Του Βασίλη Γεώργα 

Ακραίες συνθήκες επικρατούν πλέον στο Χρηματιστήριο της Αθήνας όπου ο πανικός των πωλήσεων εντείνεται, και οι αποτιμήσεις των τραπεζών και των μετοχών της πραγματικής οικονομίας συνθλίβονται από την πανίσχυρη πτωτική τάση. 

Περισσότερα από 6 δισ. ευρώ είχαν γίνει μέχρι και χθες καπνός από την ελληνική αγορά σε διάστημα μόλις δέκα συνεδριάσεων, με τους μετόχους των τραπεζών να πληρώνουν το βαρύτερο τίμημα χάνοντας ως και 40% από τα κεφάλαια που επένδυσαν μόλις τον Δεκέμβριο, την ίδια στιγμή που τα κυριότερα blue chips της αγοράς –από τη Folli Follie και τον ΟΠΑΠ, μέχρι τον Μυτιληναίο, τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ και τα ΕΛΠΕ- κατακρημνίζονται σαν να μην υπάρχει αύριο, αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά το "σορτάρισμα" ως κύρια πηγή κέρδους για τα hedge funds και τους βραχυπρόθεσμους παίκτες. Ο Γενικός Δείκτης καταγράφει φέτος απώλειες 13,92%, ο δείκτης μεγάλης κεφαλαιοποίησης 17,4%, ενώ οι τράπεζες έχουν χάσει το 27% της αξίας τους επιστρέφοντας στη ζώνη των ιστορικών χαμηλών τους.

Η πτώση στο Χρηματιστήριο έχει αποκτήσει αυτοτροφοδοτούμενα χαρακτηριστικά μετά την απώλεια των 560 μονάδων του Γενικού Δείκτη.  Και παρότι είναι πια έκδηλη η καθοδική υπερβολή με όλους τους τεχνικούς δείκτες σε θέσεις ακραίας υποτίμησης και έντονων αποκλίσεων που να δικαιολογούν την εκδήλωση μιας ισχυρής ανοδικής αντίδρασης, ακόμη και οι "κυνηγοί πυθμένων" έχουν αρχίσει να τρομοκρατούνται από την ορμή του πτωτικού καταρράκτη που παρασύρει τον FTSE Large Cap σε διαδοχικά ιστορικά χαμηλά (147,93 μονάδες χθες) και τον Γενικό Δείκτη μια ανάσα πλέον από τις ελάχιστες τιμές του Ιουνίου 2012. 

Η λεπτή γραμμή που χωρίζει τις αφορμές από τα πραγματικά αίτια για τη νέα κατάρρευση που συντελείται στο ελληνικό χρηματιστήριο είναι ακόμη δυσδιάκριτη για τους αναλυτές. Από τη μια είναι δεδομένο πως η κατάσταση έχει εκ των πραγμάτων επιδεινωθεί  δραματικά από το sell off των ξένων χρηματιστηρίων που έχει ήδη αφαιρέσει πάνω από 3,5 τρισ κεφαλαιοποίησης, καθώς η αγορά  της Αθήνας είναι απόλυτα εξαρτημένη από τις επενδυτικές κινήσεις των ξένων funds που ελέγχουν το 62% της κεφαλαιοποίησης. 

Από την άλλη όμως η χθεσινή εξόφθαλμη διαφοροποίηση από την υπόλοιπη Ευρώπη εν μέσω αργίας στη Wall Street και ήπιας κίνησης στα μεγάλα χρηματιστήρια εν αναμονή της ανακοίνωσης των στοιχείων για το κινεζικό ΑΕΠ, κατέδειξε πως το κύριο πρόβλημα είναι πρώτα και κύρια εσωτερικό καθώς εκλείπουν παντελώς τα ενθαρρυντικά νέα. 

Ξένοι κυρίως επενδυτές έχει ποντάρει τα ρέστα της στο σενάριο της γρήγορης –εντός Φεβρουαρίου- αξιολόγησης και άμεσης έναρξης των συζητήσεων για την αναδιάρθρωση του χρέους που αποτελεί κλειδί για την επαναφορά του waiver στις τράπεζες, την ποσοτική χαλάρωση, τη μείωση του κόστους δανεισμού και την "έξοδο" στις αγορές. Αλλά πριν αλέκτωρ φωνήσαι, η αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη όχι μόνο με την πιθανότητα μεγάλης καθυστέρησης στη διαπραγμάτευση, τη  νομοθέτηση και την αξιολόγηση των κρίσιμων προαπαιτούμενων (ασφαλιστικό, φορολογικό, ταμείο αποκρατικοποιήσεων) με αποτέλεσμα να ανεβαίνει κατακόρυφα το ρίσκο χώρας (στο 9,1% η απόδοση του 10ετούς χθες), αλλά επιπλέον και με τις επιπτώσεις της διαλυτικής συζήτησης που έχει ξεκινήσει για το ενδεχόμενο μιας τρίτης εκλογικής αναμέτρησης σε σύντομο χρονικό διάστημα. 

Το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι επενδυτές για να κατανοήσουν καλύτερα τι είναι ακριβώς αυτό που προεξοφλείται και τιμολογείται στην τρέχουσα καθοδική κίνηση, είναι αν αυτή αντικατοπτρίζει την παγκόσμια αναταραχή στις οικονομίες –ένα σενάριο που αφήνει περιθώρια αυτονόμησης της Αθήνας στο μέλλον- ή είναι απότοκος της μιας νέας ξαφνικής επιδείνωσης του ελληνικού ρίσκου τους επόμενους μήνες που θα οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς τη χώρα και την οικονομία. 

Γεγονός είναι πάντως πως όσο κατεβαίνει ο πήχης των αποτιμήσεων στην ελληνική αγορά προς το σημείο αναφοράς της ζώνης των 530-470 μονάδων, τόσο ενισχύονται οι προσδοκίες μιας μεγάλης αντιστροφής το επόμενο διάστημα, δεδομένου ότι η Αθήνα βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλές αποτιμήσεις και συνεπώς οτιδήποτε αρνητικό προεξοφλείται από εδώ και πέρα, έχει να κάνει με την πλήρη καταστροφή της οικονομίας και της αγοράς. 

Με το τρίτο μνημόνιο "στη πλάτη", το πολιτικό σύστημα να έχει εν πολλοίς συμφωνήσει για την υποχρέωση εφαρμογής του και την κομβική αξιολόγηση που θα απεγκλωβίσει την οικονομία από τον χρηματοδοτικό απομονωτισμό της να βρίσκεται μερικές εβδομάδες μπροστά, οι πιθανότητες της αντιστροφής είναι πολύ περισσότερες από αυτές μιας ολικής καταστροφής, ενώ και οι συνθήκες που διαμορφώνονται για το "έξυπνο χρήμα" το οποίο σταθερά διοχετεύει κεφάλαια προς το ΧΑ την τελευταία τριετία (+4,2 δισ. ευρώ οι καθαρές εισροές μεταξύ 2013-2015)  είναι ιδανικές ώστε όσο εξελίσσεται το παιχνίδι του πανικού, της υποτιμητικής κερδοσκοπίας και του σορταρίσματος, να αυξάνει σταθερά τις επενδυτικές του θέσεις σε μετοχές εταιρειών που θα πρωταγωνιστήσουν στον επόμενο ανοδικό κύκλο.