Του Σπύρου Δημητρέλη

Η είδηση, θα ομολογήσω, μού προκάλεσε ανατριχίλα. Στα τέλη Νοεμβρίου στελέχη του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που καλπάζει στις δημοσκοπήσεις, συναντήθηκαν με τον Αυστριακό ιδεολόγο της ακροδεξιάς Μάρτιν Ζέλνερ. Στη συνάντηση ο Ζέλνερ παρουσίασε μια πρόταση για την επίλυση του μεταναστευτικού ζητήματος στη Γερμανία και την Ευρώπη που προβλέπει τη δημιουργία ενός "πρότυπου κράτους" στη Βόρεια Αφρική. Σε αυτό, σύμφωνα με την πρόταση, θα μεταφερθούν (προφανώς υποχρεωτικά) για να ζήσουν εκατομμύρια μετανάστες που ζουν σήμερα στη Γερμανία και την Ευρώπη καθώς και Γερμανοί μεταναστευτικής καταγωγής. Η πρόταση φέρεται να ενθουσίασε τα στελέχη του AfD. Η είδηση προκάλεσε κύμα διαδηλώσεων στη Γερμανία στις οποίες εκατομμύρια κόσμου κατέβηκαν στους δρόμους. Πολλοί θυμήθηκαν το αρχικό σχέδιο των Ναζί να μεταφέρουν όλους τους Εβραίους της Ευρώπης στη Μαγαδασκάρη και βεβαίως θυμήθηκαν τι επακολούθησε όταν το ναζιστικό κόμμα ανέβηκε στην εξουσία. Το AfD εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις να διπλασιάζει την εκλογική του επιρροή. Από το 21% που κατέγραψε στις εκλογές του 2021 κινείται πλέον δημοσκοπικά πάνω από το 20% ενώ στο κρατίδιο της Σαξονίας καταγράφει ποσοστά γύρω στο 35%. Ήδη στελέχη του AfD μιλούν για δημοψήφισμα εξόδου της Γερμανίας από την ευρωζώνη.

Ένα σημαντικό πρόβλημα με την ιστορική εξέλιξη και τους πολέμους που αρέσκεται να επαναλαμβάνει η ανθρωπότητα με μικρότερη ή μεγαλύτερη συχνότητα είναι ότι όσο εξασθενούν οι φυσικές μνήμες της φρίκης του πολέμου τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες να ζήσουμε τον επόμενο. Πόσοι Γερμανοί είναι άραγε εν ζωή από αυτούς που έζησαν την πλήρη καταστροφή της χώρας τους το 1945; Πόσοι Γάλλοι έχουν δικές τους μνήμες από τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο και τη γερμανική κατοχή; Οι ζώσες μνήμες πάντα βοηθούν για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη και κυρίως να μην επιχειρηθεί να λυθούν σύγχρονα και υπαρκτά προβλήματα με τη λογική του "εδώ και τώρα" και τον εύκολων και "τελικών" λύσεων. Η στροφή στον ολοκληρωτισμό υπό το μαζικό αίτημα της "αποτελεσματικότητας" ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι η λύση. Θα είναι πάντα ένα επιπλέον πρόβλημα.

Στη Γερμανία το AfD, όπως λένε οι αναλυτές, καλπάζει επειδή οι Γερμανοί βλέπουν τις δημόσιες υπηρεσίες τους να υποβαθμίζονται από τους μετανάστες. Βλέπουν την οικονομία τους να έχει εισέλθει σε έναν προβληματικό κύκλο συρρίκνωσης που απαιτεί κάποιου είδους "μνημόνιο" με περικοπές επιδοτήσεων και παροχών. Βλέπουν τον πληθωρισμό να τους ροκανίζει τα εισοδήματα. Την ίδια ώρα που η ακροδεξιά με τις εύκολες λύσεις καλπάζει στη Γερμανία, το ίδιο συμβαίνει με το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν στη Γαλλία. Οι καιροί προμηνύονται, δυστυχώς, εξαιρετικά ενδιαφέροντες με την πολύ πιθανή επανάκαμψη του Τράμπ στις  ΗΠΑ με ό,τι αυτός έχει αποδείξει ότι προεσβεύει αναφορικά με τον σεβασμό δημοκρατικών ελευθεριών, μειονοτήτων και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Οι σύγχρονοι εχθροί της αστικής δημοκρατίας, επιτηδευμένοι ή από αφέλεια και άγνοια, καλλιεργούν την πεποίθηση ότι η σύγχρονη Ευρώπη, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, όπως λένε, θυμίζει όλο και περισσότερο τη γερμανική δημοκρατία της Βαϊμάρης που απέτυχε τελικά να αυτοπροστατευτεί. "Αριστερίλα", προκλητικός για τον μέσο πολίτη δικαιωματισμός, αδυναμία επίλυσης προβλημάτων όπως η ασφάλεια, η ανεξέλεγκτη μετανάστευση που πιέζει την ευρωπαϊκή αισθητική και τις αξίες των ανθρώπων και η προστασία του εισοδήματος. Τα προβλήματα είναι υπαρκτά. Πολύ απλά οι λύσεις δεν μπορεί να είναι το Afd, η Λεπέν, ο Τράμπ ή πρόσφατα εδώ η Χρυσή Αυγή και οι θαυμαστές και τα ορφανά της. Οι λύσεις δεν μπορούν να βρεθούν στα άκρα. Η ίδια η Ευρώπη οφείλει να προστατευτεί ακούγοντας τις ανησυχίες των πολιτών της. Οι πολιτικές δυνάμεις της κανονικότητας και του ορθολογισμού πρέπει να ασχοληθούν περισσότερο και πιο σοβαρά, χωρίς ενοχικότητα και φόβο, με τα παραπάνω πραγματικά προβλήματα. Διότι οι τσαρλατάνοι κάθε είδους καραδοκούν. Με τις εύκολες "τελικές" λύσεις...