Του Απόστολου Μάνθου

Οι μέρες των εορτών είναι συνήθως για χαλάρωση, ανασκόπηση και λίγη απόσταση από το ταμπλό. Εγώ πάλι είπα να κάνω κάτι διαφορετικό. Να ασκήσω, έστω για λίγο, το παρατσούκλι που μου έχουν κολλήσει εδώ και χρόνια: του "Πρύτανη".

Όχι για να δώσω βαθμούς, αλλά για να μοιράσω μερικές αλήθειες που στις αγορές δεν περνάνε από εξεταστική. Αν πονέσουν, ακόμα καλύτερα, σημαίνει ότι κάπου ακουμπάνε. Γιατί η ενεργή επενδυτική διαχείριση δεν θέλει ευχές και στολίδια. Θέλει καθαρό μυαλό, πειθαρχία και την ωριμότητα να αντέχεις όσα δεν γράφονται στα manuals. Πάμε λοιπόν...

Αν έχεις αποφασίσει ότι θες να γίνεις ενεργός επενδυτής, όχι "δοκιμάζω λίγο", όχι "να δω πώς πάει", αλλά σοβαρά, τότε υπάρχει ένα μικρό πακέτο αληθειών που πρέπει να καταπιείς χωρίς νερό. Αν σου κάτσουν βαριές, καλύτερα να τις φτύσεις από τώρα γιατί οι αγορές δεν έχουν υπομονή για ευαίσθητα στομάχια.

Ξεκινάμε από το πιο ενοχλητικό: δεν θα κερδίζεις τις περισσότερες φορές. Αν στο τέλος της χρονιάς έχεις 60% επιτυχία, είσαι στην καλή γειτονιά. Αν αυτό σου ακούγεται "λίγο", τότε μάλλον μεγάλωσες με παραμύθια όπου ο ήρωας νικάει πάντα στο τέλος. Στην ενεργή επενδυτική διαχείριση, ο ήρωας επιβιώνει, δεν θριαμβεύει καθημερινά.

Το δεύτερο χαστούκι είναι πιο ύπουλο: δεν σε σώζουν τα μεγάλα στοιχήματα. Σε καταστρέφουν. Το παιχνίδι δεν κερδίζεται με ένα "όλα μέσα" επειδή κάποτε σου έκατσε. Κερδίζεται με πολλές μικρές ζημιές και λίγες μεγάλες νίκες. Όποιος ψάχνει το μεγάλο κόλπο συνήθως βρίσκει πρώτος την "κόκκινη” έξοδο. Και μάλιστα χωρίς χειροκρότημα.

Εδώ μπαίνει το κεφάλαιο που οι περισσότεροι βαριούνται: ρίσκο. Οι καλοί ενεργοί επενδυτές δεν είναι μάντεις. Είναι βαρετοί λογιστές κινδύνου με νεύρα από ατσάλι. Δεν ξέρουν τι θα γίνει, αλλά  ξέρουν καλά πόσο θα χάσουν αν δεν πάει καλά. Και αυτό το ξέρουν πριν πατήσουν το κουμπί. Κάθε. Μία. Φορά.

Αν θες να βελτιωθείς, πρέπει να συμφιλιωθείς με κάτι σχεδόν ταπεινωτικό: μικρότερες θέσεις, λιγότερο ρίσκο, πιο αργή πρόοδος. Το 1%–2% ρίσκο ανά συναλλαγή δεν είναι περιορισμός. Είναι ζώνη ασφαλείας. Τα stop δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, είναι ένδειξη ότι θες να είσαι εδώ και αύριο. Το "position sizing" δεν είναι λεπτομέρεια· είναι ο λόγος που κάποιοι αντέχουν δέκα χρόνια και άλλοι δέκα εβδομάδες.

Και μιας και το ανέφερα: θα φας σερί ήττες.  Όχι μία. Όχι δύο. Αλλά ίσως και δέκα. Συνεχόμενες. Κάποιες φορές τον χρόνο. Αυτό δεν είναι καθόλου σενάριο τρόμου,  είναι στατιστική. Το ερώτημα δεν είναι αν θα συμβεί, αλλά πώς θα μοιάζει ο λογαριασμός σου όταν συμβεί. Ελπίζω όχι σουρωτήρι. Αν σε εκείνο το σημείο όμως ιδρώνεις, βρίζεις και ψάχνεις "να το γυρίσεις", τότε το πρόβλημα δεν είναι η αγορά. Είναι το μέγεθος που διάλεξες όταν ήσουν χαλαρός και χασκογέλαγες.

Και πάμε στο πιο δύσκολο για τον άνθρωπο: θα κάνεις λάθος. Συχνά. Αν αργείς να το παραδεχτείς, το λάθος μεγαλώνει. Αν το υπερασπίζεσαι, γίνεται προσωπικό. Αν το ερωτεύεσαι, γίνεται καταστροφικό. Ο καλός ενεργός επενδυτής  αλλάζει γνώμη χωρίς δράμα. Δεν το παίρνει προσωπικά. Δεν "δικαιώνεται". Επιβιώνει.

Τώρα η αλήθεια που σκοτώνει τα όνειρα της Ferrari: η ενεργή διαχείριση αξιών δεν είναι καθόλου εύκολο χρήμα. Δεν θα τα βρείς κάτω από το μαξιλάρι σου όταν ξυπνήσεις. Είναι κανονικό επάγγελμα. Με ωράρια, ψυχολογική φθορά και δίδακτρα που πληρώνονται σε πραγματικό χρήμα. Τα πρώτα χρόνια δουλεύεις δωρεάν  και συχνά πληρώνεις κι από πάνω. Αν δεν αντέχεις αυτή την ιδέα, καλύτερα να το δεις σαν χόμπι. Οι αγορές δεν προσφέρουν εκπτώσεις σε ανυπόμονους.

Στο τέλος της ημέρας, οι επενδύσεις δεν είναι δείκτες και γραμμές. Είναι μαθηματικά, έλεγχος εγωισμού, διαχείριση κινδύνου, ψυχολογία, συγκέντρωση, αντοχή, πάθος και πειθαρχία. Αν λείπει ένα από αυτά, αργά ή γρήγορα θα στο υπενθυμίσει το ταμπλό - χωρίς ευγένεια.

Δεν χρειάζεται να είσαι ιδιοφυΐα. Χρειάζεται να είσαι αυστηρός με τον εαυτό σου πριν σε εκπαιδεύσει η αγορά με τον άσχημο τρόπο..

Και να θυμάσαι: η αγορά δεν χρωστάει τίποτα σε κανέναν. Όποιος τη σέβεται, ίσως - λέω ίσως — του επιτρέψει να μείνει στο παιχνίδι.

Καλές επενδύσεις. Και κυρίως: σοφές  επενδύσεις..

* Ο Απόστολος Μάνθος είναι υπεύθυνος τεχνικής ανάλυσης & επενδυτικής στρατηγικής

** Το περιεχόμενο του άρθρου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως συμβουλή ή πρόταση ή προτροπή ή σύσταση ή πρόσκληση για την αγορά ή πώληση οποιασδήποτε μετοχής ή επενδυτικού ή χρηματοοικονομικού προϊόντος που διαπραγματεύεται σε οργανωμένη ή μη αγορά.