Ποιος θα πάρει τον μουτζούρη

Του Μανόλη Καψή

Οι πρώτοι που κούνησαν το δάχτυλο ήταν οι συνδικαλιστές. Εμείς τα λέγαμε αλλά κανείς δεν μας άκουγε. Βγάζαμε ανακοινώσεις και προειδοποιούσαμε, αλλά ο υπουργός  δεν μας δεχόταν στο γραφείο του και οι δημοσιογράφοι δεν τις δημοσίευαν. Η Ένωση Συντακτών απολογήθηκε μάλιστα για την περιορισμένη κάλυψη που είχαν στα ελληνικά media, το θέμα της ασφάλειας των σιδηροδρόμων και οι προειδοποιήσεις των εργαζομένων. 

Εκ των υστέρων πάντως διερωτώμαι. Τώρα που μάθαμε λίγο καλύτερα τι συνέβαινε στο σταθμαρχείο της Λάρισας με τις βάρδιες, τι ακουγόταν στους ασυρμάτους, ποια ήταν η εκπαίδευση των σταθμαρχών, οι συνδικαλιστές δεν μας ενημέρωσαν. Αυτοί που γνώριζαν τα πάντα όσον αφορά τις συμβάσεις και τις καθυστερήσεις, αυτοί που ήξεραν απ΄έξω και ανακατωτά τη σύμβαση 717, δεν γνώριζαν τι συνέβαινε στις βάρδιες; Δεν γνώριζαν ότι οι συνάδελφοί τους την κοπανάνε πριν από την ώρα τους, ότι ο συνάδελφός τους -να είναι άραγε ο μόνος;- ήταν άσχετος και επικίνδυνος; Ότι η εκπαίδευση ήταν ελλιπής και ότι ορισμένοι σταθμάρχες -αυτοί που δούλευαν δίπλα τους, μαζί τους, οι φίλοι τους και συνάδελφοί τους- δεν ήξεραν να χαράσσουν ηλεκτρονικά πορεία για τα τρένα; Τους ξέφυγε; Ή αυτό δεν είχε σχέση με την ασφάλεια; Ή δεν ακουμπάμε τους κολλητούς μας;

Ακούω ήδη την κριτική. Πας να ρίξεις την ευθύνη στους συνδικαλιστές, για να βγάλεις λάδι την πολιτική ηγεσία. Αυτά όφειλε να τα γνωρίζει (και να τα προλάβει) η διοίκηση του ΟΣΕ, αυτοί που τοποθετούν τους προϊσταμένους και ορίζουν πώς θα γίνει η εκπαίδευση του προσωπικού. Σωστό. Ακόμα και η ΡΑΣ ξύπνησε από τον λήθαργο και μας ενημέρωσε ότι η εκπαίδευση δεν ήταν ικανοποιητική. Η αλήθεια είναι όμως ότι όταν είδαμε πώς χειρίστηκε την πορεία των τρένων ο σταθμάρχης το υποψιαστήκαμε. Δεν περιμέναμε τη ΡΑΣ.

Αλλά δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Μετά τη σιωπή των πρώτων ημερών, κάτω από το σοκ της απώλειας, θα ερχόταν πρώτα η απόσειση ευθυνών. Δεν μπορούν όλοι να πάρουν αναρρωτική. Και μετά, κουνώντας το δάχτυλο, η απόδοση των ευθυνών στους άλλους. Βολικό, πολύ βολικό.

Εμείς τα λέγαμε. Δεν μας άκουγε κανείς. Είχαμε προειδοποιήσει, μας αγνοούσαν. Εμείς προχωρήσαμε το έργο, στο τσακ δεν προλάβαμε, η κυβέρνηση δεν το τελείωσε. Μας έδωσε μόλις το 18% του έργου, εμείς το πήγαμε στο 70%. Υπήρχε τοπική τηλεδιοίκηση στη Λάρισα, ο σταθμάρχης έβλεπε τη λάθος πορεία. Αυτή δεν είναι τηλεδιοίκηση, είναι μια απλή κονσόλα.

Αυτό που ζούμε τις τελευταίες ώρες είναι η "μερική αλήθεια". Ο καθένας οχυρώνεται πίσω από το κομμάτι της αλήθειας που τον βολεύει και υπερασπίζεται όσο καλύτερα μπορεί τον εαυτό του. Γιατί αυτό που απασχολεί και ενδιαφέρει, δεν είναι η αναζήτηση της αλήθειας, αλλά να πάρει ο άλλος τον μουτζούρη.

Ο Αλέξης Τσίπρας επισκέπτεται ένα γιαπί και καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι δεν ολοκλήρωσε το έργο της τηλεδιοίκησης. Αυτό που ούτε η δική του κυβέρνηση ολοκλήρωσε. Η τοπική τηλεδιοίκηση είναι στη διπλανή αίθουσα απαντά η κυβέρνηση, γινόταν ηλεκτρονική χάραξη δρομολογίων, αλλά ο σταθμάρχης δεν το έκανε. Δεν το έκανε γιατί δεν είχε εκπαιδευτεί σωστά και πάντως συνολική τηλεδιοίκηση δεν υπάρχει, ακόμα περιμένουμε.

Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Καθώς πηγαίνουμε στις εκλογές και επειδή το σοκ είναι μεγάλο, δεν υπάρχει ούτε ο χρόνος ούτε η διάθεση -αν υπήρξε ποτέ- για μια σοβαρή και νηφάλια συζήτηση για το τι πήγε λάθος. Η συζήτηση εξαντλείται στην αναζήτηση άλλοθι για τους μεν και την απόδοση της ευθύνης στους άλλους. Η διερεύνηση της τραγωδίας όμως, είναι μια σύνθετη διαδικασία και μια τέτοια καταστροφή δεν έχει εύκολη απάντηση. Όχι αν αυτό που σε ενδιαφέρει είναι να ρίξεις την ευθύνη αλλού. Ούτε υπάρχουν αθώοι στην υπόθεση. Ούτε θα μας διαφωτίσει η έρευνα της δικαιοσύνης.

Το έχουν καταλάβει οι ψηφοφόροι, που αποδίδουν ευθύνες σε όλο το πολιτικό σύστημα. Το ερώτημα είναι πώς θα μεταβολιστεί αυτή η οργή. Θα είναι μια θυμική αντίδραση που θα προσθέσει στον πόνο για την απώλεια και μια πολιτική κρίση; Τι θα ψηφίσουμε; Θα ψηφίσουμε για να αποδώσουμε ευθύνες; Αυτές θα τις εντοπίσει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων και θα τις εξειδικεύσει, τις ποινικές ευθύνες, η έρευνα της Δικαιοσύνης. Ή θα ψηφίσουμε μήπως εκείνους και εκείνες που εγγυώνται (ή υπόσχονται πειστικά τέλος πάντων), ότι κάτι τέτοιο δεν θα ξανασυμβεί; 

Αυτό μοιάζει σε κάθε περίπτωση πιο παραγωγικό.