Του Μανόλη Κάψη

Πώς αναλύει κανείς το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας και αντίληψης. Να, η άλλη για παράδειγμα, που ειδικεύεται στις ιδιότυπες "νεκρολογίες" όσων δημοσιογράφων μισούσε, αυτό που κατάλαβε από τις εκλογές είναι ότι πρέπει η Νέα Αριστερά να επιστρέψει στον ΣΥΡΙΖΑ τις έδρες που κατέχει. Αυτό ήταν το μήνυμα. Τρεις σκασίλες είχαν οι ψηφοφόροι, η μια ήταν οι έδρες του κόμματος Κασσελάκη.

Αλλά οι υπόλοιποι, λιγότερο φανατικοί και λιγότερο υστερικοί κυρίως, νομίζω ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε στα βασικά. Δηλαδή ότι η Νέα Δημοκρατία έχασε σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, κοντά στο ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους. Και είναι η πρώτη φορά που η παντοδυναμία της κυβερνώσας παράταξης, έτσι όπως προέκυψε από όλες τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, τίθεται σε αμφισβήτηση. Τη συνέχεια θα τη δούμε.

Η λεκτική φαντασία των δημοσιογράφων κάνει λόγο για κίτρινες κάρτες, κόκκινες, χαστούκια, μηνύματα, κατραπακιές, αποδοκιμασίες και δεν συμμαζεύεται, αλλά ίσως χρειαστεί χρόνος και περισσότερη μελέτη για να εξακριβώσουμε τι ακριβώς συνέβη. Για παράδειγμα, τιμώρησαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες τη Νέα Δημοκρατία για το φορολογικό; Πόσο ρόλο έπαιξε ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών;

Ακόμα όμως και αυτή η απώλεια ψηφοφόρων θέλει ερμηνεία. Κυρίως γιατί οι ψήφοι που έλειψαν από τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν φαίνεται να τους καρπώνεται κανείς από τους άλλους πρωταγωνιστές. Με εξαίρεση κάποια οριακά κέρδη για το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη και περίπου 130 χιλιάδες ψήφους που πήγαν στο κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου, οι παλαιότεροι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας βασικά απείχαν. Δεν μπήκαν καν στον κόπο να πάνε να ψηφίσουν.

Ηταν οριστική η απόρριψη ή κάτι άλλο; Η μια προειδοποίηση ότι  κανείς δεν πρέπει να θεωρεί την ψήφο τους δεδομένη; Μπορεί να τους επαναπατρίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Και με ποια πολιτική;. Με στροφή σε πιο δεξιές πολιτικές; Η επιμένοντας στην τριγωνοποίηση, που μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί επιτυχής συνταγή; Η συζήτηση έχει ανάψει ήδη στη Νέα Δημοκρατία και οι περισσότεροι πιέζουν για επιστροφή στα νάματα της δεξιάς παράδοσης.

Σε κάθε περίπτωση, η απώλεια σχεδόν 500 χιλιάδων ψηφοφόρων για τον ΣΥΡΙΖΑ , παρά τον μιντιακό βομβαρδισμό του εκλογικού σώματος από το "προϊόν Κασσελάκης" , και τα περιορισμένα κέρδη του Νίκου Ανδρουλάκη- που δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει τον εκλογικό του στόχο να καταλάβει την ηγεμονική θέση στην αντιπολίτευση- δεν αφήνουν περιθώρια να μιλάμε για πολιτική ανατροπή.

Η Νέα Δημοκρατία παραμένει η κυρίαρχη δύναμη, το μόνο κόμμα με κυβερνητική πρόταση. Πιθανώς δε αυτό ακριβώς το γεγονός, ότι δεν υπάρχει κόμμα με κυβερνητική προοπτική που να απειλεί τη Νέα Δημοκρατία και να συνιστά εναλλακτικό πόλο διακυβέρνησης, το γεγονός ότι δεν υπάρχει κίνδυνος επιστροφής σε "μη κανονικότητα", μπορεί να είναι και η πιο οξυδερκής ερμηνεία του γιατί οι ψηφοφόροι απείχαν από τις ευρωεκλογές. Γιατί δεν υπάρχει πια ο μπαμπούλας του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. Απέχουν έτσι οι ψηφοφόροι εκ του ασφαλούς. Κανείς δεν πίστεψε τον πρωθυπουργό όταν προειδοποίησε ότι θα τεθεί σε αμφισβήτηση η κυβερνητική σταθερότητα.

Αλλά φυσικά θα ήταν λάθος για την κυβερνητική παράταξη να μείνει σε αυτή την αυτοαναφορική ερμηνεία του αποτελέσματος, που θα παραγνωρίζει τη φθορά που έχει υποστεί το κόμμα ύστερα από 5 χρόνια άσκησης της εξουσίας. Είναι μόνο η ακρίβεια ή έχει να κάνει με αυτό που λέγαμε κάποτε το ήθος και το ύφος; Η αγορά βοά πάντως…

Στο μεταξύ και η περιβόητη "στροφή στα δεξιά", ελέγχεται. Όπως συνέβη άλλωστε και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μπορεί η άνοδος της αντισυστημικής, λαϊκίστικης άκρας δεξιάς να τρομάζει, πόσο μάλλον που αφορά χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, σε γενικές γραμμές όμως οι μετριοπαθείς δυνάμεις του κέντρου και της κεντροδεξιάς άντεξαν στις περισσότερες χώρες του μπλόκ.

Και στην Ελλάδα επίσης, ο συνολικός αριθμός των ψηφοφόρων των ακροδεξιών κομμάτων- Βελόπουλος, Νίκη και Αφροδίτη Λατινοπούλου- δεν διαφέρει ουσιαστικά από το αποτέλεσμα των εκλογών του 2023. Βελόπουλος, Νίκη και Σπαρτιάτες πήραν 668 χιλιάδες ψήφους τον Μάιο, Βελόπουλος, Νίκη και Λατινοπούλου πήραν προχθές 664 χιλιάδες ψήφους. Μείον 4 χιλιάδες ψήφους δηλαδή. Δεν το λες και ακροδεξιό τσουνάμι.

Μια ακόμα παρατήρηση: Στη Νέα Δημοκρατία έλειψαν οι παραδοσιακοί δεξιοί που ενοχλήθηκαν από τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την ακρίβεια ή έλειψαν οι ψηφοφόροι του Κέντρου που θύμωσαν με την ακρίβεια και δεν είχαν καμία διάθεση να ψηφίσουν ευρωβουλευτές, τον Αυτιά και την Μελέτη;