Του Κωνσταντίνου Γκράβα 

Σε φαύλο κύκλο λανθασμένων υπολογισμών στο διπλό μέτωπο της διαπραγμάτευσης, τόσο στο διεθνές επίπεδο με δανειστές και εταίρους, όσο και στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο με την εσωκομματική αλλά και ενδοκυβερνητική αντιπολίτευση, έχουν υποπέσει ο πρωθυπουργός και η ηγετική ομάδα της νεοφώτιστης κυβέρνησης. Ο χρόνος μετράει τέσσερις ολόκληρους μήνες από τη λαϊκή εντολή που δόθηκε δια των βουλευτικών εκλογών της 25ης Ιανουαρίου. 

Με την επιφύλαξη του τελικού αποτελέσματος των διαπραγματεύσεων και κρίνοντας από το... ενδιάμεσο «αποτέλεσμα» της δυστοκίας της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας να ολοκληρώσει την περιβόητη ενδιάμεση συμφωνία-γέφυρα, ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του χάνουν διαρκώς βαθμούς ελευθερίας και οδηγούνται προϊόντος του χρόνου σε αδιέξοδο. Μια συμφωνία που η ίδια η κυβέρνηση είχε διαφημίσει ως διπλωματική νίκη μετά τα τρία συναπτά Eurogroup που κορυφώθηκαν και κατέληξαν στο δεσμευτικό κείμενο της 20ης Φεβρουαρίου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, αντί έκτοτε να κυλήσει νερό στο αυλάκι, στην πράξη σιγά-σιγά «καιγόταν» η γέφυρα που επεδίωξε εξαρχής να χτίσει ο υπουργός Οικονομικών προκειμένου να κατευνάσει τις αντιδράσεις κυρίως στο εσωτερικό μέτωπο της κυβέρνησης. Η καμπύλη του χρόνου ήδη από την 23η Φεβρουαρίου, πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά το Eurogroup-σταθμό, είχε γυρίσει σε ανάδρομη φορά ως προς την επίτευξη του αμοιβαία επωφελούς, έντιμου συμβιβασμού που διακήρυττε η ελληνική κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός ενδεχομένως να ήλπιζε ότι οι αντιδράσεις της Αριστερής Πλατφόρμας και των λοιπών συνιστωσών θα θεραπεύονταν, ότι τα πνεύματα θα ηρεμούσαν καθώς ο χρόνος μετρούσε αντίστροφα. 

Αν η εκτίμησή του έγινε πράγματι σε αυτό το πλαίσιο, οι προσδοκίες κάθε άλλο παρά επαληθεύτηκαν. Το γεγονός αυτό πιστοποιήθηκε από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στα πλαίσια της Κεντρικής Επιτροπής. Κάτι που παγιώνει την ισχυρή παρουσία όσων προτείνουν τη ρήξη, κοκκινίζοντας ανεξίτηλα τις γραμμές στη διαπραγμάτευση με εταίρους και δανειστές.   

Το πρώτο καμπανάκι οιονεί αθέτησης των δεσμεύσεων που ανελήφθησαν από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη και δεσμεύουν τους 19 της Ευρωζώνης, ήταν η παρέλευση της δίμηνης προθεσμίας της 30ης Απριλίου. Βάσει του ανακοινωθέντος της 20ης Φεβρουαρίου, μέχρι την ημερομηνία εκείνη θα έπρεπε ήδη να έχει υποβληθεί ολοκληρωμένος κατάλογος μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση. Όχι μόνον δεν έγινε κάτι τέτοιο, αλλά η σταδιακή αποκαθήλωση της συμφωνίας κορυφώθηκε πριν από μερικές ημέρες: Ο τρίτος τη τάξει πολιτειακός παράγων της χώρας (η Πρόεδρος της Βουλής) χαρακτήρισε το επίσημο κοινό ανακοινωθέν της Ευρωομάδας των Υπουργών Οικονομικών σαν «ανακοίνωση», με σαφή σκοπό να υποβαθμίσει αν όχι να απαξιώσει τους όρους του κειμένου. Ένα εικοσιτετράωρο αργότερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διαφύλαττε το κύρος της συμφωνίας υπογραμμίζοντας ότι το ανακοινωθέν εκείνο παραμένει (ακόμη) ως πλαίσιο αναφοράς στη διαπραγμάτευση. 

Επειδή όμως η ρητορική και οι πράξεις δεν συμβαδίζουν, τουλάχιστον προς το παρόν, περαιτέρω αδράνεια της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού να ολοκληρώσουν την εκκρεμούσα αξιολόγηση του υπάρχοντος προγράμματος προκειμένου να γυρίσει η σελίδα των διαπραγματεύσεων στην επόμενη ημέρα, θα αποδείξουν εκ του αποτελέσματος ένα από τα εξής δύο σημεία: 

α. είτε ότι διακινδυνεύεται ένα ατύχημα, σκόπιμα ή εξαιτίας του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει ο πρωθυπουργός. (Εκλογές ή δημοψήφισμα έχουν φυτεμένο το σπόρο του ατυχήματος).  

β. είτε ότι πρόθεση του οικονομικού επιτελείου και του πρωθυπουργού είναι να ολοκληρωθεί το «κάψιμο» της γέφυρας φθάνοντας με κάθε κόστος στο deadline της 30ης Ιουνίου. 

Ο ελάχιστος χρόνος που απομένει και οι εξασθενημένες ταμειακές αντοχές του κράτους θα δείξουν...

Σε κάθε περίπτωση ο πρωθυπουργός των Ελλήνων οφείλει να γνωρίζει ότι, για το συμφέρον της χώρας και των πολλών, οι πολιτικές εξελίξεις θα πρέπει να προλάβουν τις οικονομικές! Και ο νοών νοείτω...

Σαν σήμερα:

Σαν σήμερα, το 1979, υπεγράφη η Πράξη (Συνθήκη) Προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Η χώρα μας έγινε το 10ο μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Ε.Ο.Κ).

Επειδή η ιστορία αποτελεί χρήσιμο οδηγό για τους συνετούς, αξίζει να θυμηθούμε τα παρακάτω αποσπάσματα από τον πολιτικό λόγο που εκφώνησε ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής: (πηγή: Ψηφιακό Σχολείο, Βιβλίο: ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ, Γ’ Λυκείου)  

[…]Η Ευρώπη με το ελληνικό της όνομα της είναι οικείος χώρος, αφού ο πολιτισμός της είναι σύνθεση του ελληνικού, του ρωμαϊκού και του χριστιανικού πνεύματος. Μια σύνθεση στην οποία, όπως είπα και άλλοτε, το ελληνικό πνεύμα εισέφερε την ιδέα της ελευθερίας, της αλήθειας και της ομορφιάς. Το ρωμαϊκό πνεύμα την ιδέα του κράτους και του δικαίου. Και ο Χριστιανισμός την πίστη και την αγάπη.

[…]Η ενοποίηση της Ευρώπης πιστεύω ότι θα είναι το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός στην ιστορία της Ηπείρου μας.

[…]Η ενωτική διαδικασία της Ευρώπης προχωρεί αμετάκλητη. Βρισκόμαστε στο σημείο που δεν έχει επιστροφή. Χρειάστηκε πολύ αίμα και πολύς χρόνος, για να συνειδητοποιήσουν οι Ευρωπαίοι την ταυτότητά τους, τις κοινές ρίζες τους και την κοινή τους αποστολή. Η ενοποίηση, έστω και αν βραδύνη, κινείται με χαρακτήρα νομοτελειακό.

[…]Η Ενωμένη Ευρώπη θα αποτελέση, όπως είπα, μέγα σταθμό στην παγκόσμια ιστορία της ειρήνης, της ελευθερίας και του πνεύματος. Το ανθρώπινο δυναμικό της και η πολιτιστική της κληρονομιά εγγυώνται γι΄ αυτό.

[…]Γιατί μόνο στον χώρο της μείζονος Ευρώπης θα καταστή δυνατή η δημιουργία μιας ευρύτερης βάσεως για την αναμόρφωση της Δημοκρατίας και την προσαρμογή της στις συνθήκες της εποχής μας. Είναι προφανές ότι αντίθετα, με την εκρηκτική πρόοδο που σημειώθηκε στον τεχνικό και επιστημονικό τομέα, η πολιτική σκέψη του ανθρώπου παραμένει στάσιμη.

[…]Η πρόκληση της επιβίωσης του πολιτισμού μας μπορεί να αντιμετωπιστή μόνο με την αναμόρφωση των θεσμών και την επανασύνδεση του ορθολογισμού με τον συναισθηματισμό, του Απόλλωνα με τον Διόνυσο. Είναι καιρός ο ευρωπαϊκός Φάουστ να επιχειρήση νέο ταξίδι στην χώρα του μέτρου και της ισορροπίας, για να γεννήση ξανά τον Ευφορίονα. Η Ευρώπη, που γέννησε όλες τις ιδέες, είναι και η μόνη που μπορεί να τις ανανεώση και να τις εξανθρωπίση και πάλι. Φθάνει να μη θέτουμε σαν πρωταρχικό σκοπό της ένωσης της Ευρώπης την υλική ευημερία.

[…]Θα οργανώση την οικονομία γύρω από τον άνθρωπο, αντί τον άνθρωπο γύρω από την οικονομία.

[…]Γνωρίζω τις δυσχέρειες, ουσιαστικές και διαδικαστικές. Όπως γνωρίζω και τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη. Πιστεύω όμως ότι τα προβλήματα αυτά όχι μόνο δεν δικαιολογούν την καθυστέρηση της ενοποιήσεως της Ευρώπης, αλλά και επιβάλλουν την επιτάχυνσή της. Γιατί η λύση τους δεν μπορεί να πραγματοποιηθή παρά μονάχα στο ευρύτερο πλαίσιο μιας Ενωμένης Ευρώπης.

[…]Αν δεχθούμε ότι η επάνοδος στην προτέρα κατάσταση είναι αδιανόητη, δεν έχομε παρά να προχωρήσουμε με αποφασιστικότητα και θάρρος.

* Ο Κωνσταντίνος Γκράβας είναι οικονομολόγος - αναλυτής διεθνών αγορών.