Του Βασίλη Γεώργα

Ποια... Glencore και ποια Volkswagen; Μπορεί οι μετοχές των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών βιομηχανιών να συνταράσσουν τις διεθνείς κεφαλαιαγορές με την χρηματιστηριακή συντριβή τους, όμως στην Ελλάδα η κατάρρευση των τραπεζών έχει λάβει πλέον δραματικές διαστάσεις. 

Φτερό στον άνεμο ο δις "ανακεφαλαιοποιημένος" τραπεζικός κλάδος, μετρά απώλειες 35% μόνο μέσα στις έξι προηγούμενες συνεδριάσεις και 80% από τις αρχές του έτους, με τη συνολική αποτίμηση των τεσσάρων συστημικών ομίλων να πέφτει χθες μόλις στα 3,8 δισ. ευρώ,  από τα οποία Eurobank και Πειραιώς αθροίζουν λιγότερα από 850 εκατ. ευρώ!

Και το ανησυχητικό είναι πως ενώ χρηματιστηριακά ο κλάδος βρίσκεται σε κομβικό σημείο, η απαξίωση ανεβάζει ταχύτητες όσο οι μετοχές των τραπεζών τείνουν προς το μηδέν, αφού όλο και περισσότερα μικρά ή μεγαλύτερα funds αποφασίζουν με την ολοκλήρωση του τρίτου τριμήνου να γράψουν τις τερατώδεις ζημιές τους και να φύγουν όπως – όπως από έναν κλάδο που χρηματιστηριακά έχει εξελιχθεί σε απύθμενη "μαύρη τρύπα" κεφαλαίων και για την τύχη του οποίου δεν θα υπάρχουν νεότερα κ πριν περάσει ακόμη σχεδόν ένας μήνας.  

Είναι προφανές ότι μέσα σε ένα σκηνικό μηδενικής πληροφόρησης, η αγορά τιμολογεί πλέον σε "extreme" επίπεδα τους κίνδυνους της επερχόμενης νέας ανακεφαλαιοποίησης λόγω των μεγάλων ποσών που φημολογούνται. Σύμφωνα με αναλυτές, στις αποτιμήσεις που έχουν υποχωρήσει σήμερα κάποιες τράπεζες προεξοφλείται είτε αδυναμία συγκέντρωσης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα και συνεπώς κάλυψη των αναγκών αποκλειστικά από το ΤΧΣ-ESM, είτε εκτεταμένο dilution (μείωση ποσοστών) για τους υφιστάμενους μετόχους. Στο πλαίσιο αυτό είναι άξια αναφοράς η σημαντική εσωτερική απόκλιση που έχει διαμορφωθεί στον κλάδο, με την Alpha Bank να διατηρεί κέρδη 75% από τα χαμηλά του περασμένου Αυγούστου (τρέχουσα αποτίμηση στα 1,4 δις ευρώ), την Εθνική να βρίσκεται επίσης 30% υψηλότερα από τις προηγούμενες ελάχιστες τιμές της (στα 1,6 δις. ευρώ η κεφαλαιοποίηση), αλλά την Πειραιώς να έχει επιστρέψει μια ανάσα από την ιστορικά ελάχιστη αποτίμηση του Αυγούστου (+13%) καταγράφοντας φέτος τις μεγαλύτερες απώλειες με -91% και τρέχουσα αξία στα 482 εκατ. ευρώ, και την Eurobank να έχει κυριολεκτικά εξαϋλωθεί στα 0,025 ευρώ με κεφαλαιοποίηση μόλις 367 εκατ. ευρώ και διαδοχικά ιστορικά ελάχιστα τις τελευταίες ημέρες. Οι δύο τελευταίες, όπως εκτιμά η HSBC, πρόκειται να τεθούν εκτός του δείκτη MSCI Emerging Markets κατά την επόμενη αξιολόγηση του Νοεμβρίου, μια εξέλιξη που εκ των πραγμάτων δυσχεραίνει περαιτέρω και την χρηματιστηριακή τους θέση ενόψει των ΑΜΚ εφόσον επιβεβαιωθεί. 

Η πρόκληση της συγκέντρωσης κεφαλαίων για τις ελληνικές τράπεζες γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αυτή την περίοδο καθώς έχει αρχίσει να κλονίζεται η εμπιστοσύνη των επενδυτών και στις διεθνείς αγορές οι οποίες έχουν μπει πλέον σε bear market αγνώστου διαρκείας και έντασης με αφορμές μεταξύ άλλων την αναμενόμενη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, την επιβράδυνση της Κίνας και το σκάνδαλο του γερμανικού κολοσσού της V.W 

Από την άλλη στην αγορά δεν λείπουν οι φωνές που κάνουν λόγο για συνθήκες πτωτικής υπερβολής στις αποτιμήσεις των τραπεζών εκτιμώντας πως σε αυτές τις τιμές διαμορφώνονται "ιστορικές αγοραστικές ευκαιρίες" από τη στιγμή που οι μετοχές τους θα είναι διαπραγματεύσιμες στο 0,5 με 0,6x της λογιστικής τους αξίας μετά τις εκτιμώμενες ανακεφαλαιοποιήσεις.

Στην πραγματικότητα όμως, κανείς δεν ξέρει ποια θα είναι η επόμενη μέρα για τον κλάδο, εξ ου και το γεγονός πως σταθερά εδώ και μήνες όλοι οι μεγάλοι ξένοι οίκοι και οι εγχώριες χρηματιστηριακές, έχουν σταματήσει να δίνουν συστάσεις για τις τράπεζες, παρότι σε αυτές διατηρούν ακόμη και σήμερα τις μεγαλύτερες επενδυτικές θέσεις ξένοι, και εκεί γίνεται ο μεγαλύτερος χρηματιστηριακός τζίρος.  

Το μόνο βέβαιο είναι πως με επίκεντρο τον τραπεζικό κλάδο διενεργείται αυτή την περίοδο η μεγαλύτερη αναδιανομή χαρτιών στην Ιστορία, με την εμπορευσιμότητα να έχει σχεδόν διπλασιαστεί από πέρυσι, τόσο λόγω των πολύ χαμηλών χρηματιστηριακών τιμών όσο και του υπερπληθωρισμού "χαρτιών" που έχουν εκδοθεί  (πάνω από 37 δισ. τίτλοι) αλλά και του εκτεταμένου trading που γίνεται από ξένα hedge funds. Ενδεικτικό είναι πως συνολικά ο μέσος ημερήσιος όγκος συναλλαγών στο ΧΑ διαμορφώνεται φέτος στα 177 εκατ. τεμάχια αυξημένος κατά 86% από πέρυσι, ενώ η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών έχει υποχωρήσει στα 86 εκατ. ευρώ (σ.σ πλέον διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα μετά τα capital controls) έχοντας μειωθεί πάνω από 33% σε σχέση με το 2014. 

Χρηματιστηριακοί αναλυτές θεωρούν σημαντικό για τον τραπεζικό δείκτη να σταματήσει την έντονα καθοδική του κίνηση κοντά στα τρέχοντα επίπεδα τιμών και συγκεκριμένα να μην υποχωρήσει χαμηλότερα από τις 175-180 μονάδες, ώστε διαγραμματικά να διατηρήσει ζωντανό το σενάριο δημιουργίας ενός σχηματισμού πυθμένα (βλέπε γράφημα) που θα αυξήσει τις πιθανότητες τερματισμού της πτώσης του χωρίς να καταγράψει νεότερα χαμηλά. Τυχόν αναστροφή της καθοδικής του κίνησης θα αποτελέσει εφαλτήριο για τη βελτίωση του κλίματος σε όλη την αγορά η οποία μπορεί να έχει διαφοροποιήσει σημαντικά τη συμπεριφορά της έναντι των τραπεζών (σ.σ πλήθος μετοχών της μεγάλης και μεσαίας κεφαλαιοποίησης καταγράφουν φέτος άνοδο 20-50%) ωστόσο είναι εμφανές πως χωρίς τη συνδρομή του τραπεζικού κλάδου, δεν μπορεί να πάει πουθενά. 

Ένας πιθανός σχηματισμός αναστροφής στον τραπεζικό δείκτη: