Της Ελευθερίας Κούρταλη

Το κόστος δανεισμού στην Ευρώπη θα αυξηθεί ενώ η πιστοληπτική αξιολόγηση των κρατών θα συγκλίνει μεταξύ των χωρών της περιφέρεις και των χωρών του πυρήνα της ευρωζώνης, όπως εκτιμά η Wood. 

Σε αυτό το πλαίσιο επισημαίνει πως αναμένει περαιτέρω θετικά νέα όσον αφορά την πιστοληπτική αξιολόγηση των κρατών από την περιφέρεια της Ευρωζώνης: Η Ισπανία αναβαθμίστηκε πρόσφατα και από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης, τονίζει, ενώ η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν τη δυνατότητα αναβαθμίσεων τα επόμενα δύο χρόνια, όπως εκτιμά ο οίκος. 

Σημειώνεται πως η Wood πρόσφατα προέβλεψε πως η Ελλάδα θα καταγράψει κατακόρυφη πτώση του χρέους κοντά στο 100% του ΑΕΠ μέσα στην επόμενη πενταετία, χάρη στη συνετή δημοσιονομική πολιτική και την πολύ καλή διαχείριση, κάτι που θα στηρίξει την περαιτέρω αναβάθμιση της αξιολόγησής της. Ο οίκος τόνισε πως ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει προτεραιότητα στη δημοσιονομική εξυγίανση με δυναμικό τρόπο τα τελευταία χρόνια και αυτό έχει αποδώσει καρπούς με βάση τα επαναλαμβανόμενα δημοσιονομικά πλεονάσματα που υπερβαίνουν τον στόχο.

Την ίδια στιγμή, το μέτωπο της χρηματοδότησης παραμένει εξαιρετικά ευνοϊκό, με το Ελληνικό Δημόσιο να διατηρεί πολύ υψηλά ταμειακά αποθέματα, ενώ των 40 δισ. ευρώ και την κυβέρνηση να σχεδιάζει έτσι την πρόωρη εξόφληση των δανείων του πρώτου μνημονίου μία δεκαετία νωρίτερα. Αυτή η προσέγγιση, όπως επισημαίνει η Wood, θα επιταχύνει τη μείωση του χρέους κάτι που θα ενεργοποιήσει περαιτέρω αναβαθμίσεις από τους οίκους, ενώ παράλληλα θα περιορίσει σημαντικά το κόστος εξυπηρέτησης του.

Ειδικότερα, αξιολογώντας με βάση την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, τη δέσμευση για μείωση του χρέους και ένα ισχυρό αναπτυξιακό προφίλ, η Wood αναμένει ότι η δημοσιονομική πορεία της Ελλάδας θα παραμείνει ισορροπημένη τα επόμενα χρόνια, με διαρκή πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 2%. Αυτό την καθιστά πιο αισιόδοξη όσον αφορά την πορεία του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης. Έτσι αναμένει ότι ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί από 154,1% το 2024 σε 144,2% το 2025, σε 134,5% το 2026 και σε 101,3% το 2030, σε σύγκριση με την πρόβλεψη της κυβέρνησης για 120% του ΑΕΠ έως το 2030.

Πιέσεις στον πυρήνα του ευρώ

Ενώ η περιφέρεια θα δει αναβαθμίσεις, ο πυρήνας του ευρώ θα δεχθεί πιέσεις στις αξιολογήσεις κάτι που θα μειώσει την ψαλίδα μεταξύ των "βαθμολογίων" των χωρών εντός της ευρωζώνης, όπως εκτιμά η Wood.

Ειδικότερα, προβλέπει πως η Γαλλία θα δει υποβάθμιση τουλάχιστον κατά μία βαθμίδα, τα επόμενα χρόνια, γεγονός που θα φέρει τη βαθμολογία της χώρας στο επίπεδο του… μονού "Α" από όλους τους μεγάλους οίκους οι οποίοι θα ακολουθήσουν τα βήματα της Fitch που έστειλε αυτό το μήνα τη Γαλλία στο Α+ από το AA- . Σημειώνεται πως αυτή είναι η χαμηλότερη βαθμολογία που είχε ποτέ η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, ενώ αυτόν τον μήνα αναμένεται η ετυμηγορία της   Moody's 24 Οκτωβρίου και στις 28 Νοεμβρίου της S&P.

H Wood εκτιμά πως και η Γερμανία θα δει υποβάθμιση όσον αφορά τις προοπτικές της, εκτός εάν η οικονομική πολιτική της σημερινής κυβέρνησης κάνει ένα άλμα προς τα εμπρός όσον αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, ιδίως στην ενέργεια. 

Συνολικά, ο οίκος πιστεύει ότι θα υπάρξει σημαντική σύγκλιση εντός της ΕΕ αλλά αυτό θα έρθει με το κόστος ακριβότερων όρων δανεισμού για την περιοχή συνολικά καθώς η Wood προβλέπει πως θα σημειωθεί ανοδική πορεία των αποδόσεων των μακροπρόθεσμων ομολόγων της περιοχής τα επόμενα χρόνια.

Στο κατάλληλο επίπεδο τα επιτόκια της ΕΚΤ

Παράλληλα, εκτιμά πως τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας βρίσκονται στο κατάλληλο επίπεδο επί του παρόντος, στο 2%, δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης των προοπτικών πληθωρισμού. Δεν αποκλείει ένα σενάριο όπου τα επιτόκια θα χρειαστεί να μειωθούν απότομα τα επόμενα χρόνια, εάν οι εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ επιδεινωθούν σημαντικά ή εάν η επίδραση του ισχυρού ευρώ βλάψει σημαντικά την εύθραυστη οικονομική ισορροπία στη Γερμανία.

Σημειώνεται πως ανάλογο "σήμα" έδωσε πρόσφατα και η S&P η οποία σε ανάλυσή της τόνισε πως το χάσμα των αξιολογήσεων μεταξύ Βορρά και Νότου έχει συγκλίνει σημαντικά και γρήγορα, κυρίως λόγω των δημοσιονομικών βελτιώσεων στις χώρες της περιφέρειας, αν και εκτιμά ότι η περαιτέρω σύγκλιση θα υπάρξει μεν αλλά θα είναι περιορισμένη.  "Η ανοδική δυναμική στις χώρες της Μεσογείου πιθανότατα κορυφώνεται μεσοπρόθεσμα — όπως υποδεικνύεται από τις σταθερές προοπτικές στις αξιολογήσεις τους". Η εστίαση του story της σύγκλισης στην Ευρωζώνη πλέον, όπως εξήγησε η S&P, θα αφορά κυρίως τις αρνητικές προοπτικές της Γαλλίας που αντανακλούν την αύξηση του δημόσιου χρέους εν μέσω ασθενούς πολιτικής συναίνεσης σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των μεγάλων υποκείμενων δημοσιονομικών ελλειμμάτων της χώρας.

Γενικότερα, όπως επισήμανε η S&P, η Ευρώπη αντιμετωπίζει προκλήσεις από τους νέους δασμούς των ΗΠΑ που επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική απόδοση και τις καθαρές εξαγωγές, παράλληλα με τις συνεχιζόμενες πιέσεις στις αμυντικές δαπάνες εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων. "Αναμένουμε ότι αυτοί οι παράγοντες θα μετριάσουν περαιτέρω βελτιώσεις στις αξιολογήσεις, περιορίζοντας την περαιτέρω σύγκλιση, ενώ θα επιβεβαιώσουν τις υπάρχουσες ευπάθειες".