Κυβερνήσεις συνεργασίας και άλλα παραμύθια

Του Μανόλη Καψή

Θα σας εκμυστηρευτώ την αμαρτία μου. Δεν πιστεύω ούτε λέξη από τις δημοσκοπήσεις, που λέει δείχνουν ότι όλο και περισσότερος κόσμος θέλει συμμαχικές κυβερνήσεις. Ποτέ δεν έδωσα σημασία σε αυτήν την ερώτηση και στις συνακόλουθες απαντήσεις. Θεωρούσα και θεωρώ ότι οι ψηφοφόροι απλώς εκλαμβάνουν την θετική ανταπόκριση στις κυβερνήσεις συνεργασίας μια comme il faut τοποθέτηση, μια politically correct απάντηση, αφού η κυβερνητική συνεργασία συνδυάζεται με θετικές αξίες όπως είναι η συναίνεση, η επικοινωνία και η σύμπραξη μέσω αμοιβαίων συμβιβασμών για το κοινό καλό. Toο good to be true.

Μεταξύ μας δεν είμαι ό μόνος. Δεν βλέπω και πολλούς πρόθυμους για κυβερνητική σύμπραξη και συνεργασία, με εξαίρεση ίσως τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει αυτοδυναμία και θα την διεκδικήσει τη δεύτερη Κυριακή, ο δε Νίκος Ανδρουλάκης λέει διάφορα μυστηριώδη για σωστή κυβέρνηση και σωστό πρωθυπουργό υπό (σωστές) προϋποθέσεις, που δεν μπορούν να κρύψουν ότι αυτό που αναζητά είναι ένα καλό άλλοθι, για να μην συμμετάσχει σε κυβέρνηση ως ο μικρός εταίρος. Ο Αλέξης Τσίπρας μια χαρά θα συνεργαζόταν με οποιονδήποτε θα ήταν πρόθυμος να παίξει τον ρόλο του Καμμένου, αλλά ούτε εδώ βλέπω μεγάλη συμμετοχή. Αλλωστε αν δεν κάνω λάθος, οι υπόλοιποι κωμικοί ηθοποιοί είναι ακόμα σε απεργιακές κινητοποιήσεις για τα πτυχία τους.

Πάντως παρά την κακοφωνία των ημερών, Μητσοτάκης και Ανδρουλάκης συμφωνούν σε ένα σημείο, και δεν διαφωνεί ούτε ο Αλέξης Τσίπρας. Οποιος κερδίσει τις πρώτες κάλπες, θα δικαιούται να φτιάξει την κυβέρνηση. Μένει να δούμε αν θα έχει τη δεύτερη Κυριακή πλειοψηφία ή θα χρειαστεί συμμάχους. "Η πρώτη κάλπη θα μας πει ποιος πρέπει να κυβερνήσει", είπε ο κ. Μητσοτάκης και η δεύτερη πώς, με ποια πλειοψηφία δηλαδή. Κάτι ανάλογο είπε και ο Νίκος Ανδρουλάκης. "Δεν μπορεί ένα κόμμα, ο λαός να του λέει δεν σε θέλω στην κυβέρνηση, κι εσύ να θες να μπεις στην κυβέρνηση με το στανιό." Από κοντά και ο Αλέξης Τσίπρας, που δηλώνει ότι προϋπόθεση για την προοδευτική κυβέρνηση, είναι να έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα.

Πάμε στα πρακτικά; Αν έχουν δίκιο οι δημοσκοπήσεις, ακόμα και αυτές που έγιναν με την τραγωδία στα Τέμπη ακόμα νωπή στο μυαλό και την καρδιά των ψηφοφόρων, η Νέα Δημοκρατία παραμένει πρώτο κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κερδίζει τις απώλειες της ΝΔ και ο Ανδρουλάκης έρχεται τρίτος. Αν δεν έρθουν τα πάνω κάτω- ποτέ δεν ξέρεις…- αυτό θα βγάλει η πρώτη κάλπη. Η Νέα Δημοκρατία προφανώς δεν θα έχει πλειοψηφία στη Βουλή, θα επιχειρήσει να την αποκτήσει τη δεύτερη Κυριακή. Αν δεν τα καταφέρει- μάλλον δύσκολο αλλά ποτέ δεν ξέρεις…- θα αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο. Ποιος μπορεί να είναι αυτός; Μόνο ο Νίκος Ανδρουλάκης και το ΠΑΣΟΚ. Όλα τα υπόλοιπα είναι για να γράφουμε εμείς οι δημοσιογράφοι κυριακάτικες "αναλύσεις" και σενάρια.

Είναι εφικτό να σχηματιστεί μια τέτοια κυβέρνηση; Ωραία ερώτηση, αλλά προηγουμένως θα έπρεπε να απαντηθεί μια άλλη, πιο ουσιαστική. Είναι προς το συμφέρον των Ελλήνων ψηφοφόρων μια τέτοια κυβέρνηση; Μπορεί να προωθήσει λύσεις στα μεγάλα προβλήματα και να καταφέρει τη συνέχιση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων; Η απάντηση είναι όχι. Η έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στους δυο εν δυνάμει κυβερνητικούς εταίρους- και λόγω του μεγάλου σκανδάλου των υποκλοπών, αλλά όχι μόνο, όπως φάνηκε από την αποκάλυψη ότι ο κ. Ανδρουλάκης δεν ήθελε ούτε καν την κοινωνική συναναστροφή με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ακόμα και πριν από τις αποκαλύψεις- η νέο-αντιδεξιά κουλτούρα του ΠΑΣΟΚ αλλά και οι πρώτες δηλώσεις των στελεχών του Κινήματος, που έθεσαν ως προγραμματικούς όρους συνεργασίας, την κατάργηση εμβληματικών μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη (βλ. τα εργασιακά του Κωστή Χατζηδάκη), ή κατέθεσαν ακόμα και πρωτότυπες προτάσεις όπως η κρατικοποίηση του ΟΣΕ…δείχνουν ότι μια τέτοια κυβέρνηση θα ήταν θνησιγενής και ατελέσφορη. Τα δυο κόμματα θα έκαναν απλώς πρόβα σύγκρουσης, εν όψει της επόμενης αναμέτρησης.

Μήπως είναι εφικτός ο σχηματισμός μιας τέτοιας κυβέρνησης; Ο Νίκος Ανδρουλάκης εξήγησε ότι τυχόν πρόταση συνεργασίας, αφορά μόνο την πρώτη Κυριακή. Υποθέτουμε τη δεύτερη Κυριακή θα είναι απασχολημένος και δεν θα απαντάει στα τηλέφωνα. Επίσης θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να έχει μεγάλο διψήφιο ποσοστό. Γιατί αυτό είναι προϋπόθεση δεν το εξήγησε. Μήπως για να έχει πολλά υπουργεία; (σσ Πάντως δεν θα είναι με το στανιό η συμμετοχή στην κυβέρνηση, θα είναι οικειοθελής και η πρόταση θα έρθει πιθανότατα από τον Μητσοτάκη, ως η μόνη εναλλακτική στην ακυβερνησία).

Επίσης προϋπόθεση είναι σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ο αυτοχειριασμός του σημερινού πρωθυπουργού, αφού θα πρέπει να παραχωρήσει την πρωθυπουργία σε άλλο πολιτικό πρόσωπο, που ο κ. Ανδρουλάκης μας το φυλάει σαν έκπληξη. (σσ Υποθέτω ότι δεν είχε στο μυαλό του κανένα πρόσωπο και σίγουρα όχι τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αφού θα έδινε την εντύπωση ότι του παραχωρεί και την ηγεσία, αλλά δεν υπολόγισε ίσως την αντίδραση του ίδιου του πρώην ΥΠΕΞ).

Με άλλα λόγια αυτή η μόνη πιθανή κυβέρνηση συνεργασίας, ούτε προς το συμφέρον των Ελλήνων είναι, ούτε έχει πολλές πιθανότητες να σχηματιστεί. Πρέπει να πάμε και σε τρίτες εκλογές; Η υπάρχει άλλη λύση; Υποθέτω για τον Νίκο Ανδρουλάκη, μια καλή λύση θα ήταν μια κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ, ώστε το ΠΑΣΟΚ ν αναβαθμιστεί σε αξιωματική αντιπολίτευση και να μαζεύει έτσι τις αντιδράσεις.

Κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ; Μήπως καλύτερα και τρίτες κάλπες; Και τέταρτες αν χρειαστεί…