Της Ελευθερίας Κούρταλη
Έντονη κινητικότητα, άνοδος κόντρα στο επιφυλακτικό κλίμα των διεθνών αγορών, αυξημένος τζίρος παρά τη συνήθη υποτονικότητα γύρω από τις αργίες του Πάσχα, ξεκάθαρα ενεργός συμμετοχή ξένων χαρτοφυλακίων, ράλι σε επιλεγμένα blue chips και τραπεζικές μετοχές, οι οποίες ήδη νικούν και με μεγάλη διαφορά τις ευρωπαϊκές σε επιδόσεις. Αυτή είναι η εικόνα του Χρηματιστηρίου Αθηνών τις τελευταίες ημέρες, η οποία και καλλιεργεί προσδοκίες για φλερτ πολύ σύντομα με τις 1.000 μονάδες και κεφαλαιοποίηση –επιτέλους– του ελληνικού ισχυρού story, παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας αλλά και του πληθωριστικού σοκ που έχει ενισχύσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ο Γενικός Δείκτης έχει κατοχυρώσει, όπως δείχνουν τα πράγματα, το δύσκολο οχυρό των 900 μονάδων και κινείται σταθερά προς την κάλυψη του εδάφους που έχασε λόγω του πολέμου, όταν κινούνταν δηλαδή πάνω από τις 950 μονάδες και σε υψηλά επταετίας και πάνω.
Από τα χαμηλά της 8ης Μαρτίου και τις 789 μονάδες το Χ.Α. έχει καταγράψει ένα εντυπωσιακό ράλι άνω του 18%, ενώ από τις αρχές του έτους σημειώνει κέρδη κοντά στο 5% και βρίσκεται ψηλά στη λίστα με τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη, και ο τραπεζικός είναι στο +16%. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, έως τη Μ. Τετάρτη, μετά το ράλι της τάξης του 35% που καταγράφει ο τουρκικός BIST 100, μόνο ο πορτογαλικός PSI 20, με κέρδη 10% από τις αρχές του έτους, ξεπερνά σε αποδόσεις το Χ.Α. Ακολουθεί με άνοδο 3,4% ο βρετανικός FTSE 100 και με κέρδη 1% ο ισπανικός IBEX 35.
Από εκεί και πέρα, όλοι οι ευρωπαϊκοί δείκτες αλλά και οι δείκτες της Wall Street κινούνται στο "κόκκινο" σε σχέση με τις αρχές του έτους, και έτσι το Χ.Α. ξεκάθαρα ξεχωρίζει ακόμα και σε διεθνές επίπεδο, θυμίζοντας μέρες του 2019, προ κορονοϊού δηλαδή, όταν το Χ.Α. κατέγραψε κέρδη 50% σε ετήσια βάση και βρέθηκε στην πρώτη θέση των αποδόσεων διεθνώς.
Την ίδια στιγμή, οι ελληνικές τράπεζες υπεραποδίδουν σημαντικά του πανευρωπαϊκού τραπεζικού δείκτη Stoxx 600 Banks, ο οποίος καταγράφει απώλειες 4,2% από τις αρχές του έτους, ενώ, όπως παρατηρεί και η Axia Research, η Εθνική Τράπεζα (+34%) αποτελεί την τραπεζική μετοχή με τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη φέτος.
Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται το μπαράζ θετικών εκθέσεων για τις ελληνικές μετοχές, με τους διεθνείς οίκους να υπογραμμίζουν την ελκυστικότητά τους.
Όπως σημείωσε η Jefferies σε νέα έκθεση, δηλώνοντας απόλυτα αισιόδοξη για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών μετοχών, μπορεί η Ελλάδα να μην έχει ξεφύγει τον κίνδυνο που δημιουργούν τα πρόσφατα σοκ, αυτό της πανδημίας και αυτό του πολέμου στην Ουκρανία, ωστόσο κάνει υγιή και σημαντικά βήματα προόδου και διαθέτει σημαντικά όπλα. Σύμφωνα με τον οίκο, οι ελληνικές μετοχές έχουν ελκυστικούς δείκτες αποτίμησης, με το Χ.Α. να διαπραγματεύεται με εκτιμώμενο δείκτη τιμής προς κέρδη P/E 12μήνου στο 10,8x, δείκτη τιμής προς λογιστική αξία P/BV στο 0,93x, δείκτη τιμής προς αύξηση κερδών στο 0,39x, μερισματική απόδοση στο 3,7% και απόδοση ιδίων κεφαλαίων 8,9%.
Παράλληλα, πολλές είναι οι μετοχές του Γενικού Δείκτη οι οποίες έχουν ξεπεράσει τις αποδόσεις της αγοράς από τις αρχές του 2022 και καταγράφουν, μάλιστα, διψήφια ποσοστά ανόδου, παρά την έντονη μεταβλητότητα και την αναταραχή που προκάλεσε στα τέλη του Φεβρουαρίου η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Στην πρώτη θέση των αποδόσεων, με ράλι άνω του 50%, βρίσκεται η μετοχή της Ευρωπαϊκής Πίστης και ακολουθούν στο +41% η Epsilon Net, στο +34% η Εθνική Τράπεζα, στο +32% η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία την προηγούμενη εβδομάδα βρέθηκε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, στο +29,7% η Κέκροψ, στο +23,5% η Παπουτσάνης, στο +22,9% η Jumbo, στο +22,7% τα ΕΛΠΕ, στο +19,8% η Intrakat, στο +18,8% η Mytilineos, η οποία επίσης σημείωσε νέο ιστορικό υψηλό, στο +17% η Eurobank, η οποία βρίσκεται στην 8η θέση στην Ευρώπη από πλευράς αποδόσεων στον κλάδο των τραπεζών, στο +15,4% η Byte, στο +15,4% επίσης η ΟΠΑΠ, στο +13,6% η Aegean, στο +11,8% η Cenergy, στο +11,6% η Ελλάκτωρ, στο +11,3% η Profile και στο +10,7% η ΟΛΘ.
Όπως σημειώνει και ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Securities, μέχρι τώρα ο Απρίλιος δικαιώνει απόλυτα τη φήμη του ως ανοδικoύ μήνα "παντός καιρού". Η ελληνική αγορά όχι μόνο γύρισε θετική από την αρχή τους έτους, αλλά υπεραποδίδει έναντι των άλλων δυτικών χρηματιστηρίων, εμφανίζοντας αμυντική στάση ακόμα και σε ημέρες πίεσης στις ευρωπαϊκές αγορές. Το εξωτερικό μείγμα νέων κάθε άλλο παρά υποστηρικτικό μπορεί να θεωρηθεί, με τα νούμερα του πληθωρισμού να φέρνουν νωρίτερα τις αυξήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, ενώ το πολεμικό μέτωπο δεν δείχνει σημάδια εκτόνωσης, διατηρώντας το ενεργειακό κόστος ψηλά.
"Φαίνεται όμως ότι η ελληνική αγορά έχει καταφέρει να πείσει ένα νέο κοινό επενδυτών, πολλοί από αυτούς μπήκαν στις περυσινές αυξήσεις κεφαλαίου, με διαφορετική οπτική και σίγουρα πιο δυνατά χέρια, αλλάζοντας άρδην τη συμπεριφορά της αγοράς", όπως τονίζει. Σε αυτό, όπως προσθέτει, έχει συμβάλει και η ικανοποιητική έως τώρα αποτίμηση της περυσινής χρήσης σε κερδοφορία (3,3 δισ. ευρώ) και αυξημένα μερίσματα (1,7 δισ. ευρώ ως τώρα), έντονη κινητικότητα στο μέτωπο των εξαγορών και συγχωνεύσεων αλλά και η προσδοκία αύξησης της στάθμισης ελληνικών μετοχών σε δείκτες που απευθύνονται σε επενδυτές σημαντικού ειδικού βάρους.
O Γενικός Δείκτης θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το ανοδικό momentum του Απριλίου, προκειμένου να κλείσει το πτωτικό "χάσμα τιμών" μεταξύ 940 και 949 μονάδων της 24ης Φεβρουαρίου, ημέρας κατά την οποία ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες στην Ουκρανία, εκτιμά ο Πέτρος Στεριώτης, πιστοποιημένος χρηματοοικονομικός αναλυτής. Όπως προσθέτει, οι επόμενες εκδόσεις του ΟΔΔΗΧ θα πρέπει να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του διεθνούς ομολογιακού bear market και ενώ η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς βρίσκεται στις παρυφές του ψυχολογικά κρίσιμου 3%, με την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας από την S&P να αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Στους καταλύτες που μπορεί να δώσουν ακόμα μεγαλύτερη ανάσα στο Χ.Α. οι αναλυτές τοποθετούν την αναβάθμιση της Ελλάδας από τους οίκους αξιολόγησης. Ηδη η S&P αναβάθμισε την ελληνική οικονομία τη Μ. Παρασκευή, ενώ αναμένεται η απόφαση της Fitch στις 8 Ιουλίου, η διπλή ετυμηγορία από Moody’s και DBRS στις 16 Σεπτεμβρίου, η τρίτη αξιολόγηση της Fitch στις 7 Οκτωβρίου και η τελευταία για το έτος της S&P στις 21 Οκτωβρίου.
Ξένοι οίκοι εκτιμούν πως, παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, όπως και όλων των οικονομίων διεθνώς και ειδικά της Ευρώπης, θα είναι χαμηλότερη λόγω των επιπτώσεων που έχει ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ανοδική πορεία των αξιολογήσεων της Ελλάδας δεν θα εκτροχιαστεί, με την επενδυτική βαθμίδα να είναι απόλυτα εφικτή εντός του 2023. "Μπορεί η ανάπτυξη στην Ελλάδα να διαμορφωθεί φέτος στο 3%, 0,3% χαμηλότερα από ό,τι αναμέναμε πριν την εισβολή, ενώ το 2023 θα κινηθεί στο 5,4%. Ωστόσο δεν αναμένεται να εκτροχιαστεί η επιστροφή της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι ένα ιδιοσυγκρασιακό σοκ για τη χώρα", σημειώνει η Oxford Economics, ενώ πριν από λίγες μέρες η DZ Bank σημείωσε πως ο στόχος για ανάκτηση του investment grade το επόμενο έτος είναι απόλυτα ρεαλιστικός, καθώς η χώρα έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη −αν και εξακολουθεί να αναμένεται συνέχιση της ανάκαμψης της Ελλάδας το 2022-2023−, τα ευρύτερα δίδυμα ελλείμματα και η προσωρινή διακοπή μιας φθίνουσας τροχιάς του χρέους της γενικής κυβέρνησης, αποτελούν πρόκληση για τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, όπως σημειώνει από την πλευρά της η Scope Ratings. Υπονομεύουν σε κάποιο βαθμό κινητήριες δυνάμεις όπως η βελτίωση των προοπτικών βιωσιμότητας του χρέους ή/και η βελτίωση του εξωτερικού τομέα, που θα μπορούσε να υποστηρίξει μια πιο ευνοϊκή προοπτική αξιολόγησης του Ελληνικού Δημοσίου ή το επίπεδο αξιολόγησης. Ωστόσο, κατά τον οίκο, οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και η τροχιά της αξιολόγησης της Ελλάδας συνεχίζουν να υποστηρίζονται από τα μέτρα της Ε.Ε, όπως το "όπλο" της ΕΚΤ, η οποία είναι πιθανό να παρέμβει μέσω του PEPP εάν οι ελληνικές αποδόσεις αυξηθούν υπερβολικά υψηλά.
Ένα καλό νέο από την MSCI αποτελεί επίσης έναν σημαντικό καταλύτη για το Χ.Α. Όπως σημείωσε η Depolas Investment Services, ο τραπεζικός δείκτης διατηρεί τα επίπεδα τιμών, καθώς κυριαρχεί η εκτίμηση ότι η Εθνική Τράπεζα θα εισέλθει αυτήν τη φορά στον δείκτη MSCI Standard Greece.
Σήμερα ο δείκτης MSCI Greece Standard Index περιλαμβάνει έξι τίτλους: ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ, Alpha Bank, Eurobank Holdings και Jumbo. Σημειώνεται πως περίπου έναν χρόνο πριν οι ελληνικές συμμετοχές ήταν μόνο τρεις, οι ΟΤΕ, ΟΠΑΠ και Jumbo. H Eurobank εντάχθηκε στους δείκτες τον Μάιο του 2021, ενώ η Alpha Bank ακολούθησε τον Ιούλιο, μετά και την ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου. Η Εθνική μαζί με τις Alpha και Eurobank είχαν διαγραφεί από τον δείκτη MSCI Greece Standard τον Μάιο του 2020.
Πάντως, η Société Générale συνεχίζει να εκτιμά πως κατά την αναδιάρθρωση των δεικτών της MSCI στις 12 Μαΐου υπάρχει το ενδεχόμενο προσθήκης της ΕΤΕ λόγω αύξησης της κεφαλαιοποίησής της, με πιθανές εισροές ύψους 102 εκατ. δολ. Παράλληλα, βλέπει και πιθανότητα διαγραφής της μετοχής της Jumbo, λόγω κεφαλαιοποίησης, με τις εκροές να υπολογίζονται στα 81 εκατ. δολάρια.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, δεν είναι απίθανο να υπάρξει πάντως εισαγωγή και της Mytilineos, δεδομένου ότι η κεφαλαιοποίησή της μετά και το ράλι αυτής της εβδομάδας ξεπέρασε τα 2,5 δισ. ευρώ, ενώ έλαβε σημαντική ψήφο εμπιστοσύνης από τη Fitch. Ο οίκος επιβεβαίωσε πριν από μερικές ημέρες την πιστοληπτική αξιολόγηση "ΒΒ", με σταθερές προοπτικές, η οποία, όπως τόνισε, αντανακλά τις προβλέψεις για ισχυρή αύξηση των EBITDA το 2022-2023, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες μείωσης του δανεισμού και την ισχυρή ρευστότητα.
Η αύξηση του αριθμού των ελληνικών μετοχών στους δείκτες MSCI θα αποτελέσει σίγουρα μια σημαντική εξέλιξη για το Χρηματιστήριο Αθηνών, ενισχύοντας την ήδη "αναζωογονημένη" συναλλακτική δραστηριότητα, αλλά και προσελκύοντας περισσότερους επενδυτές.
Όπως επισημαίνει και ο Δημήτρης Τζάνας, διευθυντής επενδύσεων της Κύκλος Χρηματιστηριακή, το Ελληνικό Χρηματιστήριο συνεχίζει να κινείται με διαφοροποιημένη συμπεριφορά (contrarian) σε σχέση με τις διεθνείς αγορές. Αν και το σύνολο των διαταρακτικών παραγόντων (πόλεμος, πανδημία, πληθωρισμός κ.ο.κ.) επιβαρύνουν τις αναπτυξιακές προοπτικές και της ελληνικής οικονομίας, οι διεθνείς οίκοι συνεχίζουν να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στη χώρα μας. Παράλληλα, η προοπτική αφίξεων Ευρωπαίων και Αμερικανών τουριστών προσδοκάται να αποτυπωθεί και σε αξιοσημείωτη αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων, εξέλιξη που θα υποβοηθήσει καθοριστικά το ΑΕΠ.
Με τα δεδομένα αυτά, όπως εκτιμά ο αναλυτής, χρειάζεται να ξεπεραστεί το όριο των 944 μονάδων στον Γενικό Δείκτη για να προσεγγιστεί η υψηλή επίδοση έτους των 971,09 μονάδων που καταγράφηκε στις 11 Φεβρουαρίου, λίγο πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ένα τέτοιο σενάριο μπορεί να συντελεστεί αν το Χ.Α. συνεχίσει την αυτόνομη κίνησή του, προεξοφλώντας θετική έκβαση σε δύο πεδία: πρώτον, στην ετυμηγορία της S&P στον βαθμό που υπάρξει αναβάθμιση στο "ΒΒ+", μία δηλαδή βαθμίδα χαμηλότερα από εκείνη που συνιστά την ποθητή επενδυτική βαθμίδα. Δεύτερον, στην αύξηση του αριθμού των μετοχών που περιλαμβάνει ο δείκτης MSCI Standard Greece. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την έκβαση των παραγόντων που θα διαμορφώσουν τις βραχυχρόνιες κινήσεις των δεικτών στο Χ.Α., τα θεμελιώδη των εταιρειών (10πλασιασμός κερδών, έκρηξη χρηματικών διανομών για το 2021) τεκμηριώνουν την προοπτική για μεσοπρόθεσμα ανοδική κίνηση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου.
