Του Άγη Βερούτη

Έχοντας περάσει από τον χώρο της υγείας σε άλλες εποχές (‘99-’03) μπορώ να πω ότι τα περιθώρια βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχει ο κρατικός μηχανισμός είναι τόσο μεγάλα όσο και η αυτοθυσία που απαιτείται από τους κρατικούς λειτουργούς που λειτουργούν τον μηχανισμό αυτόν. Με την πρωτοβάθμια φροντίδα (οικογενειακός γιατρός) στο εμβρυακό της στάδιο, το βάρος πέφτει στα δημόσια νοσοκομεία για να παρέχουν όλη τη γκάμα των υπηρεσιών υγείας που είναι απαραίτητες για τον πληθυσμό, ενώ η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας από την οποία εξέρχεται η χώρα έχει αφήσει τα σημάδια της τόσο στις υλικές δομές του συστήματος υγείας, όσο και στους ανθρώπους που κλήθηκαν ως τώρα να υπερβάλλουν εαυτόν για συγκριτικά με άλλες χώρες πενιχρές αμοιβές.

Η εικόνα της φαρμακευτικής αγοράς σήμερα είναι ελεγχόμενη. Με συνολικό κλειστό προϋπολογισμό στα €2,5 δισ. (εξωνοσοκομειακή δαπάνη €1,94 δισ. και €550 εκατομμύρια όριο για τη δαπάνη των νοσοκομείων), οι φαρμακευτικές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κλάδου, θα κληθούν φέτος να καλύψουν 900 εκατ. ευρώ σε υποχρεωτική επιστροφή clawback (νόμος του Άδωνι που κατηγορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ ότι και καλά ευνόησε τις φαρμακευτικές όταν στην πραγματικότητα τους μείωσε σημαντικά τα έσοδα!), ενώ η συνολική επιβάρυνση θα πλησιάσει το 1,7 δισ. ευρώ μαζί με το rebate (αναγκαστικές εκπτώσεις).

Το συνολικό ποσό που βεβαιώθηκε για clawback για το πρώτο εξάμηνο ανήλθε σε 360 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι το claw back του δεύτερου εξαμήνου θα ανέλθει σε 450 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με το πρόσφατο νομοσχέδιο Κικίλια, όσες φαρμακευτικές πραγματοποιούν επενδύσεις στον τομέα του R&D (έρευνα και εξέλιξη), θα δουν να μειώνεται το ύψος της επιβάρυνσης του clawback.

Στον χώρο των φαρμάκων όμως πριν από 8 μήνες πέρασε μια τροπολογία ο ΣΥΡΙΖΑ (που διατείνεται ότι μείωσε τις δαπάνες φαρμάκου ενώ έκανε το αντίθετο) όπου από την πίσω πόρτα θα έδινε "δωράκι” στις φαρμακευτικές εταιρείες αύξηση 10% τον χρόνο, ποιος ξέρει με τί κίνητρα;
 
Ευτυχώς αυτό το είχε πιάσει η σημερινή κυβέρνηση από τότε που ψηφίστηκε, και έρχεται τώρα με μια νέα τροπολογία ο Βασίλης Κικίλιας να ακυρώσει το "δωράκι” αυτό.

Συγκεκριμένα, με την Τροπολογία Ξανθού (Μάρτιος 2019) τα νέα φάρμακα που θα κυκλοφορήσουν στη χώρα μας, αλλά κι εκείνα που ήδη κυκλοφορούν, θα λάβουν τιμή με βάση τον μέσο όρο των δύο χαμηλότερων τιμών των αντίστοιχων σκευασμάτων στην Ευρωζώνη. Προηγουμένως η τιμή τόσο των σκευασμάτων που προστατεύονται από πατέντα (on patent), όσο και αυτά εκτός πατέντας (off patent) καθορίζονταν με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών στην Ευρώπη.

Σημειώστε πως το "καλάθι” της Ευρωζώνης είναι υψηλότερο από την Ελλάδα καθώς δεν υπολογίζονται χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Με τις αλλαγές που έφερε τότε το υπουργείο Υγείας επίσης, τα φάρμακα που έχουν σήμερα τιμή ανώτερη των δύο χαμηλότερων τιμών της Ευρωζώνης, θα υφίστανται ετήσια μείωση τιμής κατά 10%, μέχρι η τιμή τους να εξισωθεί με τον μέσο όρο των δύο φθηνότερων (ήδη είμασταν εκεί). Τα φάρμακα που έχουν τιμή χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, θα αυξάνονται κατά 10% σε ετήσια βάση, μέχρι να φτάσουν στην τιμή αναφοράς της Ευρωζώνης. 

Από τώρα και στο εξής όμως, με βάση την Τροπολογία Κικίλια δεν επιτρέπονται οι αυξήσεις στα φάρμακα! 

Η δουλειά που χρειάζεται για να λειτουργήσει καλά ο τομέας της Υγείας για τον πολίτη είναι τεράστια.

Πρέπει να μπουν οι νέες τεχνολογίες της τελευταίας 20ετίας στα νοσοκομεία. Πρέπει να αναβαθμιστούν οι κτιριακές δομές συχνά 50-70 ετών, πιθανόν να συγχωνευτούν νοσοκομεία που δεν έχουν επαρκές προσωπικό και υπηρεσίες για να λειτουργήσουν σωστά, να δημιουργηθούν νέα νοσοκομεία εξειδικευμένα σε συγκεκριμένους τομείς, κλπ κλπ και κυρίως πρέπει να λειτουργήσει η λεγόμενη "κάρτα υγείας” με το ιατρικό ιστορικό του κάθε πολίτη να τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή, ώστε να μπορέσει ο οικογενειακός γιατρός να παρακολουθεί τους πολίτες που βασίζονται πάνω του για την υγεία τους, προληπτικά και όχι μόνο διορθωτικά.

Οι επενδύσεις που απαιτούνται από το κράτος είναι τεράστιες, όμως θα αποδώσουν άμεσα σε λιγότερες χαμένες μέρες εργασίας, σε καλύτερη υγεία του πληθυσμού, σε μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης για τους πολίτες, και σε καλύτερη ποιότητα ζωής ειδικά σε μεγάλες ηλικίες.

Το έργο είναι τεράστιο, αλλά τουλάχιστον ξεκινάει η σημερινή κυβέρνηση (Κικίλιας & Πιερρακάκης) να βάζει τις προτεραιότητες των επενδύσεων, όχι σε αυξησούλες του 10% τον χρόνο από την πίσω πόρτα για φαρμακευτικές (ακούς Πολάκη;) αλλά από εκεί που θα έχει το μεγαλύτερο αποτέλεσμα για τον πολίτη: την ποιότητα της ζωής του.

*Ο γράφων έχει διατελέσει σύμβουλος στρατηγικής σε πολυεθνικές φαρμακευτικές στις ΗΠΑ την περίοδο 1994-1999 και διευθύνων σύμβουλος ελληνικής θυγατρικής πολυεθνικής εταιρείας του χώρου της υγείας την περίοδο 1999-2003. Σήμερα δεν έχει απολύτως καμία διασύνδεση με εταιρείες του χώρου της Υγείας.

www.facebook.com/a.veroutis,

www.twitter.com/agissilaos, agissilaos@gmail.com