Ο φόβος των επενδυτών και η ύφεση στις ΗΠΑ
Τρίτη, 11-Μαρ-2025 00:08
Η Federal Reserve Bank of Atlanta (μία από τις 12 Federal Reserve Banks των ΗΠΑ) εκτιμά ότι το ΑΕΠ α’ τριμήνου 2025 των ΗΠΑ θα υποχωρήσει 2,8%, με τα δεδομένα που υπήρχαν στις 4 Μαρτίου 2025. Η τελευταία φορά που έπεσε σε ύφεση η αμερικανική οικονομία ήταν μετά την εκδήλωση της COVID-19, που διήρκεσε μόλις δύο μήνες. Η αντίδραση της αγοράς ήταν υποχώρηση του δείκτη S&P 500 κατά 34%!
Ο S&P 500 από την αρχή του χρόνου, μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, είχε απολέσει όλα τα κέρδη (+4,5%) του 2025, γυρίζοντας μάλιστα στο -1,5%. Ο Μάρτιος γενικά είναι ένας ήσυχος μήνας από πλευράς ανακοινώσεων, καθώς οι δημοσιεύσεις κερδών για το δ’ τρίμηνο έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί, ενώ για το α’ τρίμηνο 2025 οι ανακοινώσεις ξεκινούν περί τα μέσα Απριλίου.
Ωστόσο η εκτίμηση της Federal Reserve Bank of Atlanta για ενδεχόμενη ύφεση στις ΗΠΑ το α’ τρίμηνο του 2025 ήρθε να ταράξει τα νερά!
Tο μοντέλο της τράπεζας έδειξε -1,5% την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2025, ενώ, μετά τη δημοσίευση του δείκτη μεταποίησης από το ινστιτούτο ISM και τη δαπάνη για κατασκευές στις 3 Μαρτίου 2025, η εκτίμηση για το ΑΕΠ α’ τριμήνου των ΗΠΑ υποχώρησε στο -2,8%!
Σαφώς και είναι αρκετά νωρίς για ασφαλή εκτίμηση, αλλά είναι μία ένδειξη για την επίδραση των δασμών και το πόσο αναμένεται να επηρεάσουν τον λόγο εισαγωγών/εξαγωγών. Μην ξεχνάτε ότι η στατιστική απόκλιση του μοντέλου της τράπεζας ιστορικά δεν ξεπερνά το 0,1% - 0,15% (έναν μήνα μετά το τέλος του τριμήνου).
Η εκτίμηση της Federal Reserve Bank of Atlanta για τη μεταβολή του ΑΕΠ α’ τριμήνου των ΗΠΑ δεν είχε υποχωρήσει κάτω από το +2,3% καθ’ όλη τη διάρκεια του α’ διμήνου 2025, εκτός από την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου.
Όπως γίνεται κατανοητό, μια ενδεχόμενη ύφεση, μιας και τίποτα ακόμη δεν είναι βέβαιο, αναμένεται να ταράξει τις αγορές!
Ένας δείκτης που δείχνει την ψυχολογία της αγοράς με πραγματικά χρήματα είναι τα συμβόλαια παραγώγων κερδοσκοπικών θέσεων στον S&P 500, που βρίσκονται σε σημείο όπου δεν μας δίνουν εικόνα πυθμένα ή εικόνα κορύφωσης, καθώς το νούμερο της εβδομάδος είναι -33.000 συμβόλαια, με το υψηλό του 2024 να βρίσκεται στο +113.000 συμβόλαια (8 Νοεμβρίου 2024) και το χαμηλό -240.000 συμβόλαια (15 Μαρτίου 2024). Στην πτώση του Αυγούστου 2024 ο αριθμός ήταν +34.000 συμβόλαια!
Επίσης ο VIX, δείκτης που μας δείχνει πόση μεταβλητότητα αναμένεται να δημιουργηθεί στην αγορά τις επόμενες 30 ημέρες, βρίσκεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα (μόλις 23), γεγονός το οποίο δεν δείχνει οι επενδυτές να ανησυχούν ιδιαίτερα ακόμη. Στην πτώση του Αυγούστου 2024 ο VIX άγγιξε το 65!
Από την άλλη πλευρά, ο δείκτης φόβου και απληστίας (Fear and greed index) βρίσκεται σε επίπεδα μεγάλου φόβου, καθώς βρέθηκε στο 18, με το εύρος φόβου και απληστίας να κινείται από το 0 έως το 100, δείχνοντας ότι οι επενδυτές έχουν τοποθετηθεί ανησυχώντας αρκετά για την πορεία των αγορών. Στην πτώση του Αυγούστου 2024 ο δείκτης φόβου και απληστίας άγγιξε το 17!
Ταυτόχρονα, ο δείκτης put (δικαίωμα πώλησης) / call(δικαίωμα αγοράς) βρέθηκε μόλις στο 0,96, όταν στην πτώση του Αυγούστου είχε αγγίξει το 1,28! Δηλαδή τότε οι περισσότεροι επενδυτές ήταν τοποθετημένοι για μεγαλύτερη πτώση, λαμβάνοντας δικαιώματα πώλησης από αυτούς που προσδοκούσαν η αγορά να ανακάμψει. Φυσικά, η αγορά έκανε το αντίθετο από την πλειοψηφία!
Καταλήγοντας, δεν ξεχνάμε ότι το 2025 έρχεται έπειτα από δύο εξαιρετικές χρονιές (2023: +23%, 2024: +24%) για τον S&P 500 και τις αμερικανικές μετοχές γενικότερα. Μάλιστα, πολλά χαρτοφυλάκια είναι overweight σε μετοχές, καθώς ο φόβος του FOMO (Fear of Missing Out) είναι ακόμη στο μυαλό κάθε επενδυτή, εφόσον κάθε διόρθωση μέχρι τώρα ήταν αγοράσιμη, χαρίζοντας κέρδη για περισσότερο από 15 χρόνια!
Τέλος, χωρίς αμφιβολία, οι δασμοί και τα γεωπολιτικά αναμένεται να αυξήσουν την αστάθεια και να μεγεθύνουν τη μεταβλητότητα των αγορών. Ωστόσο όλες οι ενδείξεις (αναφέραμε μόλις τέσσερις παραπάνω) δείχνουν ότι το χαμηλό, του οποίου η συνέχεια θα μπορούσε να μας δώσει νέα ιστορικά υψηλά, δεν έχει έρθει ακόμη!
Μην ξεχνάτε: Όταν όλοι προσπαθούν να αγοράσουν ασφάλεια (μέσω δικαιωμάτων προαίρεσης - options) στις αγορές η ασφάλεια ακριβαίνει, ενώ όταν κανείς δεν την αγοράζει τότε είναι πάμφθηνη!
Η Coca-Cola HBC κορυφαία για Φεβρουάριο και α’ δίμηνο του 2025
Από τα χαμηλά της 5ης Αυγούστου 2024 μέχρι και το κλείσιμο της 28ης Φεβρουαρίου 2025 ο ΓΔΤ έχει σημειώσει κέρδη που αγγίζουν το 20%, ενώ από την αρχή του χρόνου τα κέρδη διαμορφώνονται στο 9,4%!
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Φεβρουάριος έκλεισε με κέρδη +3,8%, έναντι 5,4% που είχε σημειώσει ο Ιανουάριος, σε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο του 2024. Ειδικότερα, τον Ιανουάριο του 2024 ο ΓΔΤ είχε καταγράψει κέρδη 5,4% και ο Φεβρουάριος 4,2%, ενώ το α’ δίμηνο του 2024 άγγιξε το 10,2%.
Οι τρεις κορυφαίες αποδόσεις του α’ διμήνου του 2025 ανάμεσα στις μετοχές που απαρτίζουν τον FTSE Large Cap ανήκουν στις Coca-Cola HBC με +22,9%, Alpha Bank με +20,4% και Τράπεζα Πειραιώς με +17,7%. Στον αντίποδα, τις σημαντικότερες απώλειες σημείωσαν οι Lamda Development, Cenergy και ΕΥΔΑΠ, με -10,9%, -5,0% και -2,2% αντίστοιχα.
Στα αξιοσημείωτα του α’ διμήνου είναι το γεγονός ότι ο κλάδος βασικών αγαθών, με +17,6%, κέρδισε τον τραπεζικό δείκτη, που ακολούθησε με 16%. Αντίθετα, απώλειες καταγράφει μόνο ο κλάδος της ακίνητης περιουσίας, με -2,1%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Φεβρουάριο κορυφαίος κλάδος ήταν τα βασικά αγαθά, με πρωταγωνιστή την Coca-Cola HBC, που κατέλαβε και την υψηλότερη θέση από πλευράς απόδοσης στον FTSE Large Cap.
Από τις μετοχές του Midcap τον Φεβρουάριο ξεχώρισαν οι Άβαξ (+19,2%), ΟΛΠ (+8%) και ΑΔΜΗΕ (+5,2%). Αντίθετα, τις σημαντικότερες απώλειες σημείωσαν Lavipharm και Πλαστικά Θράκης, με -7,9% και -5,0% αντίστοιχα.
Τέλος, η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών του Χ.Α. διαμορφώθηκε στα 172 εκατ. ευρώ, μεγεθυσμένη κατά 37% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2024, ενώ ενισχύθηκε κατά 24% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2025. Η σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2024 σαφώς και έχει μεγαλύτερη ουσία, αφού λαμβάνει υπ’ όψιν του την αναθεώρηση του MSCI. Τέλος, σε σχέση με τον μέσο όρο του 2024, ο τζίρος εμφανίστηκε ενισχυμένος κατά 22%.
Η συρρίκνωση των κερδών ανά μετοχή για τον S&P 500
Ιανουάριο και Φεβρουάριο, οι εκτιμήσεις της αγοράς για την κερδοφορία του α’ τριμήνου 2025 υποχώρησαν σε 60,66 δολ. ανά μετοχή, από 62,89 δολ. ανά μετοχή, ήτοι κατά 3,5%. Η αλήθεια είναι ότι η υποχώρηση δεν είναι έκπληξη, ωστόσο το μέγεθος είναι αυτό που ξεχωρίζει, καθώς ξεπερνά τον μέσο όρο τόσο των τελευταίων 20 και 40 τριμήνων με 2,6% όσο και των τελευταίων 80 τριμήνων (20 έτη) με υποχώρηση 3,1%!
Σε κλαδικό επίπεδο, και οι έντεκα κλάδοι σημείωσαν μείωση της εκτίμησής τους για τα κέρδη ανά μετοχή (ΚΑΜ) α’ τριμήνου 2025, με πρωταγωνιστές τους κλάδους πρώτων υλών (-16,2%) και των καταναλωτικών αγαθών ευρείας κατανάλωσης (-8,8%).
Παράλληλα, οι εκτιμήσεις της αγοράς συρρικνώθηκαν και για το σύνολο των κερδών ανά μετοχή του 2025 κατά 1% περίπου, στα 271,28 δολ., από 274,12 δολ. ανά μετοχή. Ο μέσος όρος των τελευταίων 5 ετών ήταν αύξηση 0,1%, των τελευταίων 10 ετών ήταν μείωση 0,6%, ενώ κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών ήταν μείωση κατά 1,5%.
Σε επίπεδο κλάδου, δέκα κλάδοι παρουσίασαν συρρίκνωση της εκτίμησης των κερδών ανά μετοχή για το σύνολο του 2025, με πρωταγωνιστή τον κλάδο των πρώτων υλών με -9,1%. Από την άλλη πλευρά, ο τομέας των χρηματοοικονομικών με +1,1% είναι ο μοναδικός κλάδος που κατέγραψε αύξηση στην εκτίμησή του για το 2025, κατά τη διάρκεια του πρώτου διμήνου 2025.
Καταλήγοντας, είναι αλήθεια ότι οι εκτιμήσεις για το 2025 είχαν ξεκινήσει πολύ εντυπωσιακά και ήδη το πρώτο δίμηνο βαίνουν μειούμενες, λόγω των ανησυχιών για τους δασμούς αλλά και εξαιτίας της ανησυχίας που υπάρχει για τις πληθωριστικές πιέσεις και κατά πόσο θα επηρεάσουν την κερδοφορία των εισηγμένων εταιρειών που αποτελούν τον S&P 500.
Ατζέντα (11-16/3/2025)
Την Τετάρτη οι Autohellas (πριν από την έναρξη της συνεδρίασης) και Σαράντης (μετά το κλείσιμο της αγοράς) αναμένεται να δημοσιεύσουν οικονομικά αποτελέσματα δ’ τριμήνου / 12μήνου 2024.
Την Πέμπτη η ΕΛΣΤΑΤ δημοσιεύει τη χορήγηση αδειών κυκλοφορίας οχημάτων για τον Φεβρουάριο.
Την Παρασκευή αργά το βράδυ ο οίκος Moody's (τρέχουσα διαβάθμιση "Ba1 low" και θετική προοπτική) ανακοινώνει την αξιολόγηση για τη χώρα μας, με τον οίκο να αποτελεί τον μοναδικό που δεν έχει δώσει ακόμη την επενδυτική βαθμίδα. Τέλος, η επόμενη προγραμματισμένη αξιολόγηση αναμένεται στις 18 Απριλίου από την S&P, ενώ η επόμενη αναθεώρηση από τον οίκο Moody's έχει ορισθεί για τις 19 Σεπτεμβρίου 2025.
Στο επίκεντρο ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ την Τετάρτη
Την Τρίτη νωρίς το απόγευμα δημοσιεύονται οι κενές θέσεις εργασίας που υπήρχαν την τελευταία εργάσιμη του Ιανουαρίου στις ΗΠΑ, ενώ οικονομικά αποτελέσματα δημοσιεύουν Henkel και Volkswagen.
Την Τετάρτη στις 14.30 δημοσιεύεται ο πληθωρισμός για τον Φεβρουάριο στις ΗΠΑ, ενώ λίγο αργότερα η Κεντρική Τράπεζα του Καναδά δημοσιεύει τις αποφάσεις της για τα επιτόκια του καναδικού δολαρίου.
Την Πέμπτη στις 14.30 δημοσιεύεται ο δείκτης τιμών παραγωγού για τον Φεβρουάριο στις ΗΠΑ.
Την Παρασκευή ανακοινώνονται οι πληθωριστικές και καταναλωτικές προσδοκίες τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα στις ΗΠΑ από το Πανεπιστήμιο του Michigan, με βάση τα τελευταία στοιχεία του Μαρτίου. Οικονομικά αποτελέσματα δημοσιεύει η BMW.
* Ο Δημοσθένης Τρίγγας είναι Πιστοποιημένος Αναλυτής Μετοχών & Αγοράς BETA Χρηματιστηριακή - dtrigas@beta.gr
** Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Κεφάλαιο
*** Το περιεχόμενο του άρθρου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως συμβουλή ή πρόταση ή προτροπή ή σύσταση ή πρόσκληση για την αγορά ή πώληση οποιασδήποτε μετοχής ή επενδυτικού ή χρηματοοικονομικού προϊόντος που διαπραγματεύεται σε οργανωμένη ή μη αγορά.