Του Δημοσθένη Τρίγγα 

Κάθε φορά, οι ειδικοί λένε, "αυτή η φορά είναι διαφορετική" – ισχυριζόμενοι ότι οι παλιοί κανόνες δεν ισχύουν πλέον και ότι η νέα κατάσταση έχει μία μόνο μικρή ομοιότητα με προηγούμενες καταστροφές. Με αυτή την πρωτοποριακή μελέτη (This time is different), οι κορυφαίοι οικονομολόγοι Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff αποδεικνύουν οριστικά ότι οι ειδικοί κάνουν λάθος! Η ιστορία επαναλαμβάνεται!

Η αύξηση των επιτοκίων από τη Fed θα φέρει την οικονομία σε δυσμενή θέση, πράγμα το οποίο δεν έχει φανεί ακόμη και δεν γνωρίζουμε ακριβώς το διάστημα που θα περάσει για να εμφανισθεί και το πόσο θα επηρεασθεί! Γνωρίζουμε τη χρονική υστέρηση που έχει η νομισματική πολιτική, ωστόσο πολλοί παράγοντες διαφοροποιούν το πότε και το πόσο. Όμως εμείς οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι και να δούμε τι έχει γίνει στο παρελθόν και πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε.

Το παρακάτω διάγραμμα μας δείχνει την απόδοση που έχουν σημειώσει διαφορετικά περιουσιακά στοιχεία έναν χρόνο μετά την τελευταία αύξηση των επιτοκίων από τη Fed. Δεν εξετάζεται το γεγονός πότε ήρθε η πρώτη μείωση αλλά μόνο η κορυφή και η απόδοση που ήρθε στους δώδεκα μήνες που ακολούθησαν. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται στους 5 τελευταίους κύκλους των επιτοκίων που εφάρμοσε η Fed στις ΗΠΑ. Τα διαστήματα είναι Φεβρουάριος - Ιούνιος 1989, Φεβρουάριος - Ιούλιος 1995, Μάιος 2000 - Ιανουάριος 2001, Ιούνιος 2006 - Σεπτέμβριος 2007 και Δεκέμβριος 2018 - Αύγουστος 2019.

 

Τέσσερις στις πέντε φορές οι μετοχές κατέγραψαν κέρδη και μάλιστα σημαντικά με κορυφαία περίοδο αυτή του 2019 και ύστερα πριν τον COVID 19. Το 1989 η Fed άφησε ένα διάστημα μόλις τεσσάρων μηνών τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα και στη συνέχεια ξεκίνησε τη μείωσή τους με αποτέλεσμα οι αποδόσεις που ακολούθησαν να είναι μεν θετικές αλλά χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις. 

Αντίθετα, το 2001, όπου η Fed άφησε τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα για 8 μήνες η συντριπτική πλειοψηφία των περιουσιακών στοιχείων κατέγραψε σημαντικές απώλειες. Μάλιστα και ο χρυσός, το κατεξοχήν περιουσιακό στοιχείο όπου "παίζει άμυνα", κατέγραψε περιορισμένες απώλειες. 

Σαφώς όλοι θυμόμαστε τι έγινε το 2007-08 με τη νομισματική πολιτική να μην αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα που οδηγήθηκαν εκεί οι αποδόσεις. Τα υψηλότερα κέρδη σημείωσαν οι αναδυόμενες αγορές τον πρώτο χρόνο μετά την τελευταία αύξηση των επιτοκίων πριν την κρίση των ενυπόθηκων δανείων το 2007! 

Παράλληλα εντυπωσιακά ήταν τα κέρδη το 1995 για τα ομόλογα των αναδυομένων αγορών όπου ξεπέρασαν το 40%, μία απόδοση εξωπραγματική για ετήσια απόδοση ομολόγων! 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η τελευταία στήλη όπου αναφέρεται σε ένα χαρτοφυλάκιο όπου επενδύει 60% σε μετοχές παγκόσμιου δείκτη και 40% σε ένα μίγμα ομολόγων ολόκληρου του πλανήτη. Αυτό που πρέπει να προσέξει κανείς είναι το γεγονός ότι ένα χαρτοφυλάκιο με τα παραπάνω χαρακτηριστικά μπορεί να περιορίσει το ρίσκο θυσιάζοντας, ωστόσο, μέρος της απόδοσης. 

Στην τρέχουσα κατάσταση τα παράγωγα προϊόντα των επιτοκίων της Fed μας δείχνουν ότι η πρώτη μείωση επιτοκίων αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Μάιο του 2024, ήτοι 10 μήνες μετά την τελευταία αύξηση που πραγματοποίησε η Fed τον περασμένο Ιούλιο. Να σημειωθεί εμφατικά ότι την εκτίμηση για τερματισμό των αυξήσεων των επιτοκίων προεξόφλησε η αγορά μετά και την τελευταία ανακοίνωση της Fed την 1η Νοεμβρίου. Σαφώς και δεν γνωρίζουμε αν όντως αυτή ήταν η τελευταία αύξηση των επιτοκίων σε αυτόν τον οικονομικό κύκλο! Ωστόσο και αυτήν τη φορά δεν νομίζω πως θα είναι διαφορετικά τα πράγματα αλλά μένει να δούμε το περιτύλιγμα της πτώσης! 

Καταλήγοντας και με την προϋπόθεση ότι οι αγορές προεξόφλησαν ότι η τελευταία αύξηση επιτοκίων αποτελεί παρελθόν, οι μετοχές μπορούν να δουν υψηλότερα επίπεδα μέχρι να έρθει η πρώτη μείωση των επιτοκίων. Σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός ότι προεξοφλήθηκε σε πρώτη φάση η ζημιά στην οικονομία, με την πρόσφατη διόρθωση, αρχίζοντας να κερδίζει έδαφος η ήπια προσγείωση. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα τελευταία χρόνια, όταν τα πράγματα αρχίζουν να "ζορίζουν αρκετά", τότε εμφανίζεται ο από μηχανής θεός Fed εφαρμόζοντας το λεγόμενο Quantitative Easing (Ποσοτική Χαλάρωση) και οι αγορές κερδίζουν εκ νέου τη χαμένη τους αίγλη. Ίδωμεν!

 

 

Οι αγορές του Ηνωμένου Βασιλείου αντιστάθμισαν τις πωλήσεις των Γερμανών επενδυτών

Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στη συνολική κεφαλαιοποίηση της ελληνικής αγοράς τον Οκτώβριο ανήλθε στο 63,79% έναντι 63,44% στις 30 Σεπτεμβρίου 2023, καταγράφοντας αύξηση 35 μ.β. Η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. την Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023 υπολογίστηκε στα 74,7 δισ. ευρώ έναντι 74,5 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, ήτοι οριακή μεγέθυνση 0,27%, έναντι -1.3% του ΓΔΤ  κυρίως λόγω εισαγωγής της Optima Bank.

Σε επίπεδο ροών κεφαλαίου, οι αλλοδαποί επενδυτές εμφανίστηκαν εκ νέου πωλητές τον Οκτώβριο, για έβδομο συνεχόμενο μήνα. Ειδικότερα, οι αλλοδαποί επενδυτές ήταν καθαροί πωλητές με 20,8 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο ενώ το συνολικό ισοζύγιο διαμορφώνεται πλέον σε -376 εκατ. ευρώ από την αρχή του χρόνου. Οι τρεις μεγαλύτερες καθαρές εισροές των ξένων επενδυτών για τον Οκτώβριο προήλθαν από τη Ηνωμένο Βασίλειο με 73 εκατ. ευρώ, ΗΠΑ με 8 εκατ. ευρώ και τα Νησιά Καϋμάν με 5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα οι τρεις μεγαλύτερες εκροές προήλθαν από τη Γερμανία με 82 εκατ. ευρώ, την Γαλλία με 11 εκατ. ευρώ και το Λουξεμβούργο με 5 εκατ. ευρώ.

Οι αλλοδαποί δικαιούχοι μερίδων πραγματοποίησαν το 51,1% των συνολικών συναλλαγών (αγορές & πωλήσεις) τον Οκτώβριο 2023 (σε σχέση με το 55% τον προηγούμενο μήνα). Οι χώρες με τη μεγαλύτερη αξία χαρτοφυλακίου για τον Οκτώβριο παραμένουν οι ΗΠΑ με αξία συνολικού χαρτοφυλακίου 9,12 δισ. ευρώ, η Κύπρος με αξία χαρτοφυλακίου 8,69 δισ. ευρώ και το Λουξεμβούργο με 4,57 δισ. ευρώ.

Τέλος, σημαντικά ενισχυμένη ήταν η συναλλακτική δραστηριότητα στην αγορά παραγώγων σε σχέση με τον περασμένο Οκτώβριο όπου ο μέσος όρος συμβολαίων σημείωσε αύξηση 80% έναντι του Οκτωβρίου 2022, ακολουθώντας ωστόσο την αγορά μετοχών όπου ο τζίρος σημείωσε αύξηση 82% το αντίστοιχο διάστημα.

Ξεπούλησαν τις μετοχές που εμφάνισαν αποτελέσματα χαμηλότερα των εκτιμήσεων

Από το 81% των εταιρειών του S&P 500 (σύμφωνα με τη factset) που έχουν ανακοινώσει κέρδη για το γ’ τρίμηνο, το 82% έχει ξεπεράσει τις εκτιμήσεις της αγοράς, αριθμός ο οποίος είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο 5 ετών (77%) και του 10ετούς (74%). Συνολικά, τα κέρδη έχουν υπερβεί τις εκτιμήσεις κατά 7,1%, που είναι κάτω από τον μέσο όρο της 5ετίας (8,5%) και της 10ετίας (6,6%).

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μετοχές των εταιρειών που ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις της αγοράς σημείωσαν μέση αύξηση τιμών 0,8% δύο ημέρες πριν έως και δύο ημέρες μετά την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων έναντι +0,9% όπου είναι ο 5ετής μέσος όρος.

Αντίθετα οι μετοχές των εταιρειών που ανακοίνωσαν οικονομικά αποτελέσματα χαμηλότερα των εκτιμήσεων για το γ’ τρίμηνο του 2023 υποχώρησαν 5,2% δύο ημέρες πριν έως και δύο ημέρες μετά τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων τους. Η υποχώρηση των τιμών των μετοχών (αν είναι ο τελικός αριθμός μετά και το 100% των ανακοινώσεων) σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη μέση αρνητική αντίδραση τιμής από το β’ τρίμηνο του 2011 (-8,0%). Να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος της 5ετίας είναι -2,3%.

Η Tesla, π.χ., ανακοίνωσε κέρδη ανά μετοχή 0,66 δολ. για το γ’ τρίμηνο έναντι 0,70 δολ. των εκτιμήσεων της αγοράς (χαμηλότερα των εκτιμήσεων) με αποτέλεσμα η τιμή της μετοχής να μειωθεί 16,5% στο διάστημα 16-20 Οκτωβρίου (18 Οκτωβρίου ανακοίνωσε οικονομικά αποτελέσματα).

Τέλος, η αλήθεια είναι ότι η αγορά "τιμώρησε" τις μετοχές των εταιρειών καθώς μερικές υποβάθμισαν τις εκτιμήσεις τους για το δ’ τρίμηνο του 2023 ενώ για κάποιες άλλες έγινε η αντίστοιχη υπόθεση χωρίς να υπάρξει η αντίστοιχη ανακοίνωση, μόνο και μόνο από τα οικονομικά αποτελέσματα του γ’ τριμήνου. Συνολικά, οι εκτιμήσεις της αγοράς συρρικνώθηκαν για το δ’ τρίμηνο 2023 κατά 3,9% κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου.

Ατζέντα (14/11/23 - 19/11/23)

Ανακοινώσεις αναδιαρθρώσεων MSCI και FTSE Russell στο επίκεντρο

Σήμερα, Τρίτη, οι Aegean Airlines και Austriancards αναμένεται να ανακοινώσουν οικονομικά αποτελέσματα 9μήνου 2023. Αργά το βράδυ αναμένονται οι ανακοινώσεις για την αναδιάρθρωση των δεικτών του MSCI της τριμηνιαίας αναθεώρησης. Οι ενδεχόμενες αλλαγές θα εφαρμοστούν την 1η Δεκεμβρίου 2023 ενώ την προηγουμένη συνεδρίαση της εφαρμογής η συναλλακτική δραστηριότητα εμφανίζεται αυξημένη καθώς οι επενδυτές που ακολουθούν τους δείκτες λαμβάνουν τις θέσεις τους τόσο όσο αφορά τις μεταβολές στις μετοχές όσο και στις σταθμίσεις. H επόμενη ανακοίνωση της τριμηνιαίας αναθεώρησης έχει οριστεί για τις 12 Φεβρουαρίου 2024.

Την Πέμπτη η MIG έχει συγκαλέσει έκτακτη Γ.Σ.

Την Παρασκευή η Trastor έχει συγκαλέσει έκτακτη Γ.Σ. με κύριο θέμα την ΑΜΚ ενώ λήγουν και τα δικαιώματα σε μετοχές & ΣΜΕ και δικαιώματα στον δείκτη FTSE/ATHEX Large Cap. Τέλος, την ίδια ημέρα ανακοινώνει ο οίκος FTSE τις ενδεχόμενες μεταβολές για τους δείκτες FTSE. Οι ενδεχόμενες αλλαγές θα εφαρμοστούν την 18η Δεκεμβρίου 2023, ενώ την προηγουμένη συνεδρίαση της εφαρμογής η συναλλακτική δραστηριότητα εμφανίζεται αυξημένη καθώς οι επενδυτές που ακολουθούν τους δείκτες λαμβάνουν τις θέσεις τους τόσο όσο αφορά τις μεταβολές στις μετοχές όσο και στις σταθμίσεις. H επόμενη ανακοίνωση της προγραμματισμένης αναθεώρησης έχει οριστεί για τις 16 Φεβρουαρίου 2024.

Εβδομάδα ανακοινώσεων πληθωρισμού σε ΗΠΑ, Μεγ. Βρετανία και Ευρωζώνη 

Στο εξωτερικό σήμερα, Τρίτη, ανακοινώνεται στη Γερμανία ο δείκτης για την οικονομική εμπιστοσύνη με βάση τα στοιχεία Νοεμβρίου του ινστιτούτου ZEW ενώ στις 15:30 δημοσιεύονται τα στοιχεία του πληθωρισμού για τον Οκτώβριο στις ΗΠΑ. Την ίδια ημέρα οικονομικά αποτελέσματα ανακοινώνουν οι RWE και Home Depot (Dow Jones).

Την Τετάρτη τα ξημερώματα η Ιαπωνία ανακοινώνει τη μεταβολή του ΑΕΠ γ’ τριμήνου, το πρωί δημοσιεύονται τα στοιχεία του πληθωρισμού για τον Οκτώβριο στη Μεγ. Βρετανία ενώ το απόγευμα το φως της δημοσιότητας θα δουν ο δείκτης τιμών παραγωγού και οι λιανικές πωλήσεις για τον Οκτώβριο στις ΗΠΑ. Οικονομικά αποτελέσματα δημοσιεύουν οι Siemens Energy και Cisco System (Dow Jones).

Την Πέμπτη αναμένεται να ανακοινωθεί ο δείκτης μεταποίησης Philadelphia Fed για τον Νοέμβριο ενώ οικονομικά αποτελέσματα ανακοινώνει η Walmart (Dow Jones).

Την Παρασκευή είναι η σειρά της Ευρωζώνης να ανακοινώσει τον πληθωρισμό Οκτωβρίου ενώ νωρίς το απόγευμα δημοσιεύονται οι άδειες οικοδομής για τον Οκτώβριο στις ΗΠΑ.

* Ο Δημοσθένης Τρίγγας είναι Πιστοποιημένος Αναλυτής Μετοχών & Αγοράς BETA Χρηματιστηριακή - dtrigas@beta.gr

** Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Κεφάλαιο