της Ελευθερίας Κούρταλη

Σε αναζήτηση καταλυτών βρίσκεται το Χρηματιστήριο Αθηνών έπειτα από τη διόρθωση της προηγούμενης εβδομάδας, η οποία και έφερε τον Γενικό Δείκτη κάτω από το όριο των κρίσιμων τεχνικών επιπέδων στήριξης, χάνοντας σημαντικό μέρος από τα κέρδη που καταγράφει από τις αρχές του έτους. Η οπισθοχώρηση της Wall Street, της οποίας οι δείκτες προέρχονται από ένα ισχυρό ράλι πέντε μηνών και κινούνταν σε ιστορικά υψηλά, είναι εν μέρει "υπεύθυνη" για τους κραδασμούς που βίωσε και η Λεωφόρος Αθηνών, αν και με μειωμένο τζίρο, ωστόσο οι ρευστοποιήσεις και η κατοχύρωση κερδών που καταγράφηκαν στο ταμπλό του Χ.Α. έχουν να κάνουν και με άλλους, ιδιοσυγκρασιακούς λόγους. Σύμφωνα με αναλυτές, η διόρθωση ήταν, μάλιστα, αναμενόμενη και ίσως και καλοδεχούμενη, ενώ, όπως προσθέτουν, σε μια ανοδική αγορά οι διορθώσεις συνήθως έρχονται έντονα και γρήγορα και οι άνοδοι είναι πιο αργές και επιφυλακτικές στη συνέχεια.

Τι έφερε τη διόρθωση

Η ολοκλήρωση της διάθεσης των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς σε συνδυασμό με πληθώρα άλλων εταιρικών κινήσεων στο πρώτο τρίμηνο (IPΟ ΔΑΑ, deals, εκδόσεις ομολόγων) οδήγησαν σε επιφυλακτικότητα για τη συνέχεια, καθώς δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή κάποιος χειροπιαστός καταλυτής που θα μπορούσε να υλοποιήσει τυχόν προσδοκίες για νέες γρήγορες αποδόσεις και να βάλει ουσιαστικά ρευστότητα ξανά στην αγορά. 

Η έλλειψη "καυσίμων" το τρέχον διάστημα, και εν αναμονή των αποφάσεων του SSM για το μέγεθος των μερισμάτων που θα μπορέσουν να διανείμουν οι ελληνικές τράπεζες, εφόσον δοθεί το "πράσινο φως", "εγκλώβισαν" για λίγο την αγορά. Ωστόσο εκτιμάται πως οι εξελίξεις στο μέτωπο των εξαγορών, τα καλά αποτελέσματα των εταιρειών, καθώς και οι διανομές μερισμάτων, περιορίζουν την πιθανότητα σημαντικών περαιτέρω απωλειών για πολλούς τίτλους, και συνεπώς για το Χ.Α. γενικότερα.

Όπως επισημαίνει ο Ηλίας Ζαχαράκης της Fast Finance, για δύο μήνες ο Γενικός Δείκτης κινούνταν σε ρυθμούς συσσώρευσης στη ζώνη των 1.386-1.437 μονάδων. Η διάσπαση των 1.414 μονάδων έδωσε το έναυσμα, με τον Γενικό Δείκτη να πλησιάζει και τελικά να "σπάει" το μεγάλο επίπεδο τεχνικής στήριξης των 1.386 μονάδων. Η διάσπαση αυτού του επιπέδου θα μπορούσε, κατά τον αναλυτή, να οδηγήσει σε γρήγορη κίνηση στις 1.360 μονάδες. Οι 1.415 μονάδες γίνονται κοντινή αντίσταση για την αγορά στην παρούσα φάση και, σε κάθε περίπτωση, οι 1.437 μονάδες είναι κύρια αντίσταση που θα κάνει τη διαφορά σε περίπτωση που σπάσει. Πάντως, όπως τονίζει ο κ. Ζαχαράκης, "οι διορθώσεις είναι υγεία στην αγορά και πολλές φορές καλύτερες από μια παρατεταμένη ανοδική κίνηση, που μπορεί να οδηγήσει σε πολύ χειρότερες καταστάσεις".

Το ξεκίνημα του β’ τριμήνου έφερε αναταράξεις, με το Χ.Α. να καλείται να υπερασπιστεί την περιοχή των 1.400 μονάδων και, την ίδια ώρα, τον SSM να μεταθέτει για τον Ιούνιο τις οριστικές αποφάσεις για τη μερισματική πολιτική των τραπεζών, ζητώντας τριετή σχέδια κεφαλαιακής θωράκισης, όπως σχολιάζει ο Δημήτρης Τζάνας, σύμβουλος διοίκησης της Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ. Την ίδια ώρα, προσθέτει, οι αβεβαιότητες του διεθνούς περιβάλλοντος αυξάνονται, με την Ευρώπη να καλείται να ανταποκριθεί σε σειρά νέων δεδομένων: να ξοδέψει περισσότερα για την άμυνά της, να ξοδέψει περισσότερα για συντάξεις και περίθαλψη του γηράσκοντος πληθυσμού της, να συνεχίσει τις αυξημένες δαπάνες ενεργειακού μετασχηματισμού. Παράλληλα, η εξωστρέφεια της ευρωπαϊκής οικονομίας απειλείται από το ενδεχόμενο αυξημένων δασμών από τις ΗΠΑ στο ενδεχόμενο εκλογής του Τραμπ και τις κρυφές επιδοτήσεις που εφαρμόζει η Κίνα στα προϊόντα της.

Δεν είναι, επομένως, εύκολη η ανάπτυξη αυξημένης διάθεσης για ανάληψη επενδυτικών κινδύνων στην παρούσα φάση. Υπό το πρίσμα αυτών των παραγόντων, το ετερόφωτο Ελληνικό Χρηματιστήριο θα χρειαστεί εύλογο χρόνο για να προσελκύσει νέα κεφάλαια αλλά και καταλύτες που θα υποβοηθήσουν μια τέτοια προσπάθεια, καταλήγει ο αναλυτής.

Πάντως, σύμφωνα με την Axia Research, το Χ.Α. θα διατηρήσει το θετικό momentum και το 2024. Ελλείψει τυχόν δυσμενών εξελίξεων στις παγκόσμιες αγορές, θεωρεί ότι η ελληνική αγορά εισέρχεται σε έναν ενάρετο κύκλο, με την κεφαλαιοποίησή της και τη συναλλακτική δραστηριότητα να αυξάνονται. 

Όπως σημειώνει ο επενδυτικός οίκος, ο μέσος ημερήσιος τζίρος στο Χ.Α. αυξήθηκε κατά 24% στο τελευταίο τρίμηνο του 2024 και στα 123 εκατ. ευρώ, με την ενίσχυση της δραστηριότητας να λαμβάνει στήριξη και από το placement του μεριδίου 22% που είχε το ΤΧΣ στην Εθνική Τράπεζα, καθώς και το deal για το 9% που είχε στην Alpha Bank. 

Η Axia αναμένει ότι η συναλλακτική δραστηριότητα θα διατηρήσει τη δυναμική της και φέτος, έπειτα και από την ιδιωτική τοποθέτηση της Helleniq Energy, το placement μετοχών της ΓΕΚ Τέρνα, την IPO του ΔΑΑ και το placement του μεριδίου του ΤΧΣ στην Τράπεζα Πειραιώς. Η αυξημένη όρεξη για IPO αλλά και για εταιρικές δράσεις είναι ξεκάθαρη, όπως προσθέτει, ενώ αυτές οι εταιρικές ενέργειες αντανακλούν θετικά στον χρηματιστηριακό τζίρο των εταιρειών αυτών. Η Axia έχει εκτιμήσει ότι η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. θα αυξηθεί στα 125 δισ. ευρώ φέτος, από περίπου 98 δισ. ευρώ σήμερα, ενώ ο μέσος ημερήσιος τζίρος θα αυξηθεί στα 187 εκατ. ευρώ.

Την ίδια στιγμή, όπως τονίζει η Axia, καταλυτές όπως η αναβάθμιση του Χ.Α. στο καθεστώς των ανεπτυγμένων αγορών θα αυξήσουν περαιτέρω την επενδυτική ζήτηση για τα ελληνικά assets, ενώ σημαντικός καταλύτης παραμένει η στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ.

Όλα τα φώτα στη νομισματική πολιτική

Φυσικά, σε ό,τι αφορά την περαιτέρω πορεία του Χ.Α., πολλά θα εξαρτηθούν και από τις... διαθέσεις των διεθνών αγορών. Οι πιέσεις που δέχτηκαν οι ευρωπαϊκοί και οι αμερικανικοί δείκτες στις αρχές της περασμένης εβδομάδας –και οι οποίες ήρθαν έπειτα από ένα πολύ "δυνατό" τρίμηνο– φαίνεται, προς το παρόν τουλάχιστον, πως ολοκληρώθηκαν, με τους επενδυτές να έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών για τα επιτόκια, με την ΕΚΤ να μπαίνει στο επίκεντρο την ερχόμενη εβδομάδα, εν όψει της συνεδρίασης της 11ης Απριλίου.

Ο επικεφαλής της Fed, Τζερόμ Πάουελ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να αξιολογήσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής την τρέχουσα κατάσταση του πληθωρισμού, διατηρώντας έτσι αβέβαιο το χρονοδιάγραμμα πιθανών μειώσεων των επιτοκίων. Όπως τόνισε, ο ίδιος και οι συνάδελφοί του δεν βιάζονται να χαλαρώσουν τη νομισματική πολιτική. "Δεν θεωρούμε ότι θα είναι σκόπιμο να μειώσουμε τα επιτόκια πολιτικής μας μέχρι να έχουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά προς τα κάτω, προς το 2%", όπως είπε. "Δεδομένης της ισχύος της οικονομίας και της προόδου στον πληθωρισμό μέχρι στιγμής, έχουμε χρόνο να αφήσουμε τα εισερχόμενα δεδομένα να καθοδηγήσουν τις αποφάσεις μας για την πολιτική", πρόσθεσε χαρακτηριστικά. 

Οι δηλώσεις ήρθαν έπειτα και από τα νέα στοιχεία για τη μεταποιητική δραστηριότητα στις ΗΠΑ, που δημοσιευτήκαν την Τρίτη. Ειδικότερα, ο μεταποιητικός δείκτης PMI του ISM ενισχύθηκε στις 50,3 μονάδες τον προηγούμενο μήνα, από 47,8 μονάδες τον Φεβρουάριο, στην υψηλότερη μέτρηση από τον Σεπτέμβριο του 2022. Τα ισχυρά στοιχεία για τον κλάδο της μεταποίησης επιβεβαίωσαν ότι η αμερικανική οικονομία διαθέτει αντοχές, μειώνοντας τις πιθανότητες για μείωση επιτοκίων από τη Fed τον Ιούνιο.

Σε ό,τι αφορά την ΕΚΤ, αναμένεται να κινηθεί πρώτη στις μειώσεις επιτοκίων, με τη συνεδρίαση της επομένης εβδομάδας να αναμένεται να δώσει περισσότερες ενδείξεις για τον ρυθμό μειώσεων που θα ακολουθήσει. Κατά τον οίκο αξιολόγησης S&P, η πρώτη μείωση επιτοκίων αναμένεται τον Ιούνιο, ενώ ο κύκλος μείωσης θα είναι σταδιακός, ελλείψει κάποιου εξωτερικού σοκ. Η S&P βασίζει αυτές τις προβλέψεις σε δηλώσεις των τελευταίων τριών μηνών της Κριστίν Λαγκάρντ και άλλων μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Συνεχίζει να προβλέπει τρεις μειώσεις των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης για το 2024 (πιθανώς τον Ιούνιο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο), με την ΕΚΤ να βασίζεται για κάθε μείωση στις νέες προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό και στα ενημερωμένα στοιχεία για τους μισθούς.

Ο επικεφαλής της ισπανικής κεντρικής τράπεζας και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Πάμπλο Ερνάντεθ ντε Κος, είπε πως το βασικό σενάριο για τον ίδιο είναι πως ο Ιούνιος θα ανοίξει τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων. "Την επόμενη εβδομάδα θα πρέπει να κάνουμε μια συζήτηση στην οποία θα μοιραστούμε τις εκτιμήσεις μας για το τι συνέβη από την τελευταία συνάντηση και θα δούμε ποιο είναι το συμπέρασμα — αλλά πλέον το βασικό μου σενάριο είναι ότι τον Ιούνιο θα μπορούσε να γίνει η πρώτη μείωση των επιτοκίων", είπε. Οι εκτιμήσεις του Ντε Κος βρίσκουν σύμφωνους τους περισσότερους συναδέλφους του στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, αν και υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν ότι η πρώτη μείωση θα μπορούσε να έρθει νωρίτερα, στη συνεδρίαση του Απριλίου.

Οι ευρωπαϊκές μετοχές έρχονται στο προσκήνιο

Στα θετικά για το Χ.Α. είναι πως οι διεθνείς αναλυτές εκτιμούν πως πλέον ήρθε η σειρά των ευρωπαϊκών μετοχών να ξεχωρίσουν το επόμενο διάστημα, μετά την πρωτοκαθεδρία που είχαν στο ράλι του προηγούμενου διαστήματος οι μετοχές των ΗΠΑ. Οι μετοχές του Stoxx Europe 600 αποτιμώνται 14 φορές τα κέρδη (P/E), ενώ αυτές του S&P 500 διαπραγματεύονται 25 φορές τα ετήσια κέρδη, όπως σημειώνει η Generali Investments, με το σχετικό discount να είναι το μεγαλύτερο εδώ και πάνω από 20 χρόνια.

"Βλέπουμε σημαντικές δυνατότητες κάλυψης του χαμένου εδάφους από τις ευρωπαϊκές μετοχές, τις οποίες και αναβαθμίζουμε σε "Overweight” για πέντε λόγους", τόνισε η Barclays. Αυτοί είναι οι εξής: 1) Η επιτάχυνση της εγχώριας ανάπτυξης με την εξασθένιση του κύκλου αποθεμάτων και την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των καταναλωτών, 2) τα σημάδια "ζωής" στη δραστηριότητα της Κίνας, 3) η δυνατότητα για περισσότερες μειώσεις των επιτοκίων από ΕΚΤ/BoE σε σχέση με τη Fed, 4) οι φθηνότερες αποτιμήσεις και 5) το γεγονός ότι η αγορά της Ευρώπης έχει κυκλικά χαρακτηριστικά και κυριαρχείται από μετοχές και κλάδους αξίας, τα οποία και θα υπεραποδώσουν. Η βρετανική τράπεζα σημείωσε πως, αν και η ανάπτυξη των ΗΠΑ συνεχίζει να... αψηφά τη βαρύτητα, πιθανότατα βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο. Αντίθετα, η Ευρώπη φαίνεται να ανακάμπτει από ένα χαμηλό επίπεδο, εν μέσω της βελτίωσης της μεταποίησης, της χαλάρωσης των χρηματοοικονομικών συνθηκών και της βελτίωσης του καταναλωτικού περιβάλλοντος, ενώ τα δεδομένα για την Κίνα έχουν αρχίσει να βελτιώνονται.

Η J.P. Morgan, από την πλευρά της, η οποία τον περασμένο μήνα έκλεισε την "Underweight" στάση στην Ευρωζώνη που διατηρούσε από τον Μάιο του 2023, σημείωσε πως οι αποτιμήσεις στην Ευρωζώνη φαίνονται πολύ ελκυστικές, η σχετική δυναμική ανάπτυξης έχει πιθανότατα φτάσει τα χαμηλά της και η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να κινείται νωρίτερα από τη Fed σε ό,τι αφορά τις μειώσεις των επιτοκίων. Οι ευρωπαϊκές μετοχές, κατά την JPM, είναι πλέον φθηνότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ και η συνολική απόδοσή τους –μερίσματα και επαναγορές– είναι πλέον σημαντικά υψηλότερη από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τον επενδυτικό οίκο Carmignac, οι ευρωπαϊκές μετοχές έχουν αυτήν τη στιγμή αξία για πολλούς λόγους πέρα από την απόδοση και τα μερίσματα. "Πιστεύουμε ότι το ευρύτερο φάσμα κλάδων που υπάρχει στην Ευρώπη είναι θετικό. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν επίσης ισχυρή παγκόσμια παρουσία. Περίπου το 60% των πωλήσεων των ευρωπαϊκών εταιρειών πραγματοποιούνται εκτός Ευρώπης, ενώ είναι περίπου το 30% για τις αμερικανικές εταιρείες". 

Και η Deutsche Bank προτιμά τις ευρωπαϊκές μετοχές έναντι των αμερικανικών, λόγω της θετικής της άποψης για την ευρωπαϊκή οικονομία, των πολύ αισιόδοξων προβλέψεων για την κερδοφορία των ευρωπαϊκών εταιρειών και του ισχυρού discount αποτίμησης έναντι των μετοχών των ΗΠΑ.

Μάλιστα, η Wellington Management προειδοποιεί ότι η τρέχουσα κυριαρχία των μετοχών τεχνολογίας στους δείκτες των ΗΠΑ "αποτελεί σημαντικό κίνδυνο σε περίπτωση αλλαγής της εμπιστοσύνης της αγοράς λόγω των επιτοκίων και της αποστροφής ρίσκου". Επίσης, ότι οι πληρωμές των μετόχων, όπως μερίσματα και επαναγορές μετοχών, είναι επί του παρόντος υψηλότερες στην Ευρώπη σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.