Του Μανόλη Καψή

Η κηδεία του Κώστα Σημίτη συνέπεσε χρονικά με την κηδεία του 39ου προέδρου των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ. Οι εικόνες και τα ρεπορτάζ από την κηδεία του Ελληνα πρωθυπουργού συνέπεσαν δηλαδή με τα φωτογραφικά ρεπορτάζ από τα διεθνή πρακτορεία, όπου βλέπουμε όλους τους εν ζωή Αμερικανούς προέδρους να συνοδεύουν τιμητικά τον εκλιπόντα στην τελευταία του κατοικία. Είναι εκεί και ο Δημοκρατικός Μπίλ Κλίντον και ο Ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ, είναι εκεί και ο Ρεπουμπλικάνος Τζώρτζ Μπους και ο Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν. Δεν λείπει κανείς. Από σεβασμό. Από πολιτικό πολιτισμό.

Στην κηδεία του Κώστα Σημίτη, έλειψαν τέσσερις πρώην πρωθυπουργοί και ένας πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ίσως είναι και ρεκόρ. Σύμφωνοι, δεν έλειψαν όλοι για τους ίδιους λόγους, ούτε έχουν όλοι την ίδια βαρύτητα. Αλλά και πάλι.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, φερ΄ ειπείν, διαβάζω στη στήλη του Γιώργου Παπαχρήστου στα Νέα - και δεν το πιστεύω, εκτός αν μας τρολάρει ο συνάδελφος - ότι ήταν στην Κίνα, σε ένα συνέδριο για τον διάλογο και την συνύπαρξη του κινεζικού και του ελληνικού πολιτισμού, ένα συνέδριο με τίτλο: "Η παγκόσμια έκφραση του πνεύματος του Λι Φενγκ και του ολυμπιακού πνεύματος".

Και ήταν τόσο σημαντική η παρουσία του εκεί (μαζί με τον Λι Φενγκ αυτοπροσώπως υποθέτω), ώστε δεν κατάφερε μια εβδομάδα μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Κώστα Σημίτη, του ανθρώπου που μεταξύ άλλων του παρέδωσε το δαχτυλίδι της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, να βρει μια πτήση και να επιστρέψει. Τι να πεις; Γιώργος είναι αυτός.

Ο Αλέξης Τσίπρας, από την άλλη, ανακοίνωσε ότι έχει κολλήσει κορονοϊό. Ήταν πραγματική η ασθένεια ή διπλωματική, δεν θα το μάθουμε ίσως ποτέ. Πάντως ο πρώην της ριζοσπαστικής επίσης ποτέ δεν έκρυψε την αντιπάθειά του για τον εκλιπόντα.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που έκανε μεγάλη εντύπωση, δεν ήταν ούτε η "ελαφρότητα" του ΓΑΠ, ούτε η απουσία του πάντα anti-establishment κ. Τσίπρα, ήταν η απουσία των δυο πρώην πρωθυπουργών της αντίπαλης παράταξης, του Κώστα Καραμανλή και του Αντώνη Σαμαρά.

Τι ήταν αυτό που τους οδήγησε στο να μην δώσουν το παρών  ούτε καν στην τελετή για την τελευταία του κατοικία; Τι ήταν αυτό που τους εμπόδισε να τιμήσουν τον πολιτικό τους αντίπαλο καθώς εκείνος φεύγει από τη ζωή;

Να ήταν η αντίδραση στα πολύ θερμά λόγια του Κυριάκου Μητσοτάκη, που δεν έκρυψε ότι είναι θαυμαστής και μαθητής του Κώστα Σημίτη, τόσο όσον αφορά την προσωπικότητα όσο και τον τρόπο διακυβέρνησης και τους μεγάλους στόχους; Ήθελαν δηλαδή με την απουσία τους να θυμίσουν και να τονίσουν τις διαφορές τους με τον νυν πρωθυπουργό; Ήταν μια μικροπολιτική κίνηση;

Μήπως ήθελαν να αναδείξουν τις (δήθεν) μεγάλες ιδεολογικές διαφορές ανάμεσα στην κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά, που η διακυβέρνηση Μητσοτάκη σχεδόν έχει εξαφανίσει; Η μήπως ήθελαν να γίνουν αρεστοί σε ένα κοινό που θεωρεί τον Κώστα Σημίτη υπεύθυνο για τη χρεοκοπία και τα σκάνδαλα, για το ευρώ και το Χρηματιστήριο, που ακολούθησε εξωτερική πολιτική υποτελή στην Τουρκία και τα έβαλε και με την Εκκλησία; Ζήλεψαν δηλαδή τα likes που πήραν για τις δηλώσεις τους ο Βελόπουλος  και η Λατινοπούλου;

Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι της απουσίας, ήταν μια δυσάρεστη έκπληξη το λιγότερο. Γιατί η απόδοση τιμής στον πολιτικό σου αντίπαλο την ώρα του θανάτου, δεν είναι θέμα καλών τρόπων ή πολιτικών επιλογών. Είναι θέμα πολιτικού πολιτισμού. Και όπως σωστά έγραψε και η Καθημερινή στο κύριο άρθρο της, "αυτό ορίζει τη διαφορά ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και τον πολιτικό κανιβαλισμό, που στις ημέρες μας κάνει θραύση".

Η απουσία των δυο πρώην πρωθυπουργών (και του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας επί ΣΥΡΙΖΑ Προκόπη Παυλόπουλου, αλλά αυτός μάλλον ακολούθησε τις "οδηγίες", οπότε δεν λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψιν), μας θυμίζει ότι η "πολωμένη Ελλάδα" είναι πάντα εδώ. Η Ελλάδα του φωτός και του σκότους, η Ελλάδα των άκαμπτων διαχωριστικών γραμμών, η Ελλάδα που δεν επιτρέπει να βρεθεί συναίνεση ακόμα και για τα αυτονόητα είναι εδώ και βασιλεύει. Η Ελλάδα του μηδενικού αθροίσματος, όπου το κέρδος του άλλου είναι πάντα ζημιά για σένα, η Ελλάδα όπου ο αντίπαλος είναι εχθρός (αν δεν είναι προδότης), δεν  έχει εξαφανιστεί.

Η παρούσα κατάσταση της πολιτικής κυριαρχίας του ενός κόμματος (συν ένα μισό κόμμα που τώρα αναδεικνύεται), η απουσία δηλαδή σκληρών αντιπαραθέσεων εντός και εκτός της Βουλής, έχουν κρύψει απλώς την πραγματικότητα, αλλά τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει.

Καθόλου παράδοξο που τα φαινόμενα αυτά αναδείχθηκαν με την κηδεία του Κώστα Σημίτη. Εκείνος επεδίωκε τη συναίνεση, αρνήθηκε να υποκύψει στην εχθροπάθεια και τον φανατισμό, ήταν πάντα υπέρ του μέτρου και υπέρ του ορθολογισμού. Οι αντίπαλοί του όχι πάντα.