Ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέφει στον Λευκό Οίκο και, αν και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει τη γνώμη των περισσότερων επικριτών του, θα πρέπει να τους αναγκάσει να ρίξουν μια προσεκτική ματιά στον καθρέφτη. Έχασαν αυτές τις εκλογές, όσο τις κέρδισε ο Τραμπ.

Αυτή δεν ήταν μια συνηθισμένη εκλογική αναμέτρηση μεταξύ δύο υποψηφίων από αντίπαλα κόμματα: Η πραγματική επιλογή για τους ψηφοφόρους ήταν μεταξύ του Τραμπ και όλων των άλλων - όχι μόνο της υποψήφιας των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις και του κόμματός της, αλλά και Ρεπουμπλικάνων όπως η Λιζ Τσένι, κορυφαίων στρατιωτικών όπως ο στρατηγός Μαρκ Μίλι και ο στρατηγός Τζον Κέλι (επίσης πρώην αρχηγός του επιτελείου), μελών της κοινότητας των πληροφοριών με συχνές δημόσιες παρεμβάσεις και βραβευμένων με Νόμπελ οικονομολόγων.

Με αυτόν τον τρόπο, η προεδρική κούρσα έγινε ένα παράδειγμα αυτού που είναι γνωστό στα οικονομικά ως "δημιουργική καταστροφή". Οι αντίπαλοί του σίγουρα φοβούνται ότι ο Τραμπ θα καταστρέψει την ίδια την αμερικανική δημοκρατία. Για τους υποστηρικτές του, ωστόσο, μια ψήφος για τον Τραμπ σήμαινε μια ψήφος για την εκδίωξη μιας αποτυχημένης ηγετικής τάξης από την εξουσία και την αναδημιουργία των θεσμών του έθνους με βάση ένα νέο πρότυπο που θα εξυπηρετεί καλύτερα τους Αμερικανούς πολίτες.

Η νίκη του Τραμπ ισοδυναμεί με ψήφο δυσπιστίας στους ηγέτες και τους θεσμούς που διαμόρφωσαν την αμερικανική ζωή από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου πριν από 35 χρόνια. Τα ίδια τα ονόματα είναι συμβολικά: Το 2016 ο Τραμπ κατέβηκε απέναντι σε έναν Μπους στις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικάνων και στην Χίλαρι Κλίντον στις προεδρικές εκλογές. Αυτή τη φορά, με μια πιο χαλαρή έννοια, κέρδισε έναν συνασπισμό που περιλάμβανε τη Λιζ Τσένι και τον πατέρα της, πρώην αντιπρόεδρο Ντικ Τσένι.

Όσοι βλέπουν στον Τραμπ μια βαθιά απόρριψη των υφιστάμενων θεσμών της Ουάσιγκτον έχουν δίκιο. Μοιάζει με έναν άθεο που αψηφά τις διδαχές της εκκλησίας: Η πρόκληση που παρουσιάζει δεν έγκειται τόσο σε αυτό που κάνει, αλλά στο γεγονός ότι θέτει υπό αμφισβήτηση τις πεποιθήσεις στις οποίες εδράζει η εξουσία. Ο Τραμπ έδειξε ότι οι πολιτικές ορθοδοξίες του έθνους έχουν χρεοκοπήσει και οι θεματοφύλακες των θεσμών - ιδιωτικών και δημόσιων - που υπερασπίζονται το δικαίωμα τους στην εξουσία με την πίστη τους σε αυτές τις ορθοδοξίες είναι τώρα πια ευάλωτοι.

Αυτό μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που πλέον θέλουν οι ψηφοφόροι και έτσι η Κάμαλα Χάρις, συμμαχώντας με τόσο προβληματικούς και αντιδημοφιλείς ελίτ και θεσμούς, καταδίκασε τον εαυτό της. Πιστεύουν πραγματικά οι Αμερικανοί ότι είναι υγιές οι στρατηγοί που έχουν επιβλέψει παρατεταμένους και τελικά καταστροφικούς πολέμους να αντιμετωπίζονται με αυτόν τον τρόπο από τους επικριτές του Τραμπ; Μια παρόμοια ερώτηση θα μπορούσε να τεθεί και για τους αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για την κοινότητα των πληροφοριών.

Ο Τραμπ σίγουρα δεν ταιριάζει με την εικόνα ενός ένθερμου θιασώτη των γραφειοκρατικών λεπτομερειών στην πολιτική αλλά ο ρόλος που θέλουν οι ψηφοφόροι του να αναλάβει είναι ούτως η άλλως ακριβώς ο αντίθετος: αυτός ενός αντιγραφειοκράτη που θα διαλύει τις σημερινές αντιλήψεις της Ουάσιγκτον περί τεχνογνωσίας. Η νίκη του είναι μια εκδικητική ετυμηγορία για όλες τις αυθεντίες που προσπάθησαν να τον σταματήσουν.

Στα οικονομικά, η δημιουργική καταστροφή συμβαίνει όταν ένας νέος ανταγωνιστής αποκαλύπτει πόσο ακατάλληλες είναι οι υπάρχουσες επιχειρήσεις για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση των καταναλωτών. Όπως ο ανταγωνισμός της αγοράς, ο δημοκρατικός πολιτικός ανταγωνισμός οδηγεί σε παρόμοιες ανατροπές. Εάν η διαταραχή που φέρνει ο Τραμπ φαίνεται ασυνήθιστα δραματική, αυτό είναι ένα σημάδι ότι η αμερικανική πολιτική σκηνή ήταν ανεπαρκώς ανταγωνιστική για πάρα πολύ καιρό. Πριν εμφανιστεί ο Τραμπ, η εξουσία βρισκόταν στα χέρια ενός πολιτικού καρτέλ, το οποίο, όπως τα καρτέλ της αγοράς για τα οποία είχε προειδοποιήσει ο Άνταμ Σμιθ, περιλάμβανε ιδρύματα που θα έπρεπε να βρίσκονται σε έντονο ανταγωνισμό, αλλά αντίθετα συνεργάζονταν για να αποκλείσουν αντίπαλα "προϊόντα" ή ιδέες. Τα υπερτιμημένα και κακής ποιότητας αγαθά του καρτέλ απέτυχαν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του κοινού.

Μπορεί όμως ο Τραμπ και το κίνημα που φέρνει στην Ουάσιγκτον επίσης να μην καταφέρουν να τις ικανοποιήσουν. Αξίζει να θυμόμαστε ότι οι περισσότερες νέες εταιρείες που διαλύουν τις καθιερωμένες σχέσεις της αγοράς δεν έχουν μεγάλη διάρκεια – ανακαλύπτουν μια ευκαιρία που κάποιος άλλος αργότερα αξιοποιεί στο έπακρο.

Η άνοδος του Τραμπ τερμάτισε τη στασιμότητα που χαρακτήριζε την εποχή του Μπαράκ Ομπάμα, όταν ένας Δημοκρατικός πρόεδρος επιδίωξε ένα όραμα μόνο οριακά διαφορετικό - σε οτιδήποτε, από την εξωτερική πολιτική μέχρι την υγειονομική περίθαλψη - από αυτό που οι ειδικοί και στα δύο κόμματα είχαν ήδη συνταγογραφήσει από τη δεκαετία του 1990. Την ίδια στιγμή, οι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο εστίαζαν σε ασκήσεις παρεμπόδισης μέχρι το κόμμα τους να μπορέσει να βάλει άλλον έναν Μπους ή Μιτ Ρόμνεϊ στον Λευκό Οίκο για να συνεχίσει με τις ίδιες παραλλαγές, στην ίδια ατζέντα.

Ο συνασπισμός της τελευταίας προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ περιλάμβανε τον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, την Τούλσι Γκάμπαρντ και άλλους πολιτικούς με μηνύματα κατά του κατεστημένου, καθώς και εξέχοντες επιχειρηματίες όπως ο Έλον Μασκ και podcasters όπως ο Τζο Ρόγκαν. Ο Τραμπ μπορεί να μην συμφωνεί με κανέναν από αυτούς, αλλά υπάρχει κάποιος λόγος που τόσοι πολλοί υποστηρικτές αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί "εναλλακτική πολιτική" τον ακολούθησαν ενάντια στο κατεστημένο.

Και οι επιτυχίες του Τραμπ από το 2016 έως σήμερα - επιτυχίες που περιλαμβάνουν ακόμα και εκείνες τις ήττες που δεν κατάφεραν να τον κατατροπώσουν ή να συντρίψουν τον συνασπισμό του - δείχνουν ότι το "mainstream" έχει ήδη χάσει τη λαϊκή νομιμότητα σε κρίσιμο βαθμό. Η στάση των ψηφοφόρων σίγουρα επεκτάθηκε και στις ομοσπονδιακές και πολιτειακές κατηγορίες που αντιμετωπίζει, τις οποίες απέρριψαν ως πολιτική με άλλα μέσα.

Οι εχθροί του είναι σίγουροι, όπως εξάλλου και οι υποστηρικτές του, ότι ο Τραμπ μπορεί να αποτελέσει μια δύναμη για ριζική αλλαγή. Ωστόσο και τα δύο στρατόπεδα τείνουν να υπερβάλλουν σε αυτά που ο πρώην και μελλοντικός πρόεδρος επιθυμεί να κάνει και μπορεί να πετύχει. Ακόμη και ο Φράνκλιν Ρούσβελτ, με απεριόριστες θητείες και συντριπτική λαϊκή εντολή, βρήκε την εξουσία του ως πρόεδρος απογοητευτικά περιορισμένη. Το αμερικανικό Σύνταγμα δεν είναι αδύναμο, ανεξάρτητα από το αν ένας Ρούσβελτ ή ένας Τραμπ κάθεται στο Οβάλ Γραφείο.

Αν ο Τραμπ και ο συνασπισμός του αποτύχουν να δημιουργήσουν κάτι καλύτερο από αυτό που θα αντικαταστήσουν θα έχουν την ίδια μοίρα που επέφεραν στις κατακρημνισμένες δυναστείες των Μπους, Κλίντον και Τσένι. Μια νέα δύναμη για δημιουργική καταστροφή θα αναδυθεί, πιθανώς από την αμερικανική αριστερά.

Για να το αποτρέψει αυτό ο Τραμπ θα πρέπει να πετύχει στο να δημιουργεί, όσο πέτυχε και στο να καταστρέφει. Στο ξεκίνημα της πρώτης προεδρίας του έχασε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί το σοκ που ένιωσαν Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί από την εκλογή του. Αυτή ήταν η στιγμή που ένα θετικό μήνυμα, αντί του μηνύματος για ένα "αμερικανικό μακελειό" θα μπορούσε να είχε εξυψώσει τον Τραμπ πάνω από τη μάχη της συμβατικής πολιτικής.

Αν και η άρνησή του να αποδεχθεί τα αποτελέσματα των εκλογών του 2020 δεν τον εμπόδισε να κερδίσει τις τελευταίες εκλογές, θα ήταν ακόμα πιο δυνατός αν δεν κουβαλούσε το στίγμα της εξέγερσης της 6ης Ιανουαρίου. Μερικές φορές η τήρηση των κανόνων είναι ο καλύτερος τρόπος για να αλλάξει το παιχνίδι, όπως αναγνώρισαν οι πιο μετασχηματιστικοί ηγέτες από το παρελθόν μας. 

Ο Daniel McCarthy είναι αρχισυντάκτης του Modern Age: A Conservative Review

© 2024 Διατίθεται από το "The New York Times Licensing Group