Του Μανόλη Καψή

Ποιος έβαλε τη φωτιά στον Βαρνάβα; Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα ή καλύτερα κανείς δεν μπορεί να το απαντήσει ακόμα με βεβαιότητα. Και αμφιβάλω αν θα δοθεί ποτέ ικανοποιητική και πειστική απάντηση. Πάντως όσοι "άγνωστοι" έσπευσαν να διαρρεύσουν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ήδη από την επομένη της φωτιάς, ότι η πυρκαγιά δεν έχει καμία σχέση με τα καλώδια ηλεκτροδότησης και έδωσαν και στη δημοσιότητα και χάρτη με δήθεν το σημείο έναρξης της φωτιάς, απλώς διέσπειραν fake news. Κάποιο λόγο θα είχαν…

Ο χάρτης, εξήγησε η Πυροσβεστική, δείχνει απλώς τα σημείο όπου έφθασε το πρώτο όχημα της Πυροσβεστικής (από το GPS) και τίποτα άλλο. Η φωτιά ήδη έκαιγε αρκετά λεπτά και είχε ξεκινήσει από αλλού. Πιο μακριά. Θύμα της διαρροής έπεσε και ο Πάσχος Μανδραβέλης, αποδίδοντας την "ψευδοπληροφορία" σε άγνωστους κυβερνητικούς παράγοντες. Τι ζόρι όμως τραβάνε οι άγνωστοι κυβερνητικοί παράγοντες με τα καλώδια; Και γιατί έχει σημασία για το όποιο κυβερνητικό αφήγημα, η αιτία της πρόκλησης της πυρκαγιάς; Μυστήριο.

Το σενάριο της πρόκλησης της πυρκαγιάς από καλώδιο ηλεκτροδότησης ούτως ή άλλως παραμένει εξαιρετικά πιθανό και εξετάζεται από τους ανακριτικούς υπαλλήλους της Πυροσβεστικής. Γι' αυτό άλλωστε και έχουν συλλεγεί καλώδια για περαιτέρω διερεύνηση τα οποία θα μελετήσουν οι ειδικοί. Ένας κάτοικος της περιοχής έχει καταθέσει επίσης ότι υπήρχε φθορά στη συγκεκριμένη κολόνα και είχε σπάσει το μεταλλικό στήριγμα που συγκρατούσε την "πλεξούδα" των καλωδίων.

Το σενάριο όμως θα παραμείνει σενάριο. Απίθανο να καταλήξουν οι έρευνες σε ασφαλές συμπέρασμα και ακόμα πιο απίθανο να μάθουμε κι εμείς τι ακριβώς συνέβη και ποιος έχει την ευθύνη για την εκδήλωση της πυρκαγιάς. Για τη συνέχεια όλοι έχουμε καταλάβει… να μην επαναλαμβανόμαστε.

Μην σας εκπλήσσει. Μήπως υπάρχει ασφαλές συμπέρασμα για τη φωτιά στη Βαρυμπόμπη, που επίσης ενοχοποιείται πυλώνας υψηλής τάσης; Το πόρισμα της Πυροσβεστικής, αν και δείχνει την αιτία, αμφισβητείται σφόδρα από τον ΑΔΜΗΕ, που επιμένει ότι η φωτιά εκδηλώθηκε σε μεγάλη απόσταση από τους πυλώνες. Συζήτηση να γίνεται.

Πώς όμως θα οργανωθεί ικανοποιητικά η πυροπροστασία αν δεν γνωρίζουμε τις αιτίες που προκαλούν τις φωτιές; Αν οι ίδια η Πυροσβεστική Υπηρεσία και η Πολιτική Προστασία δεν διαθέτουν μια ικανοποιητική στατιστική απεικόνιση των παραγόντων που προκαλούν τις πυρκαγιές. Φταίνε οι εμπρηστές, φταίνε τα καλώδια, φταίνε τα σκουπίδια ή φταίει ο κακός μας ο καιρός και η κακή μας μοίρα;

Και όχι μόνο μια στατιστική απεικόνιση των παραγόντων που προκαλούν τις φωτιές, αλλά και των επιδόσεων της Πυροσβεστικής. Η φωτιά "ξέφυγε" όπως ήταν η παραδοχή του πρωθυπουργού ή οφείλεται σε άλλους λόγους το γεγονός ότι η πυρκαγιά ξεκίνησε από τον Βαρνάβα και έφθασε στη Νέα Πεντέλη; Υπάρχει κάποια μελέτη; Κάποιο σοβαρό πόρισμα; Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα. Όλα στο περίπου.

Και όμως, σε άλλες χώρες με παρόμοια προβλήματα, με wild fires όπως τις ονομάζουν πλέον, φωτιές που πολύ δύσκολα αντιμετωπίζονται, με πυρκαγιές άλλου τύπου λόγω της κλιματικής αλλαγής, η ανάλυση των αιτιών που προκάλεσαν τις πυρκαγιές -αλλά και η μελέτη, η ανάλυση των επιδόσεων της πυροσβεστικής- θεωρούνται αντικείμενο σοβαρής μελέτης και η θεωρητική βάση πάνω στην οποία οικοδομείται η στρατηγική της πυροπροστασίας.

Όπως, για παράδειγμα, οι αρχές της Χαβάης, μετά την καταστροφική πυρκαγιά που γνώρισε η πόλη Λαχάινα τον Αύγουστο του 2023, με απολογισμό 102 νεκρούς και ζημιές ύψους 6 δισ. δολαρίων. Αμέσως μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς η Γενική Εισαγγελέας της Χαβάης παρήγγειλε τη διεξαγωγή έρευνας από το ανεξάρτητο Ερευνητικό Ινστιτούτο Πυροπροστασίας, που ήδη παρουσίασε την πρώτη φάση του πορίσματος. Αναμένεται περαιτέρω ανάλυση και περισσότερες πληροφορίες για το τι συνέβη, πώς συνέβη και τι φταίει. (βλ. Χαρίδημος Τσούκας, Δεν μαθαίνουμε, θα το ξαναπάθουμε, Καθημερινή 25/08/24).

Εμείς βαδίζουμε στο σκοτάδι και η συζήτηση περιορίζεται σε μια κομματική κλοτσοπατινάδα. Η ιδέα μιας ανεξάρτητης επιτροπής μελέτης της αποτελεσματικότητας της Πυροσβεστικής θα είχε αντιμετωπιστεί από την κυβέρνηση σαν σχέδιο υπονόμευσής της. Και όμως θα είχε μεγάλη σημασία και μεγάλη χρησιμότητα μια σοβαρή έρευνα για τις συχνότερες αιτίες που προκαλούν τις πυρκαγιές στα δάση μας, όπως και μια ανεξάρτητη έρευνα για τις επιδόσεις της Πυροσβεστικής. Όχι για να δώσουμε αφορμή και καύσιμη ύλη στη γνωστή κομματική κλοτσοπατινάδα, αλλά για να έχουμε τις γνώσεις να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Για να πάρουμε μέτρα πρόληψης. Τόσο δύσκολο είναι;