Του Σπύρου Δημητρέλη

Η αλήθεια είναι πως οι Έλληνες παρακολουθούμε με ιδιαίτερα συναισθήματα τα διαδραματιζόμενα τις τελευταίες ημέρες και ώρες στη Γαλλία. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης έχει φτάσει να εμπνέει λιγότερη εμπιστοσύνη στις αγορές από ότι η Ψωροκώσταινα. Αλήθεια, ποιος να το έλεγε την εποχή της θρυλικής ζητιάνας Ψωροκώσταινας ότι θα έφτανε και αυτή η στιγμή που μια υπερδύναμη θα ήταν λιγότερο ισχυρή δημοσιονομικά από την Ελλάδα.

Τα ιδιαίτερα συναισθήματα βέβαια των Ελλήνων είναι ιδιαίτερα και για έναν ακόμη, ίσως περισσότερο σημαντικό, λόγο. Είναι σαν να βλέπουν σε επανάληψη την ελληνική πραγματικότητα του 2009. Δηλαδή τους τελευταίους μήνες πριν από την έβδομη χρεοκοπία της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Η Γαλλία, λόγω πολιτικής απροθυμίας και μεγάλων καθυστερήσεων στην αντιμετώπιση κρίσιμων οικονομικών προβλημάτων όπως το συνταξιοδοτικό, οι υπέρογκες δημόσιες δαπάνες και η ανταγωνιστικότητα στον θαυμαστό νέο κόσμο μας, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με τις αγορές. Οι αγορές, όπως έχουμε επανειλημμένως επισημάνει, δεν είναι το απρόσωπο αρπακτικό που θέλει να πιεί με το μπουρί της σόμπας το αίμα των λαών. Δεν είναι δηλαδή αυτό που περιγράφουν οι πάσης φύσεως λαϊκιστές, λαοπλάνοι και δημαγωγοί. Δεν είναι αυτό που περιέγραψε ο Γιώργος Παπανδρέου από το Καστελόριζο το 2010 και, βεβαίως, δεν είναι ο δαίμονας που περιέγραψε ο Αλέξης Τσίπρας όταν, σε μια επίδειξη άγνοιας και ψευδαισθήσεων, κόμπαζε ότι θα χτυπά τα νταούλια και οι αγορές θα χορεύουν. Οι αγορές δεν είναι μόνο τα κεφάλαια του Ίλον Μάσκ, του Γουόρεν Μπάφετ και του Μπιλ Γκέιτς. Είναι κυρίως το κομπόδεμα και οι οικονομίες μιας ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο που έχουν ένα απόθεμα αποταμίευσης μερικών χιλιάδων ή και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Και επειδή για τη συντριπτική τους πλειονότητα τα χρήματα αυτά είναι αποτέλεσμα αιματηρής αποταμίευσης προσέχουν που τα αποθηκεύουν. Διαλέγουν τον θεματοφύλακα προστασίας των οικονομιών τους. Την τράπεζα. Ένα αμοιβαίο κεφάλαιο, μια προθεσμιακή κατάθεση. Είναι οι εισφορές μιας ζωής για τους εργαζόμενους που περιμένουν κάποια στιγμή στην τρίτη ηλικία τους να συνταξιοδοτηθούν. Αυτές είναι οι "αγορές".  

Αυτές λοιπόν οι αγορές περιμένουν από τη Γαλλία να νοικοκυρέψει τα οικονομικά της. Περιμένουν, για να τη δανείσουν  με λογικό επιτόκιο, να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα. Να μειώσει δηλαδή τις δημόσιες δαπάνες της και να αυξήσει τα φορολογικά της έσοδα. Όπως ακριβώς το περίμεναν και από την Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους, από το 2009 έως και το τέλος του δράματος, το 2019.

Το ερώτημα είναι γιατί δεν κάνει η Γαλλία αυτό που περιμένουν οι αγορές από αυτήν προκειμένου να εξασφαλίσει τη δημοσιονομική της ισορροπία. Να προστατέψει δηλαδή το κοινωνικό και οικονομικό της οικοδόμημα με τίμημα την περικοπή δαπανών και την αύξηση φόρων. Και αυτά για περιορισμένο χρονικό διάστημα, μέχρι να ανακάμψει σταδιακά η εμπιστοσύνη στη γαλλική οικονομία. 

Εδώ έρχεται ο ρόλος των δημαγωγών, λαοπλάνων και λαϊκιστών. Έρχεται η ενεργοποίηση των άκρων του πολιτικού συστήματος και κάθε απόχρωσης λαϊκιστή. Στη Γαλλία λέγεται ακροδεξιά της Λεπέν και αριστερά του Μελανσόν. Στην Ελλάδα λεγόταν ακροδεξιά του Καμμένου και ριζοσπαστική αριστερά του Α.Τσίπρα. Οι ακραίες πολιτικές δυνάμεις οσμίζονται σαν το όρνεο το πολιτικό κεφάλαιο και σπεύδουν να το καρπωθούν. Ο τρόπος καρποφορίας είναι πάντα ο ίδιος σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Ψέμματα. Όμορφα και παχιά λόγια. Καλλιέργεια αβάσιμων και ανεδαφικών προσδοκιών στους πολίτες. Μαξιμαλισμοί κάθε είδους και κατηγορίας. Τοξικότητα και κοινωνικό δηλητήριο. 

Όπως ακριβώς η Λεπέν ζητάει να αυξηθούν οι συντάξεις στη Γαλλία σε ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που πνέει τα λοίσθια, έτσι και ο Αλέξης Τσίπρας υποσχόταν ότι θα σκίσει τα μνημόνια, δηλαδή τις αναγκαίες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, με έναν νόμο και ένα άρθρο. Όπως ακριβώς ο Μελανσόν ζητάει να δοθούν αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους στη Γαλλία, ο Καμμένος έλεγε για κατάργηση όλων των έκτακτων μνημονιακών εισφορών και αμφισβητούσε ευθέως τον πατριωτισμό όσων ψήφιζαν μέτρα οικονομικής σταθεροποίησης της Ελλάδας. 

Ας μην υπάρχει αμφιβολία για την κατάληξη και αυτών των λαϊκιστών και πολιτικά ακραίων. Θα περάσουν στο τέλος στη χλεύη λόγω της κολοτούμπας που θα κάνουν ή θα χρεωθούν φτωχοποίηση και οικονομική καταστροφή αν επιμείνουν στις ανεδαφικές και δημαγωγικές υποσχέσεις τους. Είναι η νομοτέλεια για τα άκρα κάθε είδους. Είναι η απόδειξη του πόσο πολύτιμη είναι η Αριστοτέλεια μεσότητα στη ζωή, πόσο πολύτιμος είναι ο συνεχής αγώνας κατά των άκρων και του λαϊκισμού και του πόσο επιζήμια είναι η ακραία προσέγγιση για την αντιμετώπιση υπαρκτών προβλημάτων. Ας ρωτήσουν η Λεπέν και ο Μελανσόν τον Αλέξη και τον Καμμένο. Ας ρωτήσουν οι Γάλλοι εμάς τους Έλληνες που κάναμε κατά καιρούς την εύκολη επιλογή του λαϊκισμού και πόσο την έχουμε πληρώσει κάθε φορά στην ιστορία μας...