Του Γ. Αγγέλη 

Μπορεί οι χρηματιστηριακές αγορές να αντέδρασαν με σχετική ανακούφιση μετά τις δηλώσεις της προέδρου της Fed, που υπαινίχθηκε λιγότερη "βιασύνη” στην αύξηση επιτοκίων, αλλά οι λόγοι που η κα Yellen μίλησε έτσι δεν είναι καθόλου καθησυχαστικοί. 

Εδώ και ένα μήνα, τα στοιχεία από την πορεία της αμερικάνικης οικονομίας έχουν αρχίσει να αποκτούν ένα επίμονα "χλωμό” χρώμα. 

Οι δείκτες για την εξέλιξη στην παραγωγικότητα είναι εξαιρετικά χαμηλοί παρά το γεγονός ότι η απασχόληση –αυξανόμενα ελαστική– έχει ενισχυθεί σε επίπεδα που φυσιολογικά θα έπρεπε να τροφοδοτεί ισχυρές πληθωριστικές προσδοκίες. Όμως αυτό δεν συμβαίνει...

Παράλληλα, τόσο σε παγκόσμια κλίμακα όσο και στις ΗΠΑ, το επίπεδο των επενδύσεων βρίσκεται στα μισά αυτού που θα μπορούσε να είναι λόγος αισιοδοξίας. 

Το γεγονός ότι αυτή η πραγματικότητα αφορά πλέον και την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη, αυτή των ΗΠΑ, υποχρέωσε την κα Yellen να "παγώσει” με τις δηλώσεις της τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί την περασμένη εβδομάδα από παρεμβάσεις τεσσάρων προέδρων των ομοσπονδιακών κεντρικών τραπεζών, οι οποίοι είχαν καθαρά μιλήσει για αύξηση των επιτοκίων μέσα στον Απρίλιο ή το Μάιο. 

Η πρόεδρος της Fed προειδοποίησε ότι "δεδομένων των κινδύνων στις προοπτικές της οικονομίας, θεωρώ ότι είναι κατάλληλο για την επιτροπή (σ.σ. την FOMC) να προχωρήσει με προσοχή στην προσαρμογή της πολιτικής της". H δήλωση "διαβάστηκε” ως προειδοποίηση απέναντι σε εκείνους που προεξοφλούσαν μία νέα αύξηση των επιτοκίων. Και αυτό φάνηκε αμέσως στην αναζωογόνηση όλων των ισχυρών νομισμάτων έναντι του δολαρίου, πέρα από τις χρηματιστηριακές αγορές. 

Ποιά όμως είναι τα σημάδια που κάνουν την πρόεδρο της Fed να θέτει εν αμφιβόλω την υλοποίηση της "γραμμής” που είχε χαραχτεί από το φθινόπωρο του 2013, όταν ο προκάτοχός της κ. Bernanke προειδοποιούσε για την διακοπή των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης και αύξησης του κόστους του χρήματος μετά από πέντε χρόνια σχεδόν μηδενικών επιτοκίων; 

Τα σημάδια δεν είναι άλλα από εκείνα που υποχρέωσαν τον Larry Summers να μιλήσει για την προοπτική εισόδου της παγκόσμιας και της αμερικάνικης οικονομίας σε μία περίοδο "χρόνιας στασιμότητας”. 

Την οικονομική κατάσταση όπου οι μεγάλες οικονομίες του πλανήτη θα παραμένουν παγιδευμένες σε μία χαμηλή έως μηδενική ανάπτυξη, σε συνθήκες σχεδόν μηδενικού πληθωρισμού και αδυναμίας της νομισματικής πολιτικής να αλλάξει το περιβάλλον και την δυναμική των δεικτών παραγωγικότητας. 

Τα σημάδια αυτά ήδη έχουν αρχίσει να διακρίνονται και στην αμερικάνικη οικονομία στο επίπεδο της ανάπτυξης, του πληθωρισμού, της παραγωγικότητας και της αδυναμίας τροφοδοσίας επενδύσεων. 

Μπορεί αυτή η κατάσταση να ανατρέψει την "γραμμή” της προσπάθειας επαναφοράς των επιτοκίων σε φυσιολογικά επίπεδα; 

Η κα Yelen δεν αμφισβήτησε την "γραμμή Bernanke”. Αμφισβήτησε όμως την δυνατότητά της να δρομολογηθεί από την Fed τώρα, χωρίς αυτό να επισπεύσει ένα νέο κύκλο κρισιακών ανεξέλεγκτων σπασμών στην παγκόσμια οικονομία, που θα μπορούσε να συμπαρασύρει και τα τελευταία στοιχεία επιφύλαξης απέναντι στην "προφητεία” του Larry Sumers.