Του Νίκου Χρυσικόπουλου

Θα περίμενε κανείς ότι μετά από μια καταστροφική χρονιά για το ελληνικό Χρηματιστήριο – με ένα δίμηνο λουκέτο ελέω capital controls – και έχοντας ήδη καταγράψει οκτώ έτη συναπτούς πτώσης, το 2016 θα ξεκινούσε τουλάχιστον με το δεξό για τη Λ. Αθηνών. Ωστόσο, οι θεοί των αγορών ουδόλως ενδιαφέρονται για τις προσδοκίες των επενδυτών ή για τις ημερολογιακές μεταβάσεις. Αντίθετα, σε κάθε ευκαιρία θυμίζουν πως διαθέτουν δύο πρόσωπα, σαν τον Ιανό, τον αρχαίο θεό των Ρωμαίων.

Αυτή τη φορά επέλεξαν να δείξουν τη σκληρή τους όψη, σκορπώντας ανησυχία σε όλο τον κόσμο με αφορμή την Κίνα, και όχι μόνον. Οι ανησυχίες για την επιβράδυνση της κινέζικης οικονομίας, υπεύθυνης για το 1/3 της παγκόσμιας ανάπτυξης τα τελευταία 7 χρόνια, έμελλε να αποτυπωθούν με τον πλέον ακραίο τρόπο στις τιμές των κινεζικών μετοχών και εν συνεχεία σε όλα σχεδόν τα χρηματιστήρια του πλανήτη. Όπως σημειώνει η Beta ΑΧΕΠΕΥ, η ανακοίνωση για την έβδομη συνεχόμενη μείωση του κινεζικού δείκτη μεταποίησης έδωσε την αφορμή – υπό το πρίσμα των γενικότερων ανησυχιών - για ένα μαζικό sell off στις κινεζικές αγορές που με τη σειρά του επεκτάθηκε διεθνώς.

Την ίδια στιγμή, παράγοντες όπως  οι επιπτώσεις από την αλλαγή επιτοκιακής πολιτικής της FED, της αδυναμίας επίτευξης πολιτικής σύγκλισης στην Ευρώπη (με φόντο το Brexit), έξαρση της τρομοκρατίας και η αναθέρμανση των γεωπολιτικών εντάσεων, καθώς και οι ολοένα και αυξανόμενες εκτιμήσεις ότι οι "αρκούδες" έχουν επιστρέψει στις αγορές, έχουν δημιουργήσει ενα εύφλεκτο κοκτέιλ για τα χρηματιστήρια.

Ως αποτέλεσμα, στο Χ.Α. η πρώτη εβδομάδα της χρονιάς έκλεισε με ένα σερί τεσσάρων πτωτικών συνεδριάσεων και απώλειες 7,19%, επίδοση που αποτελεί το δεύτερο χειρότερο ξεκίνημα χρονιάς μετά το 2001 όταν ο Γενικός ∆είκτης στις τέσσερις πρώτες συνεδριάσεις είχε καταγράψει απώλειες 7,2%. Οι αναλυτές δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τη συνέχεια, τουλάχιατον βραχυπρόσθεσμα, καθώς το αυξημένο πολιτικό ρίσκο και οι ανησυχίες για τη σταθερότητα της κυβερνητικής συνοχής ενόψει της ψήφισης δύσκολων νομοσχεδίων (στο ασφαλιστικό, μεταξύ άλλων) αποτελούν σε αυτή τη συγκυρία τον κυριότερο παράγοντα που κρατά ψηλά τον δείκτη του επενδυτικού κινδύνου για την Ελλάδα.

Αυτό δεν σημαίνει πως η κατάσταση δεν μπορεί να μεταβληθεί και εν δυνάμει το ελληνικό Χρηματιστήριο να αποτελέσει μια contrarian αγορά απέναντι σε ένα γενικότερο bear market. Οι βασικοί καταλύτες που μπορούν να οδηγήσουν τον δείκτη σε υψηλότερα θα κριθούν από την ολοκλήρωση της πρώτης αναθεώρησης και από τις συνομιλίες για την αναδιάρθρωση του χρέους. Ωστόσο, και σε αυτό το σκέλος οι εξελίξεις δεν δείχνουν να προχωρούν με ταχύτητα και είναι ενδεικτικές οι αναφορές Ντάισελμπλουμ ότι θα χρειαστούν μήνες αντί για εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ορατός ορίζοντας για τους επενδυτές μόνο υψηλή μεταβλητότητα και διακυμάνσεις μπορεί να κρύβει, αφού πέραν της εγχώριας αστάθειας, ο διεθνής παράγοντας θα παίξει καταλυτικό ρόλο για την πορεία των αγορών. Η Beta εκτιμά πως το 2016 θα είναι μια χρονιά αναταράξεων αφού στις προϋπάρχουσες ανησυχίες των αγορών (τρομοκρατία, επιβράδυνση ανάπτυξης, αύξηση επιτοκίων) ήρθαν να προστεθούν νέα δεδομένα που θέτουν σε αναθεώρηση τα δεδομένα της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Όπως σημειώνεται, το κέντρο βάρους των εξελίξεων μετατοπίζεται στο ξεκίνημα της χρονιάς σε οικονομίες με μεγαλύτερη εμβέλεια βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τις επιδράσεις άλλων εθνικών οικονομιών ή επιχειρηματικών νέων θέτοντας ένα ζήτημα συνολικής προσέγγισης των αγορών για όσο διάστημα η φόρτιση των διεθνών δεικτών θα παραμένει υψηλή από τις πρόσφατες εξελίξεις.