Του Σπύρου Δημητρέλη

Πολλά γράφονται τις τελευταίες ώρες για τους λόγους πίσω από την καθαρή και άνετη νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Οι απόψεις πολλές και ενδιαφέρουσες. Ωστόσο, πέρα από τις απόψεις τις δικές μου ή οποιουδήποτε άλλου που είναι χρήσιμες και ενδιαφέρουσες, εδέησε η επιστήμη και δημιούργησε την στατιστική. Οι Αμερικάνοι έχουν το κακό ελάττωμα –σε αντίθεση με εμάς που μιλάμε συνήθως από καρδιάς και με το θυμικό χωρίς να μετράμε την πραγματική διάσταση υπαρκτών και εξαιρετικά περίπλοκων ζητημάτων- να μετρούν τα πάντα. Και καλό είναι, για να αποφεύγονται, αυθαίρετες ερμηνείες και αναγνώσεις, να διαβάζουμε τους αριθμούς. Συνήθως λένε την αλήθεια.

Το ερώτημα ποιός θα είναι ο πλανητάρχης απαντήθηκε στην κάλπη. Ωστόσο, υπάρχει το μεγάλο ερώτημα για τους λόγους που νίκησε ο Τραμπ και ποιοί είναι αυτοί που τον ψήφισαν. Τις απαντήσεις δίνει, σε όποιον θέλει να διαβάσει, το exit poll που διενεργήθηκε από την εταιρεία  Edison Research, η οποία είχε κάνει και την αντίστοιχη δημοσκοπική έρευνα το 2020. Το συγκεκριμένο exit poll δεν αφορά πρόβλεψη εκλογικών ποσοστών. Αφορά μόνο δημογραφικά, μορφωτικά, και άλλα κοινωνικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων.

Πάμε λοιπόν να δούμε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά:

-ακούμε και διαβάζουμε ότι το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης είναι φλέγον για την αμερικανική κοινωνία. Άλλα δείχνει το exit poll. Στο ερώτημα τι θα πρέπει να γίνει με τους παράνομους μετανάστες που εισέρχονται στις ΗΠΑ το 39% δηλώνει ότι θα πρέπει να απελαθούν και να επιστρέψουν στη χώρα από την οποία ήρθαν. Ωστόσο, το 56%, δηλαδή μια καθαρή και μεγάλη πλειοψηφία επιθυμεί να τους δοθούν χαρτιά και να παραμείνουν στις ΗΠΑ

-στο θέμα των αμβλώσεων, εμβληματικό ζήτημα που διαχωρίζει την αμερικανική δεξιά και ακροδεξιά από το κέντρο και την κεντροαριστερά, το 50% των Αμερικανών θα ήθελαν να το χειριστεί η Κάμαλα Χάρις. Το αντίστοιχο ποσοστό για τον Τραμπ είναι 44%. Μια ξεκάθαρη πλειοψηφία για τις κεντρώες και φιλελεύθερες θέσεις (δικαιωματιστικές αν θέλετε) στην αμερικανική κοινωνία.

-το σημαντικότερο ερώτημα που απαντήθηκε και εξηγεί στο μέγιστο βαθμό την ήττα Χάρις είναι το εξής: "Η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς σας βελτιώθηκε ή επιδεινώθηκε την τελευταία τετραετία;". Το 45% των Αμερικανών δήλωσε ότι η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς του επιδεινώθηκε. Το αντίστοιχο ποσοστό στις εκλογές του 2020 ήταν μόλις 20%. Επίσης, το ποσοστό των Αμερικανών που δήλωσαν ότι η οικονομική του κατάσταση βελτιώθηκε την τελευταία 4ετία είναι μόλις 24%, όταν το 2020 είχε δηλώσει βελτίωση το 41%. Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν το εισοδηματικό πλήγμα που δέχτηκε μεγάλο μέρος του αμερικανικού πληθυσμού από το 2020 και μετά. Τι είχαμε από το 2020 και μετά που πλήγωσε την αμερικανική -και όχι μόνο- οικονομία; Πανδημία που οδήγησε σε πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας από το lockdown και στη συνέχεια θηριώδη πληθωρισμό που τσάκισε τα εισοδήματα. Το κερασάκι ήταν η ενεργειακή κρίση μετά την ρωσική εισβολή που έπληξε ακόμη περισσότερο τα εισοδήματα, τις προσδοκίες και την διάθεση των ψηφοφόρων. "It’s the economy, stupid", λοιπόν που και σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση έχει παίξει τον σημαντικότερο ρόλο.

-προς επίρρωση των παραπάνω, το 31% των ψηφοφόρων υποστήριξε ότι έπαιξε ρόλο στην ψήφο του η οικονομία, το 35% η κατάσταση της δημοκρατίας και μόλις 11% η μετανάστευση και 4% η εξωτερική πολιτική.

Ας δούμε, όμως, και άλλα ενδιαφέροντα δημογραφικά στοιχεία από το exit poll. Θα σας περιγράψω, με βάση τα στοιχεία έναν ψηφοφόρο και θα πρέπει να σκεφτείτε τι μπορεί να έχει ψηφίσει αυτός. Λοιπόν, λευκός άνδρας ψηφοφόρος, ηλικίας  45-64, χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση (δηλαδή από απόφοιτος δημοτικού έως και το πολύ λυκείου). Σωστά μαντέψατε. Αυτός είναι ο μέσος ψηφοφόρος του Τραμπ. Επλήγη λοιπόν περισσότερο από τον πληθωρισμό επειδή λόγω τη μη ύπαρξης πανεπιστημιακής μόρφωσης αμείβεται κατά κανόνα λιγότερο, νοιώθει ότι δεν εκπροσωπείται στην αμερικανική δημοκρατία και έτσι "ενημερώνεται" από τα social media και άλλα ανεπίσημα κανάλια "ενημέρωσης" (εκεί που ανθούν οι θεωρίες συνωμοσίας, αντιεμβολιασμός κλπ κλπ) και γενικά δεν θέλει να δει την πραγματικότητα της ζωής του γιατί για αυτήν φταίνε πάντα κάποιοι άλλοι. Φταίει "το σύστημα" που τον αδίκησε και τον αδικεί...