Του Νίκου Σιακαντάρη
Όλοι μας είμαστε μάρτυρες ενός τεράστιου προβλήματος, που σχετίζεται με τη δημόσια υγεία. Παράλληλα, όλοι είμαστε συνομιλητές συμπολιτών μας, που ισχυρίζονται ότι οι επιπτώσεις του κορονοϊού στην ελληνική οικονομία είναι τερατώδεις και σε μεγάλο βαθμό μη αναστρέψιμες, και, εν πάση περιπτώσει, η ανάκαμψη θα καθυστερήσει χαρακτηριστικά.
Πράγματι το ύψος της ύφεσης είναι τρομακτικό.
Οι ακραίες φωνές
Σκέψεις, προβληματισμοί, κριτική για πράξεις, ενέργειες ή παραλείψεις στην κυβερνητική πολιτική είναι καθημερινά στο επίκεντρο των συζητήσεων μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Υπάρχουν πολλές ακραίες φωνές, που υποστηρίζουν ότι οι ζημιές στην οικονομία είναι τόσο μεγάλες, που θα οδηγήσουν στον "θάνατο" πολλούς συμπολίτες μας. Για τους σκοπούς του άρθρου αυτού, η θέση μου είναι απολύτως ξεκάθαρη:
Προτιμώ να σωθεί έστω μια ανθρώπινη ζωή, αδιαφορώντας για το κόστος, που αυτό θα έχει στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας. Η ανθρώπινη ζωή δεν αναπληρώνεται, ενώ, αντίθετα, η οικονομική δραστηριότητα κάνει κύκλους. Μόνο με τον τρόπο αυτό, θα δείξουμε πόσο ψηλά στην ιεράρχηση μίας πολιτισμένης κοινωνίας είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Ο διπλός στόχος των κυβερνήσεων
Οι κυβερνήσεις λοιπόν προσπαθούν να συγκεράσουν και να επιτύχουν δύο στόχους.
Τη μεγιστοποίηση της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και, παράλληλα, την όσο το δυνατόν καλύτερη λειτουργία της οικονομικής δραστηριότητας.
Η εμπειρία παγκοσμίως έχει επιδείξει τα μέσα, που υπάρχουν για τον περιορισμό και τη μη εξάπλωση του COVID: Μάσκες, αποφυγή συγχρωτισμού, lockdowns κλπ.
Τα στατιστικά στοιχεία πλέον έχουν συλλεγεί και ομάδες εξαιρετικών επιστημόνων καθημερινά προωθούν νέα μέτρα ή επαναφέρουν παλαιά, βασιζόμενες σε στατιστικά μοντέλα και ιστορικά δεδομένα (αριθμός κρουσμάτων, ποσοστό νοσηλευομένων, διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ, θάνατοι κλπ). Η κατάσταση είναι δυναμική και μεταβαλλόμενη, ωστόσο τα στατιστικά δεδομένα είναι εκεί και πλέον μπορούν με πολύ μεγάλη ακρίβεια να προβλέψουν το μέλλον για κάθε χώρα.
Λύσεις out of the box
Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να επικεντρωθούμε σε κάποιες λύσεις εκτός των καθιερωμένων αποφάσεων;
Τα μεγαλύτερα προβλήματα μιας οικονομίας είναι το απρόβλεπτο - αιφνίδιο γεγονός, καθώς και η αβεβαιότητα. Επί παραδείγματι, η ξαφνική αλλαγή μιας φορολογικής πολιτικής αποτελεί ένα αναπάντεχο γεγονός, που επηρεάζει την οικονομική σταθερότητα μιας χώρας και επιτείνει την αβεβαιότητα των επενδυτών.
Το απρόβλεπτο, λοιπόν, lockdown, που συνέβη στη χώρα μας, αποτελεί ένα παράδειγμα τέτοιου γεγονότος, που προκάλεσε τριγμούς στην αγορά.
Τα καταστήματα εμπορίας εποχικών ειδών προχώρησαν σε αγορές και stock αποθεμάτων, με μεγάλες αναμενόμενες ζημίες για φέτος. Αντίστοιχα, ο κλάδος της εστίασης δεν πρόλαβε να αντιδράσει μπροστά στο ξαφνικό γεγονός και άλλα πολλά αντίστοιχα παραδείγματα.
Και τώρα μπήκε στη συζήτηση το επόμενο lockdown:
Συζητάμε για θέματα, που οι επιστήμονες ήδη γνωρίζουν, για τον απλό λόγο ότι η στατιστική σχεδόν ποτέ δεν λέει ψέματα.
Το επομενο (τρίτο) lockdown είναι για πολλούς ήδη προεξοφλημένο.
Μήπως λοιπόν η κυβέρνηση μπορεί να οργανώσει το επόμενο lockdown, ώστε αυτό να μην είναι απροειδοποίητο;
Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ενημερώσει τους πολίτες ότι θα ανοίξει η αγορά την 21.12 και θα παραμείνει ανοιχτή για τις επόμενες 15 μέρες.
Και, αντίστοιχα, ότι θα κλείσει στις 15.2 και για τις επόμενες τρεις εβδομάδες.
Με τον τρόπο αυτό, η αγορά θα προετοιμαστεί και δεν θα αιφνιδιαστεί. Οι επιχειρήσεις θα λάβουν το αντίστοιχο επιχειρηματικό ρίσκο, θα οργανώσουν τις παραγγελίες, την παραγωγή, το εργατικό τους δυναμικό και όλους τους λοιπούς παραγωγικούς πόρους τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να μεγιστοποιήσουν το όφελος ή να περιορίσουν τη ζημιά τους.
Το να είναι προετοιμασμένη η αγορά αποτελεί ένα στοιχείο ωριμότητας μιας κοινωνίας.
Η στατιστική επιστήμη είναι με το πλευρό μας πλέον.
Δεν υποστηρίζω ότι μια πολιτική απόφαση μπορεί να βασιστεί στη μοναδική αυτή παράμετρο. Ωστόσο, σίγουρα μπορεί να είναι τροφή για περαιτέρω σκέψεις και αποφάσεις.
* Ο κ. Νίκος Σιακαντάρης είναι Managing Partner στην Andersen Tax Greece.
