Χαρακτηριστικά bull market βλέπουν στο Χρηματιστήριο οι αναλυτές

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Αξιοσημείωτη είναι η πορεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών από τις αρχές του 2023, έπειτα από τις θετικές επιδόσεις του 2022 και την υπεραπόδοσή του έναντι της πλειονότητας των μεγάλων διεθνών αγορών, με την προσπάθειά του να κλείσει τον κύκλο της κρίσης και των αναταραχών που είχε ανοίξει στα τέλη του 2014 να είναι ξεκάθαρη, αφού την περασμένη εβδομάδα, έστω και έπειτα από αρκετές μάχες, ο Γενικός Δείκτης είδε τις 1.000 μονάδες. Το επίπεδο αυτό δεν έχει προσεγγισθεί ποτέ ξανά από τις αρχές Δεκεμβρίου του 2014, λίγο πριν από την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, τα σενάρια για Grexit και την επιβολή των καταστροφικών για την οικονομία και την αγορά capital controls. 

Οι ανοδικές συνεδριάσεις είναι σχεδόν συνεχείς από τις αρχές της χρονιάς, με τα έως τώρα κέρδη του Γενικού Δείκτη να ξεπερνούν το 8% (και του τραπεζικού το 15%), ο τζίρος έχει αυξηθεί σημαντικά, τα ξένα χαρτοφυλάκια προχωρούν σε σημαντικές κινήσεις, οι πρωταγωνιστές στο ταμπλό εναλλάσσονται και τα μηνύματα είναι απολύτως θετικά. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά μιας αγοράς "ταύρων", κατά την οποία κανόνας βέβαια είναι και οι μικρές διορθώσεις και η συγκέντρωση δυνάμεων ώστε να υπάρξει περαιτέρω ανοδική πορεία στη συνέχεια. 

Τέτοια ευφορία στο Χ.Α. είχαμε να δούμε από το 2019, ένα επίσης εκλογικό έτος όπως και το 2023, και πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, καθώς τότε ο Γενικός Δείκτης έχει καταγράψει κέρδη 50%, με τις τράπεζες να εκτοξεύονται κατά 100%, ξεχωρίζοντας σε διεθνές επίπεδο. Αν και οι εκλογές θεωρούνται ένας παράγοντας αστάθειας βραχυπρόθεσμα, λόγω της διαδικασίας που, όπως φαίνεται, οδηγεί σε διπλές κάλπες, ωστόσο, αντίθετα με το παρελθόν, δεν υπάρχει φόβος για μη συνέχιση της τρέχουσας πολιτικής, οπότε ο πολιτικός κίνδυνος ουσιαστικά δεν υπάρχει. 

Το πέρας των εκλογών αλλά και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010, όταν η Ελλάδα την έχασε, θα ανοίξουν τον δρόμο για αναβάθμιση και του Χ.Α., φέρνοντας κύμα νέων χαρτοφυλακίων στην αγορά. 

Ήδη αναμένεται πως η προσεχής αναθεώρηση του MSCI Standard Greece −ο οποίος το 2021 αποτελούνταν από έξι μετοχές (ΟΤΕ, Eurobank, ΟΠΑΠ, Jumbo, ΔΕΗ, Alpha Bank) και το 2022 προστέθηκαν άλλες τρεις (Εθνική, Mytilineos και ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή)– θα ανεβάσει τις ελληνικές μετοχές στις 10 με την προσθήκη της Motor Oil, με την είσοδο και της Τράπεζας Πειραιώς να μην αποκλείεται επίσης, φέρνοντας το σύνολο σε 11. Αυτό θα ενισχύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στο Χ.Α., όπως το ίδιο και θα κάνει το προγραμματισμένο IPO του αεροδρομίου "Ελ. Βενιζέλος".

Σε εξέλιξη ο ενάρετος κύκλος του Χ.Α.

Η κίνηση της αγοράς έχει χαρακτηριστικά bull market, με αυξημένους τζίρους, εναλλαγές στους ημερήσιους πρωταγωνιστές και ενδοσυνεδριακά διαλείμματα στα οποία μαζεύονται τα κέρδη χαρτοφυλακίων που έχουν βραχυπρόθεσμη οπτική, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο κινείται συγχρονισμένα με τις διεθνείς αγορές, ενώ ο ημερήσιος τζίρος ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ, με τον Γενικό Δείκτη να "βλέπει" το ψυχολογικό όριο των 1.000 μονάδων, σημειώνει ο Δημήτρης Τζάνας της Κύκλος Χρηματιστηριακή, καθώς συμμετέχει το σύνολο των μετοχών της υψηλής κεφαλαιοποίησης, με τις τράπεζες σε ρόλο οδηγού και επιλεγμένους τίτλους μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης να αφυπνίζονται, στο πλαίσιο του οποίου η συμμετοχή του επενδυτικού κοινού διευρύνεται και το ενδιαφέρον του επεκτείνεται καθημερινά σε περισσότερους τίτλους, όπως επισημαίνει.

Το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι αν αυτή η εντυπωσιακή κίνηση του τελευταίου διαστήματος, που συνιστά την εκπλήρωση ενός απροσδόκητου αλλά διακριτού January effect, είναι και δικαιολογημένη. 

Όπως τονίζει ο κ. Τζάνας, παρά το γεγονός ότι "η πορεία στην ομίχλη" συνιστά το σκηνικό που διατηρείται, συντρέχουν λόγοι που μπορούν να αξιολογηθούν θετικά για τις αγορές: το περιβάλλον μείωσης του πληθωρισμού συνεχίζεται για την ελληνική οικονομία, με την προσδοκία περαιτέρω μεγάλης μείωσης των τιμών στο ρεύμα τον Φεβρουάριο αλλά και στα τρόφιμα μετά τον Δεκέμβριο, ενώ εδραιώνεται η πεποίθηση ότι το 2023 θα είναι έτος ουσιαστικής βελτίωσης της λειτουργικής κερδοφορίας των τραπεζών, με τον SSM να διαμορφώνει το πλαίσιο που θα επιτρέπει την καταβολή μερίσματος από κάποιες, με τη Eurobank και την Εθνική να διαφαίνεται ότι μπορούν να εκπληρώσουν τις προϋποθέσεις κεφαλαιακής επάρκειας σύμφωνα με τη δοκιμασία των επικείμενων stress tests. Παράλληλα, τα υφιστάμενα επενδυτικά προγράμματα και η πιθανολογούμενη συνέχιση της θετικής πορείας του τουρισμού και το 2023 διαμορφώνουν την εκτίμηση για ρυθμό μεγέθυνσης τουλάχιστον +2% του ΑΕΠ κατά το τρέχον έτος.

Επιπλέον, η οριστικοποίηση της ημερομηνίας αναγγελίας των εκλογών, πιθανότατα στις αρχές Απριλίου, συμπυκνώνει τον διαθέσιμο χρόνο για νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν την οικονομία, με το υπουργείο Οικονομικών να έχει την ευκαιρία αξιοποίησης του δημοσιονομικού χώρου από το 2022 με κάποιες ευεργετικές φορολογικές διατάξεις για τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις, που θα επιτρέψουν την αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου.

Η αγορά έχει αρχίσει και τραβάει εβδομάδα με την εβδομάδα όλο και περισσότερους συμμετέχοντες, όπως σχολιάζει ο Ηλίας Ζαχαράκης της Fast Finance, τονίζοντας πως είναι η μόνη που ουσιαστικά κινείται σε νέα πολυετή υψηλά και αυτό και μόνο δείχνει ότι προεξοφλείται η επενδυτική βαθμίδα. O μισός τραπεζικός κλάδος, αμέσως μετά την ολοκλήρωση των αποτελεσμάτων, αναμένεται έπειτα από μιάμιση δεκαετία να δώσει μέρισμα, επισημαίνει ο αναλυτής και, χωρίς τα βαρίδια των κόκκινων δανείων αλλά και με διάθεση να ανοίξει την κάνουλα του δανεισμού, μπορεί να κάνει τη διαφορά. Παράλληλα, η πρόσφατη έξοδος της χώρας στις αγορές δείχνει ότι όλα βαδίζουν σύμφωνα με το πρόγραμμα, ενώ το επόμενο διάστημα θα έχουμε μια πραγματική καταιγίδα νέων προκηρύξεων για νέα κατασκευαστικά έργα. Τα ενεργειακά projects έχουν πάρει φωτιά, ενώ οι επιδοτήσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης με νέες προκηρύξεις σε ψηφιακά έργα, και όχι μόνο, ακολουθούν. "Το 2023 φαίνεται να είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες χρηματιστηριακές, και όχι μόνο, χρονιές. Η ανοδική κίνηση δεν μπορεί να είναι μονοτασική και θα πρέπει να δώσει και διορθώσεις για να μπορέσει να προσελκύσει και νέους επενδυτές", καταλήγει ο κ. Ζαχαράκης.

Μάλιστα, όπως παρατηρεί ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Securities, μπορεί οι μονάδες του Γενικού Δείκτη να βρίσκονται στα υψηλά οκταετίας, ωστόσο υπάρχουν αρκετές μετοχές που διαπραγματεύονται σε πολυετή ή ακόμα και σε ιστορικά υψηλά στις κεφαλαιοποιήσεις τους. Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο, όπως προσθέτει, συμβαδίζει με τις επιδόσεις και τις προοπτικές πολλών εταιρειών και αναμένεται να "κριθεί" στο τεστ με την πραγματικότητα που ακούει στο όνομα "δημοσίευση αποτελεσμάτων χρήσης". Ήδη ο τραπεζικός κλάδος ετοιμάζει αναθεωρημένα επιχειρηματικά πλάνα ενσωματώνοντας τις τελευταίες εξελίξεις στα επιτόκια, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν μέσα στο α’ τρίμηνο και εμποροβιομηχανικές εταιρείες με ειδικές παρουσιάσεις προς την επενδυτική κοινότητα. Επιπλέον, το οικονομικό περιβάλλον εξακολουθεί να φορτίζεται θετικά από τη φημολογία επιχειρηματικών συμφωνιών, παρά το γεγονός ότι πλησιάζουμε στην προεκλογική περίοδο, που είθισται τέτοιου είδους εξελίξεις να επιβραδύνονται.

Το re-rating στο Χ.Α. θα συνεχιστεί

Κατά την Pantelakis Securities, η άνοδος των αποτιμήσεων των ελληνικών μετοχών έχει πολύ δρόμο ακόμα, καθώς το αφήγημα της ελληνικής αγοράς έχει αλλάξει σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, κυρίως λόγω της ανθεκτικής οικονομίας, του σταθερού πολιτικού σκηνικού, της ενίσχυσης της κερδοφορίας των εισηγμένων, των ελκυστικών αποτιμήσεων των μετοχών και του ισχυρού προφίλ του δημόσιου χρέους, το οποίο παραμένει πολύ πιο βιώσιμο απ' ό,τι φαίνεται, εξαλείφοντας τους κινδύνους αναχρηματοδότησης. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι τώρα μόλις ένα σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα για πρώτη φορά έπειτα από 12 χρόνια, γεγονός που αποτελεί σημαντικό καταλύτη για το Χ.Α., σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή.

Η ελληνική αγορά μετοχών συνεχίζει να κινείται στο παγκόσμιο κύμα υπεραπόδοσης της "αξίας" έναντι της "ανάπτυξης" και αυτό οφείλεται όχι μόνο στη σύνθεση της αγοράς (μικρή έκθεση στην τεχνολογία, μεγάλη σε τράπεζες, ενέργεια και κυκλικούς κλάδους), αλλά και στη "φύση" της βαθιάς αξίας που έχει: με την κερδοφορία των εισηγμένων να ανακάμπτει σημαντικά, οι ελληνικές μετοχές διαπραγματεύονται τώρα με P/E 8,3x, με τις τράπεζες στο 0,5x TBV και τις χρηματοοικονομικές μετοχές με 5,5x EV/EBITDA. "Το re-rating έχει πολύ δρόμο να τρέξει ακόμη", όπως τονίζει χαρακτηριστικά η Pantelakis.

Στο επίκεντρο του ελληνικού story οι τράπεζες

Όπως έχουν επανειλημμένα τονίσει εγχώριοι και ξένοι αναλυτές, ο τραπεζικός κλάδος αποτελεί το επίκεντρο του story της ελληνικής αγοράς. Είναι σημαντικό πως από τα τέλη Νοεμβρίου μόνο, οι εκθέσεις για τις ελληνικές τράπεζες φτάνουν τις 15 και είναι όλες θετικές, με όλους τους μεγάλους επενδυτικούς οίκους που παρακολουθούν τον ελληνικό κλάδο να ανεβάζουν τις τιμές-στόχους για τις μετοχές τους, όπως οι Goldman Sachs, HSBC, J.P. Morgan, Morgan Stanley, Deutsche Bank και Wood.

Σε ό,τι αφορά τις πιο πρόσφατες, ο οίκος αξιολόγησης S&P τόνισε πως οι ελληνικές τράπεζες είναι αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις το 2023 λόγω της επιδείνωσης των προοπτικών της οικονομίας, ωστόσο είναι πολύ καλύτερα "εξοπλισμένες" σε σχέση με το παρελθόν για να τις ξεπεράσουν. "Μέχρι το τέλος του 2022 οι τράπεζες είχαν ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας μετασχηματισμού τους και τώρα έχουν καθαρότερους ισολογισμούς, με αυξημένη εστίαση στις βασικές δραστηριότητες και πιο ισορροπημένο προφίλ χρηματοδότησης", τόνισε ο οίκος. Μάλιστα, η S&P βλέπει ανοδική πορεία στην κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών, η οποία θα πλησιάσει αυτήν των ευρωπαϊκών τραπεζών φέτος, λόγω της αύξησης των περιθωρίων ενεργητικού από τα υψηλότερα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της συνεχούς επέκτασης του δανεισμού που υποστηρίζεται από τα ευρωπαϊκά κεφάλαια.

Εποικοδομητική για τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών το 2023 παραμένει η Eurobank Equities, παρά την αβεβαιότητα σχετικά με τον αντίκτυπο των υψηλότερων επιτοκίων στην οικονομική ανάπτυξη και την ποιότητα του ενεργητικού, το ακόμη επισφαλές εξωτερικό περιβάλλον και το πιο δύσκολο πολιτικό περιβάλλον. Παρά τις προκλήσεις, η θεμελιώδης δυναμική για τον κλάδο είναι αρκετά ισχυρή, με κυρίαρχη κινητήρια δύναμη το όφελος από την ανατιμολόγηση των μετοχών τους υπό το πρίσμα των αυξήσεων επιτοκίων και της αύξησης των νέων χορηγήσεων. 

Κατά τη χρηματιστηριακή, το προφίλ κινδύνου-ανταμοιβής των τραπεζικών μετοχών φαίνεται θετικό, δεδομένων των ακόμη πιεσμένων αποτιμήσεων, ιδίως εν όψει της συνεχιζόμενης βελτίωσης των θεμελιωδών τους θέσεων (και της συσσώρευσης κεφαλαίων), της επερχόμενης αποεπένδυσης των συμμετοχών του κράτους και της πιθανής επιστροφής της Ελλάδας σε επενδυτική βαθμίδα το 2023. Ως εκ τούτου, επαναλαμβάνει τις αξιολογήσεις "Βuy" για όλες τις τράπεζες, με την επιφύλαξη ότι βραχυπρόθεσμα είναι πιθανό να παραμείνουν επιρρεπείς σε διακυμάνσεις στο επενδυτικό κλίμα, ειδικά εν όψει των εκλογών.

Με ενισχυμένη τη θετική της άποψη για τις ελληνικές τράπεζες επέστρεψε η J.P. Morgan από το ταξίδι της στην Αθήνα, όπου είχε συναντήσεις με εκπροσώπους των τεσσάρων συστημικών τραπεζών καθώς και την Τράπεζα της Ελλάδος, το υπουργείο Οικονομικών, το ΤΧΣ, την Intrum Hellas, το ΙΟΒΕ, την Aegean Airlines, τον ΟΠΑΠ, τον ΟΤΕ, την Prodea Real Estate Investments και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Το μήνυμα από την Αθήνα ήταν εποικοδομητικό, όπως σημείωσε. Οι οικονομικοί δείκτες σηματοδοτούν μια σχετικά ανοδική προοπτική για το 2023, ιδιαίτερα σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο, ενώ οι τράπεζες βλέπουν νωρίτερα υψηλότερα ROTE (απόδοση ιδίων κεφαλαίων) λόγω της ανθεκτικής πιστωτικής ζήτησης, της συνέχισης της ανατιμολόγησης των δανείων, των καταθέσεων και καμίας ένδειξης υποβάθμισης της ποιότητας του ενεργητικού.

"Επιστρέφουμε με τη θετική μας άποψη για τις ελληνικές τράπεζες άθικτη μεσοπρόθεσμα", όπως τόνισε η J.P. Morgan. "Με μια σχετικά ευνοϊκή μακροοικονομική προοπτική, καθαρότερους ισολογισμούς, καλή αναπτυξιακή τροχιά, διαρθρωτικά στηρίγματα –συμπεριλαμβανομένης της θετικής επίδραση των υψηλών επιτοκίων της ΕΚΤ–, καθώς και δυνατότητα για διανομή μερισμάτων, έχουμε overweight στάση και στις τέσσερις συστημικές τράπεζες", πρόσθεσε. Ενώ υπήρξε γενική παραδοχή ότι οι επερχόμενες εκλογές εγκυμονούν κινδύνους αβεβαιότητας βραχυπρόθεσμα, η ίδια "αισθάνεται" ότι οι θεσμοί με τους οποίους συναντήθηκε βλέπουν μάλλον περιορισμένο κίνδυνο μακροπρόθεσμης αναταραχής.