταξύ των Αμερικανών που εκφράζουν έντονη υποστήριξη σε αντιεβραϊκά στερεότυπα, υπήρξε σημαντικά μεγαλύτερη υποστήριξη για τη χρήση βίας προκειμένου να εξυπηρετηθούν τόσο η δεξιά, όσο και η αριστερά ατζέντα, είτε πρόκειται για την επαναφορά του Τραμπ στην προεδρία, είτε για την αποκατάσταση του δικαιώματος στην άμβλωση.

Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί ενισχύεται η πολιτική βία σήμερα καθώς η βία κατά της κυβερνητικής ατζέντας του Τραμπ κατά της ατζέντας των Δημοκρατικών αλλά και στην υπηρεσία του αντισημιτισμού φαίνεται να αλληλοτροφοδοτούνται. 

Επίσης, ανησυχητική δεν είναι μόνο η επικίνδυνη απόφαση του Τραμπ να αναπτύξει στρατεύματα της Εθνοφρουράς και στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ στην περιοχή του Λος Άντζελες, μια απόφαση που βοήθησε να κλιμακωθεί χωρίς λόγο η ένταση και αύξησε τον κίνδυνο στρατιωτικής βίας της αμερικανικής κυβέρνησης εναντίον Αμερικανών πολιτών, αλλά και οι υψηλοί τόνοι που υιοθετούν οι αντίπαλοι του Τραμπ όταν καλούν τους πολίτες σε αντίσταση. Την προηγούμενη εβδομάδα ο κυβερνήτης Γκάβιν Νιούσομ της Καλιφόρνια, ενώ έκανε έκκληση για ειρηνική αντίσταση, επέλεξε επίσης να πει ότι ο Τραμπ έχει "κηρύξει πόλεμο" στον πολιτισμό και τη γνώση, ότι "η στιγμή που φοβόμασταν έφτασε" και ότι "ήρθε η ώρα να αντισταθούμε όλοι". Δύο ημέρες αργότερα, η Κρίστι Νόεμ, η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, απάντησε σε αυτές τις δηλώσεις, υποστηρίζοντας ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα "απελευθέρωνε  την πόλη από τους σοσιαλιστές και την επαχθή ηγεσία" του Νιούσομ και της δημάρχου του Λος Άντζελες, Κάρεν Μπας.

Αυτό που φοβάμαι είναι μια αυξανόμενη αίσθηση κινητοποίησης και στις δύο πλευρές - μια που ωθεί τόσο τους διαδηλωτές όσο και τις κυβερνητικές δυνάμεις να γίνουν πιο μαχητικές, καθώς ο καθένας επιδιώκει να επιβάλει τη θέλησή του στον άλλον.

Πολλοί Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι ηγέτες έχουν καταδικάσει την πολιτική βία - αυτό είναι καλό. Αλλά σχεδόν πάντα το κάνουν σε ξεχωριστές δηλώσεις. Η έρευνά μου δείχνει ότι για την αποκλιμάκωση της έντασης στο πολιτικό περιβάλλον και τη μείωση του κινδύνου βίας, οι πολιτικοί ηγέτες της Αμερικής πρέπει να ξεπεράσουν το χάσμα που τους χωρίζει και να κάνουν κοινές δηλώσεις (και ιδανικά κοινές εμφανίσεις) καταγγέλλοντας κάθε πολιτική βία, καλωσορίζοντας κάθε ειρηνική διαμαρτυρία και ζητώντας τον σεβασμό των κανόνων, της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων των ελεύθερων και δίκαιων εκλογών στη χώρα. Ο Νιούσομ και ο Τραμπ, για παράδειγμα, θα πρέπει να κάνουν μια τέτοια κοινή δήλωση.

Θέλουν οι Δημοκρατικοί ηγέτες να δουν μήνες ολοένα και πιο βίαιων διαμαρτυριών, με την δεξιά να υποστηρίζει ότι καταστρατηγούν τη δημοκρατική εντολή που έλαβε ο Τραμπ για μαζικές απελάσεις μη εξουσιοδοτημένων μεταναστών; Θέλει ο Τραμπ να ηγηθεί μιας δυνητικά θανατηφόρας χρήσης του στρατού εναντίον των ίδιων των πολιτών του, κάτι που θα άλλαζε ριζικά τη σχέση μεταξύ του αμερικανικού λαού και της κυβέρνησής του; Καμιά μορφή δεν θα προστεθεί στο όρος Ράσμορ υπό αυτές τις συνθήκες.

Το πιο σημαντικό είναι ο ίδιος ο λαός - η απόλυτη δύναμη στις Ηνωμένες Πολιτείες - να αντιταχθεί στην πολιτική βία. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι διαμαρτυρίες θα πρέπει να έχουν έναν θετικό πολιτικό στόχο, όχι απλώς τον αρνητικό στόχο να σταματήσουν την άλλη πλευρά με κάθε κόστος. Και ο πολιτικός στόχος που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι αυτό που ήταν πάντα η κινητήρια δύναμη στην αμερικανική δημοκρατία: ελεύθερες εκλογές - απαλλαγμένες από εκφοβισμό και παρεμβάσεις - και η ελευθερία των εκλεγμένων ηγετών να εκτελούν νόμιμα τη λαϊκή βούληση.

© 2025 Διατίθεται από το "The New York Times Licensing Group"