Του Μανόλη Καψή

Η καλύτερη περιγραφή του ανασχηματισμού- και πόσο συχνά δεν λύνει προβλήματα, αλλά προσθέτει- είναι νομίζω "δια στόματος" Τόνι Μπλέρ: Αυτοί που αναλαμβάνουν υπουργείο, το θεωρούν αυτονόητη επιβράβευση των εξαιρετικών ικανοτήτων και επιδόσεών τους και αυτοί που αποχωρούν, δεν σου το συγχωρούν ποτέ.

Από την άλλη, αν και τα σενάρια του ανασχηματισμού αφορούν περισσότερο τις παραπολιτικές στήλες των εφημερίδων και τους δημοσιογράφους, αφορούν ειδικά τα κομματικά στελέχη και τους υποψηφίους προς υπουργοποίηση (ειδικά εκείνους που ζουν μια ολόκληρη ζωή με αυτό το όνειρο) και πολύ λίγο το κοινό και τους πολίτες (που μάλλον αδιαφορούν), υπάρχουν στιγμές που οι αλλαγές στην κυβέρνηση είναι αναπόφευκτες. Τις επιβάλλει η συγκυρία.

Και αυτή τη στιγμή ζούμε τώρα. Καθώς ο πρωθυπουργός ελπίζει σε ένα restart της κυβέρνησής του, μετά από την οδυνηρή εμπειρία των μεγάλων διαδηλώσεων διαμαρτυρίας για τους χειρισμούς στη διαλεύκανση της τραγωδίας των Τεμπών, ο ανασχηματισμός είναι εκ των ουκ άνευ.

Προφανώς, υπάρχουν και πρακτικά θέματα που πρέπει να λυθούν, ποιος δηλαδή θα αναλάβει το πόστο που χήρεψε λόγω της παραίτησης Τριαντόπουλου ή ποιος θα καταλάβει τη θέση του Χρήστου Σταϊκούρα που αποχωρεί- αφού δεν φάνηκε να συνειδητοποίησε το επείγον της αντιμετώπισης των προβλημάτων του σιδηροδρόμου ή προτίμησε να μην μπλέξει με ένα θέμα που έχει αναπόφευκτα κόστος- αλλά, όλα αυτά δεν συνιστούν ένα μήνυμα επανεκκίνησης. Είναι μια απλή αναδιοργάνωση.

Αντίθετα, η μετακίνηση του Κωστή Χατζηδάκη από το υπουργείο Οικονομικών στο Μέγαρο Μαξίμου, ως αντιπρόεδρος και νούμερο δύο της κυβέρνησης, μοιάζει να είναι η κίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη- απάντηση στην απαίτηση του εκλογικού σώματος για καλύτερη διακυβέρνηση και αντιμετώπιση των παθογενειών του δημόσιου τομέα. Του δυσλειτουργικού ελληνικού δημόσιου τομέα, που όπως προκύπτει και από το πόρισμα της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων,  είναι η μία όψη των συστημικών προβλημάτων που οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών.

Προφανώς και καμία κυβερνητική ανασύνταξη ή πρόθεση για restart δεν θα απαντήσει στο κατηγορητήριο περί "συγκάλυψης" που διατυπώνεται (δικαίως ή αδίκως) από μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος. Αυτό θα κριθεί τους επόμενους μήνες από το πόρισμα που θα διατυπώσει η Δικαιοσύνη και τις υπόλοιπες ποινικές διώξεις που θα αποφασίσει, καθώς και από τις εργασίες και το αποτέλεσμα της προανακριτικής επιτροπής για το "μπάζωμα". Θα κριθεί και από τα συμπεράσματα που θα καταλήξει ο Εφέτης Ανακριτής, από τις εκθέσεις των εμπειρογνωμόνων που θα συμπεριλάβει και από τη δίκη που θα γίνει μετά και τα όσα θα ακουστούν εκεί. Αν και η ζημιά έχει γίνει και δύσκολα ανατρέπονται οι πεποιθήσεις, αν θέλετε την προσωπική μου γνώμη…

Αλλά, αφού θεωρητικά τουλάχιστον η κυβέρνηση δεν μπορεί να επηρεάσει τις έρευνες της Δικαιοσύνης, ισχυρισμός που δεν φαίνεται πάντως να πείθει ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, ούτε να πείσει εκείνο το κομμάτι του εκλογικού κοινού που πιστεύει ότι τα "κέρδη σκοτώνουν" ή ότι ο Μητσοτάκης έβαλε να "καθαρίσουν" τον γιο της Εισαγγελέως, αυτό που μπορεί να κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι να ανταποκριθεί στο άλλο μεγάλο αίτημα της κοινής γνώμης: Καλύτερες και ασφαλέστερες σιδηροδρομικές συγκοινωνίες, καλύτερη και αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση, βελτίωση των οικονομικών και ειδικά των κοινωνικών και πολιτικών, αναμόρφωση του δημόσιου τομέα και των δημοσίων επιχειρήσεων, ειδικά εκείνων που έχουν "κολλήσει" σε οργάνωση, αντιλήψεις και συμπεριφορές, στη δεκαετία του 80. Να πείσει δηλαδή ότι δεν υπάρχει καμία άλλη κυβερνητική πρόταση.

Θα το πετύχει αυτό με τον Κωστή Χατζηδάκη; Ας μην σπεύσουμε να απαντήσουμε αρνητικά, όσο κι αν δυσπιστούμε, κι ας δούμε ως άσκηση, τι συνιστά η αναβάθμιση του Κωστή Χατζηδάκη στη θέση του νούμερο 2 της κυβέρνησης. Ναι το ξέρω ότι ο κ. Χατζηδάκης δεν ενθουσιάζει τα πλήθη, αλλά από την άλλη, ξέρω και άλλους ολίγον "βαρετούς" πολιτικούς, που αποδείχθηκαν πολύ καλύτεροι κυβερνήτες και πολύ αποτελεσματικότεροι από εκείνους τους χαρισματικούς, που δονούσαν μεν τα πλήθη στις πλατείες, αλλά αποτέλεσμα μηδέν.

Ένα μεγάλο ατού του Κωστή Χατζηδάκη είναι σίγουρα η μετριοπάθειά του. Σε μια φάση που η τοξικότητα και η εμπάθεια ορισμένων συνεργατών του πρωθυπουργού προκάλεσαν κατ΄επανάληψη την κοινή γνώμη, η προώθηση σε πρώτο πλάνο ενός πολιτικού του μέτρου και της συναίνεσης, της κοινής λογικής και της συνεννόησης, συνιστά μια καλή αρχή. Υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι ο νυν υπουργός Οικονομικών δεν θα περιοριστεί στο ρόλο του συντονιστή του επιτελικού κράτους, δεν θα αναλωθεί στην εσωτερική λειτουργία του Μεγάρου Μαξίμου, και θα του επιτραπεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό να "χρωματίσει" το νέο κυβερνητικό σχήμα. Είναι σε θέση όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης να αφήσει ζωτικό χώρο σε άλλο πρόσωπο, εκτός του ιδίου; Άγνωστο ακόμα.

Υποθέτω ότι μόλις ανακοινωθούν οι αποφάσεις του πρωθυπουργού, ορισμένοι θα σπεύσουν να σχολιάσουν ότι η κίνηση είναι και ένα νεύμα του Κυριάκου Μητσοτάκη για την εποχή μετά τη δική του θητεία, μια επιλογή που δείχνει και την προτίμησή του, για την "μετά τον Μητσοτάκη" ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, αλλά με δεδομένο ότι ο νυν πρωθυπουργός δεν δείχνει σημάδια αναχωρητισμού, είναι ίσως και το λιγότερο σημαντικό. Για την ώρα…

Ένα δεύτερο ατού του Κωστή Χατζηδάκη είναι η φιλελεύθερη ιδεολογία του και η επαφή του με το κεντρώο κοινό. Αν υποθέσουμε ότι ο μόνος τρόπος για τον Κυριάκο Μητσοτάκη να συγκροτήσει ξανά μια νέα πλειοψηφία, είναι να επανασυσταθεί στο κοινό του 40% των τελευταίων εκλογών, αν υποθέσουμε ότι ένα δεξιό κοινό έχει αναχωρήσει οριστικά και επιλέγει αντισυστημικά κόμματα, είτε της δεξιάς είτε της αριστεράς (λέμε τώρα), είναι κρίσιμο για τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, να ρίξει γέφυρες προς το πιο φανατικό "συστημικό κοινό", που δεν είναι άλλο από τους κεντροαριστερούς. Και τους αντισυριζαίους. Εκείνους που δεν πείθονται για την ωριμότητα του ΠΑΣΟΚ και δεν επιθυμούν ξανά, άλλες περιπέτειες. Ακόμα και αν έχουν απογοητευθεί και από τις υποκλοπές και από τους χειρισμούς στα Τέμπη. Ή την στροφή προς τα δεξιά, μετά τον γάμο των ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Ο Κωστής Χατζηδάκης είναι συνομιλητής τους.

Ένα τρίτο ατού του Κωστή Χατζηδάκη, είναι η αποτελεσματικότητά του. Είναι αυτός που έλυσε το πρόβλημα με τις εκκρεμείς συντάξεις, κι ας φώναζε η αριστερά ότι παραδίδει την κοινωνική ασφάλιση στα χέρια ιδιωτών και άλλα φούμαρα, είναι αυτός που φορολόγησε (επιτέλους) τους ελεύθερους επαγγελματίες, είναι αυτός που κατάφερε τη διασύνδεση των Pos με τις ταμειακές μηχανές. Είναι αυτός που προσπάθησε να βάλει μια τάξη στον ΟΣΕ, πριν η χρεοκοπία τα παρασύρει όλα στο διάβα της.

Θα καταφέρει να μεταφυτεύσει την δική του αθόρυβη αποτελεσματικότητα στο κυβερνητικό σχήμα ο Κωστής Χατζηδάκης. Δεν το ξέρω, πολύ αμφιβάλω αλλά αυτό είναι το μήνυμα που θέλει να μας περάσει ο πρωθυπουργός. Ότι σηκώνουν τα μανίκια για να λύσουν τα προβλήματα. Για την κυβέρνηση είναι η μόνη της επιλογή. Να δείξει ότι εκείνη μπορεί να κυβερνήσει καλύτερα.