Του Λέανδρου Ρακιντζή

Σύμφωνα  με τις  εκθέσεις επιθεώρησης, που διενήργησα ως ΓΕΔΔ (2004-2016) στον Δημόσιο Τομέα, στα πολεοδομικά γραφεία και στους υπαλλήλους της Πολεοδομίας στα πλαίσια του ελέγχου του πόθεν έσχες αυτών, διαχρονικά οι πολεοδομίες με οποιαδήποτε ονομασία παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα συμπτώματα διαφθοράς. Ειδικότερα μετά το 2019 εξ αιτίας της τεράστιας οικοδομικής ανάπτυξης, της υπαγωγής της πολεοδομίας στους ΟΤΑ α΄ βαθμού, της υποβολής των αιτήσεων για έκδοση αδείας οικοδομής ηλεκτρονικά χωρίς προέλεγχο, των συνεχών τροποποιήσεων του ΝΟΚ με διατάξεις, που επιτρέπουν υπερβάσεις οικοδομικών κανόνων, του μη ελέγχου του πόθεν έσχες των υπαλλήλων της πολεοδομίας, της μη εξετάσεως των καταγγελιών για οικοδομικές παραβάσεις φαίνεται ότι η διαφθορά και ο παράνομος πλουτισμός των υπαλλήλων σε αυτές έχει αυξηθεί υπέρμετρα όχι μόνο στη Ρόδο ή τη Μύκονο ή Χαλκιδική, αλλά και στην Αθήνα. Για τη διαπίστωση της διαφθοράς δεν απαιτείται ιδιαίτερη έρευνα, αλλά αρκεί μόνο η καταγραφή των αυτοκινήτων των υπαλλήλων της πολεοδομίας, που είναι παρκαρισμένα έξω από αυτή και που είναι όλα καινούργια, πανάκριβα, πολυτελή special μαρκών,  εκτός του ότι είναι κοινό μυστικό στους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ της οικοδομής ποιοι υπάλληλοι λαμβάνονται και ποια είναι η ταρίφα τους. Άλλωστε τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από τους διαλόγους, που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την παρακολούθηση των τηλεφώνων της Πολεοδομίας Ρόδου.

Ειδικότερα η αύξηση της διαφθοράς οφείλεται, εκτός του ότι "τα λεφτά είναι πολλά, Άρη" και στο γεγονός ότι με τους αποκεντρωτικούς νόμους για τον "Καλλικράτη" και κυρίως για τον "Κλεισθένη", οι κρατικές πολεοδομικές υπηρεσίες υπήχθησαν με τη μορφή των υπηρεσιών δόμησης (ΔΟΜ) στους ΟΤΑ α΄ βαθμού, που λειτουργούν ιδίως στην περιφέρεια με πελατειακό σύστημα, οι δε υπηρεσίες πολεοδομίας, επειδή δεν έχει θεσπισθεί το κώλυμα εντοπιότητας, δηλαδή να μην μπορεί να υπηρετεί ο υπάλληλος στον τόπο καταγωγής του, είναι στελεχωμένες από ντόπιους, που κατά κανόνα συναντούν δυσχέρειες (επιεικώς) για την άσκηση της υπηρεσίας τους. Εξάλλου την πειθαρχική αγωγή στους ΟΤΑ έχει ο ίδιος ο Δήμαρχος, που αποφεύγει να ασκήσει στα δικά του παιδιά και επιπλέον οι "ύποπτοι" δημοτικοί υπάλληλοι δεν μπορούν να μετατεθούν ως προληπτικό μέτρο σε άλλους Δήμους, όπως συμβαίνει με τους δημόσιους υπαλλήλους. Κατά κανόνα δεν υπάρχει πραγματική αξιολόγηση των υπηρεσιών ΟΤΑ και των υπαλλήλων, αποτυπώνεται όμως με την ψήφο των δημοτών κατά τις εκλογές ΟΤΑ.

Εξάλλου ιδίως στην περιφέρεια ο εσωτερικός και από τις υπηρεσίες επιθεώρησης έλεγχος στις υπηρεσίες ΟΤΑ είναι ανύπαρκτος και επικρατεί ΟΜΕΡΤΑ, που επιβάλλεται με πράξεις εκφοβισμού ακόμα και δολοφονίες, όπως σύμφωνα με τις φήμες συνέβη με τη δολοφονία του τοπογράφου μηχανικού Μυκόνου, που δεν κατέστη δυνατόν να ευρεθεί ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας. Κάθε προσπάθεια ελέγχου ακόμα και δικαστικού συναντά σοβαρές δυσχέρειες και εμπόδια και συνήθως ο έλεγχος σέρνεται για χρόνια ούτε   καταλήγει σε αποτέλεσμα, οι δε επιθεωρητές ή αυτοί που τόλμησαν να καταγγείλουν ταλαιπωρούνται για χρόνια στα δικαστήρια.

Τα δε πρωτόκολλα κατεδαφίσεως αυθαιρέτων οικοδομών και παρά την ύπαρξη δικαστικών αποφάσεων δεν εκτελούνται σχεδόν ποτέ με πρόσφατα παραδείγματα  τους δύο αυθαίρετους ορόφους στο ξενοδοχείο της Coco mat στην Ακρόπολη και αυθαίρετο ξενοδοχείο στη Βαρυμπόμπη, που κτίστηκε σε περιοχή που δεν επιτρέπεται η οικοδόμηση και σε μη άρτιο οικόπεδο. Τα δε πρόστιμα που επιβάλλονται σχεδόν ποτέ δεν πληρώνονται, αλλά ρυθμίζονται σε δόσεις που δεν πληρώνονται και στο τέλος χαρίζονται. Στην παραλία Σχοινιά Μαραθώνα λειτουργούσαν 7 ταβέρνες σε αυθαίρετα κτίσματα, για τη μη κατεδάφιση των οποίων η χώρα μας είχε καταδικαστεί από το ΕΔΑΔ σε μεγάλα πρόστιμα. Σαν ΓΕΔΔ κατάφερα να εκδοθούν πρωτόκολλα για την κατεδάφιση τους, αλλά το 2014 με νόμο ανεστάλη η κατεδάφιση. Η συνήθης δικαιολογία των Αρχών για τη μη κατεδάφιση των αυθαιρέτων είναι ότι δεν διαθέτουν συνεργεία κατεδάφισης.

Σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Τράπεζας, διαφθορά είναι η χρήση του αξιώματος για ίδιο όφελος. Για τις πράξεις διαφθοράς απαιτούνται δύο: ο διαφθορέας και ο διαπράττων τη διαφθορά, που και οι δύο τελούν ποινικά αδικήματα. Όταν αποκαλύπτονται πράξεις διαφθοράς προβάλλεται η συμμετοχή του δημόσιου υπαλλήλου, που κατονομάζεται ή φωτογραφίζεται, ενώ ο κύριος υπαίτιος που είναι ο διαφθορέας, συνήθως επιχειρηματίας με τεράστια κέρδη, και οι εμπλεκόμενοι σε αυτή μηχανικοί, δικηγόροι, λογιστές κλπ παραμένουν για εγγενείς δυσχέρειες στο απυρόβλητο, στη χειρότερη δε περίπτωση να διαταχθεί μια προκαταρκτική εξέταση χωρίς αποτέλεσμα. Πιστεύω ότι μια επέμβαση της Αρχής για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος να έχει πιο αποτελεσματικά αποτρεπτικά αποτελέσματα.

Στο ερώτημα πως μπορεί να επιλυθούν οι δυσλειτουργίες του κράτους απάντησε ο Εμ. Ροΐδης με το "ενός νόμου έχομε χρεία τον της τηρήσεως των κειμένων νόμων" γιατί 8 στους 10 νόμους που ψηφίζονται δεν εφαρμόζονται ολικά ή μερικά. Ο πόλεμος κατά της διαφθοράς απαιτεί την πρόληψη, την καταστολή και τη συμπαράσταση των πολιτών. Ειδικότερα για τον οικοδομικό σχεδιασμό της χώρας απαιτείται: α) σοβαρότητα εκ μέρους της Πολιτείας, που στο νέο ΝΟΚ του 2012 θέσπισε 38 νέες τροπολογίες με αποτέλεσμα να επέλθει πλήρες κομφούζιο με ωφέλεια των έξυπνων, β) ταχεία και αξιόπιστη απόδοση δικαιοσύνης, γ) εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων κατεδάφισης αυθαιρέτων οικοδομών, δ) με την ηλεκτρονική υποβολή των οικοδομικών αδειών καταργήθηκε ο προληπτικός έλεγχος αυτών με αποτέλεσμα να μην ελέγχονται οι αυθαιρεσίες ακόμα κατόπιν καταγγελιών με τη πρόφαση, ότι δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό, ε) να ενεργοποιηθούν οι υπηρεσίες επιθεώρησης και ελέγχου και ο εσωτερικός έλεγχος, στ) να επανέλθει ο έλεγχος του πόθεν έσχες των υπαλλήλων της πολεοδομίας, που επί εποχής μου σαν ΓΕΔΔ είχαμε ανακαλύψει 37 προβληματικές περιπτώσεις, που οδήγησαν σε ποινικές καταδίκες, ζ) να επανέλθει χωρίς εξαιρέσεις το κώλυμα εντοπιότητας για δικαστές, αστυνομικούς, εφοριακούς, λιμενικούς και υπαλλήλους πολεοδομίας, η) η υπαγωγή των πολεοδομιών στους ΟΤΑ Β΄ βαθμού και θ) η προστασία των πολιτών που τολμούν να καταγγείλουν, που στη συνέχεια υφίστανται τεράστια και οικονομική ταλαιπωρία. Σε κάθε περίπτωση  η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού  περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός ( αρθ.24Σ).

* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.