του Βασίλη Γεώργα

Το δολάριο είναι και πάλι ο βασιλιάς των νομισμάτων παγκοσμίως. Με την άνοδό του κατά 10% έναντι των κυριότερων ισοτιμιών από τις αρχές του έτους και την εκρηκτική ανατίμησή του κατά 30% σε μέσο όρο τα τελευταία 4 χρόνια, κυριαρχεί στις αγορές και σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις των διεθνών αναλυτών έχει μπροστά του ακόμη αρκετό δρόμο. 

Οι δυνάμεις που έχουν απελευθερωθεί εξαιτίας των αντιθετικών νομισματικών πολιτικών που υιοθετούν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, είναι τεράστιες και αυτές καθορίζουν ως επί το πλείστον τις τροχιές των νομισμάτων με άξονα το δολάριο. Στο «φόντο» της μεγάλης κατρακύλας του ευρώ που έχει απολέσει σχεδόν το 60% της αξίας του σε σχέση με την υψηλότερη τιμή που είχε με το δολάριο το 2008 (1,60 δολάρια) και σχεδόν το 25% τον τελευταίο χρόνο, βρίσκεται και η Ελλάδα, με τα σενάρια Grexit να δυναμιτίζουν το κλίμα, καθώς καλλιεργούνται εύλογες ανησυχίες για τη σταθερότητα του οικοδομήματος της ευρωζώνης. Δεν είναι τυχαίο πως το ελληνικό πρόβλημα προβάλλεται αυτή την περίοδο από τους διεθνείς αναλυτές ως ένας από τους κύριους καταλύτες για να δικαιολογηθεί η ισχυρή πτώση του ευρώ και η πρόβλεψη πως πολύ σύντομα μέσα στη χρονιά η ισοτιμία των δύο νομισμάτων θα οδηγηθεί στο 1 προς 1 και εν συνεχεία θα καταρρεύσει έως και 20% χαμηλότερα.

Νομισματική πολιτική

Αυτή την περίοδο, όμως, οι ΗΠΑ αποτελούν ουσιαστικά τη μοναδική οικονομία που «σφίγγει» τη νομισματική πολιτική της θεωρώντας πως έχει πετύχει τους στόχους της ποσοτικής χαλάρωσης (θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, πληθωρισμός, μείωση ανεργίας) και βρίσκεται ένα βήμα πριν αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκιά της. Σε αντίθεση με την ασθμαίνουσα οικονομικά Ευρώπη που μόλις τώρα ξεκινά τη δική της στρατηγική τόνωσης της ανάπτυξης μέσα από τις αγορές ομολόγων και άλλων περιουσιακών στοιχείων, οι ΗΠΑ έχουν περάσει στην αντίθετη πλευρά.
Το βέβαιο είναι πως υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι για να δούμε στο μέλλον το ευρώ να πιάνει το απόλυτο parity με το δολάριο ή και ακόμη να διολισθαίνει χαμηλότερα. Κάποιοι αναλυτές όπως, λ.χ., η Deutsche Bank θεωρούν πως το πρόβλημα του ευρώ είναι «δομικό» και για να ενδυναμωθεί στο μέλλον το κοινό νόμισμα θα πρέπει να προηγηθεί ουσιαστική ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας στην ευρωζώνη. Στο μεσοδιάστημα και για τουλάχιστον οκτώ με δέκα χρόνια η γερμανική τράπεζα εκτιμά ότι θα φύγουν από την Ευρώπη τουλάχιστον 4 τρισ. ευρώ με κατεύθυνση το δολάριο και άλλα νομίσματα.

Bull εκτιμήσεις και αντιδράσεις

Αρκετές ξένες επενδυτικές τράπεζες που αυτή την περίοδο δεν φείδονται προβλέψεων ακολουθώντας την τάση, είναι bullish για το αμερικάνικο νόμισμα και short για το ευρώ, παρά την ήδη συντελεσθείσα μεγάλη πτώση του κοινού νομίσματος. Κοινός τόπος των περισσότερων εκτιμήσεων είναι πως μέσα στο τρίτο ή το τέταρτο τρίμηνο του 2015 η ισοτιμία των δύο νομισμάτων θα εξισωθεί και θα υποχωρήσει στα 0,90-0,95 δολάρια το 2016, ενώ οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις όπως της Goldman Sachs και της Deutsche Bank προβλέπουν καταβαράθρωση του ευρώ στα 0,80-0,85 δολάρια μέχρι το 2017. 

Από την άλλη πλευρά, αυτό που σε κάθε περίπτωση θα καθορίσει την πορεία των εξελίξεων στον νομισματικό πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη με επίκεντρο το «ακριβό» δολάριο και τα αποδυναμωμένα νομίσματα της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και άλλων ισχυρών οικονομιών, θα είναι η ίδια η αντίδραση των ΗΠΑ και σε ποιο βαθμό η Fed, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη θα ανεχθούν επί μακρόν την ανοδική πορεία του αμερικανικού νομίσματος. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν πως με τις τιμές του πετρελαίου να υποχωρούν και τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ να παραμένει ακόμη μακριά από τον στόχο του 2%, ίσως η πρώτη αύξηση επιτοκίων μετά το 2006 από τη Fed να καθυστερήσει, ή όταν ξεκινήσει να μην έχει τη δυναμική στην οποία ποντάρουν σήμερα οι αγορές. 

Οι προβλέψεις 10 διεθνών οίκων για την πορεία του δολαρίου

Deutsche Bank 

Μακροβούτι 20% για το ευρώ έναντι του δολαρίου με απώτερο στόχο τα 0,85 δολάρια την επόμενη διετία προβλέπει η Deutsche Bank, που παρά την ήδη πολύ μεγάλη άνοδο του αμερικανικού νομίσματος, αναδεικνύεται σε μια από τις πλέον bearish επενδυτικές τράπεζες παγκοσμίως για το ευρωπαϊκό νόμισμα. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών της γερμανικής τράπεζας θέλουν το ευρώ να κινείται στο 1 προς 1 με το δολάριο μέχρι το τέλος του 2015, να υποχωρεί στα 0,90 δολάρια στο τέλος του 2016 και εν συνεχεία να διολισθαίνει στα 0,85 δολάρια το 2017. 

J.P. Morgan

Μικρή περαιτέρω πτώση του ευρώ μεσοπρόθεσμα μέχρι και τα 1,05 δολάρια έως το τέλος της χρονιάς προβλέπει η J.P. Morgan, οι εκτιμήσεις της οποίας συγκαταλέγονται μάλλον στις λιγότερο απαισιόδοξες συγκριτικά με τις προβλέψεις άλλων διεθνών οίκων. Θεωρεί, δε, πως παρότι η ισοτιμία θα συνεχίσει να υποχωρεί υπέρ του δολαρίου. Ως καταλύτες για ακόμη μεγαλύτερη ενδυνάμωση του δολαρίου η J.P. Morgan θεωρεί :
-την αύξηση των επιτοκίων της FED από τον Ιούνιο,
-την αλλαγή στρατηγικής της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας
-και το ενδεχόμενο η Ελλάδα να αποχωρήσει από την Ευρωζώνη.

Morgan Stanley 

Ο «ελληνικός κίνδυνος» είναι αυτή τη στιγμή ο ισχυρότερος καταλύτης της πτώσης του ευρώ έναντι του δολαρίου και έχει τη δύναμη να επιταχύνει την καθοδική ορμή του. Η τάση του ευρώ παραμένει πτωτική και η τελευταία προσπάθεια αντίδρασης (Μάρτιος) αποδείχθηκε βραχύβια καθώς δεν είναι πλέον η ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και οι πωλήσεις επενδυτικών χαρτοφυλακίων που πιέζουν το νόμισμα. Η Morgan Stanley εκτιμά ότι το ευρώ θα χάσει την απόλυτη ισοτιμία με το δολάριο μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2015 και θα υποχωρήσει στα 0,98 δολάρια στο τέλος της χρονιάς.

Goldman Sachs

Ο αμερικανικός οίκος προέβλεπε ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο την βαθιά υποχώρηση του ευρώ, όταν ακόμη η ισοτιμία βρισκόταν στα 1,20 δολάρια. Εκτιμούσε, ωστόσο, πτώση στα 0,90 δολάρια έως το 2018, ενώ τώρα δεν αποκλείει ακόμη και τα 0,80 δολάρια έως το 2017! Βασική πηγή ανησυχίας για τις αρνητικές ροές κεφαλαίων από την οικονομία της Ευρωζώνης θεωρεί την αναιμική ανάπτυξη στον ευρωπαϊκό Νότο και τις χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων και εκτιμά πως ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία Ελλάδας - εταίρων, το δολάριο θα συνεχίσει να ενισχύεται τα επόμενα χρόνια.

Bank of America

Με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ συνδέει την πορεία της ισοτιμίας ευρώ - δολαρίου και εκτιμά πως μέχρι το τέλος του 2015 το ευρώ θα βρίσκεται στο 1:1 με το δολάριο. Το βασικό σενάριο της επενδυτικής τράπεζας στηρίζεται στη διαφορετική νομισματική πολιτική των δύο κεντρικών τραπεζών σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ και στα θεμελιώδη δεδομένα. Ωστόσο, επισημαίνει πως αν η ευρωπαϊκή οικονομία βελτιωθεί μέχρι το ερχόμενο φθινόπωρο, οι επενδυτές θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να γυρίσουν θέσεις υπέρ του ευρώ, λόγω της πιθανής διακοπής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

SocieteGenerale

Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2016 αναμένει το απόλυτο πάρτι του ευρώ με το δολάριο η γαλλική επενδυτική τράπεζα Societe Generale, ενώ αναθεώρησε την πρόβλεψή της για πτώση του ευρωπαϊκού νομίσματος στα 1,03 δολάρια στο τέλος του 2015. Η προηγούμενη εκτίμησή της για το 2015 ήταν στα 1,10 δολάρια. Έμμεσα, ωστόσο, δεν αποκλείει ακόμη χαμηλότερα επίπεδα για το ευρώ, καθώς εκτιμά ότι τα υψηλότερα επίπεδα για το δολάριο δεν θα έρθουν αμέσως μετά την πρώτη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, αλλά αρκετά αργότερα, με αποτέλεσμα η μεταβλητότητα του δολαρίου να παραμείνει υψηλή. 

Credit Agricole

Η αβεβαιότητα για την Ελλάδα και τη βιωσιμότητα του χρέους της συνεχίζει να στοιχειώνει το ευρώ, εκτιμά η Credit Agricole η οποία, ωστόσο, θεωρεί καταλύτη για τη μικρή περαιτέρω διολίσθηση του κοινού νομίσματος έναντι του δολαρίου, όχι τόσο τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την ελληνική κρίση, όσο τη στιγμή που η Fed θα αποφασίσει να αυξήσει τα επιτόκια στις ΗΠΑ. Υπό το πρίσμα αυτό η γαλλική τράπεζα εκτιμά ότι η απόλυτη ισοτιμία του 1:1 θα επιτευχθεί πιθανόν στο τρίτο τρίμηνο του 2015, όταν και αναμένεται η κίνηση της Aμερικανικής Kεντρικής Τράπεζας.

Barclays 

Η βρετανική τράπεζα Barclays προβλέπει ότι μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2015 η ισοτιμία ευρώ - δολαρίου θα έχει «γράψει» το ένα προς ένα και εν συνεχεία θα κινηθεί χαμηλότερα με στόχο τα 0,95 δολάρια ως το πρώτο τρίμηνο του 2016. Η τράπεζα θεωρεί πως καταλύτες για τις χαμηλές πτήσεις του ευρώ είναι τόσο επενδυτικοί όσο και διαρθρωτικοί και έχουν να κάνουν με τις χαμηλές αποδόσεις των κεφαλαίων στην Ευρωζώνη λόγω του παραγωγικού κενού στη νομισματική ένωση και των διαρθρωτικών εμποδίων στην οικονομική ανάπτυξη.

Royal Bank of Scotland

Βραχύβια εκτιμά η RBS ότι θα είναι η προσπάθεια του ευρώ να επιστρέψει πάνω από τα 1,10 δολάρια. Η βρετανική τράπεζα εξακολουθεί να θεωρεί ως ένα από τα πιο επικερδή trades το σορτάρισμα του ευρωπαϊκού νομίσματος, καθώς πιστεύει πως η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων μέσα στο 2015 και ο περιορισμός των συναλλαγματικών αποθεμάτων σε ευρώ θα συνεχίσουν να ασκούν πιέσεις στο ευρώ υπέρ του δολαρίου. 

UBS

Short θέσεις στο ευρώ και long στο δολάριο εξακολουθεί να συστήνει η UBS η οποία αναθεώρησε πτωτικά τις εκτιμήσεις της για την ισοτιμία, προβλέποντας ότι το ζεύγος θα κινηθεί εντός του επόμενου τριμήνου ανάμεσα στο 1,00 και στο 1,05 δολάρια. «Θα υπάρχει μία διαρκής ευελιξία μεταξύ του συγκεκριμένου εύρους, το οποίο, ωστόσο, δεν αναμένεται να παραβιαστεί» προβλέπει η UBS, αν και εκτιμά πως σε ένα χρόνο από σήμερα η ισοτιμία θα βρίσκεται στα 1,10 δολάρια.

Πώς κινούνται το ελβετικό φράγκο και τα νομίσματα - δορυφόροι

Ελβετικό φράγκο
Η αποσύνδεση του ελβετικού φράγκου από το ευρώ τον Ιανουάριο επέφερε πλήγμα στις διεθνείς ισοτιμίες, ωστόσο τρεις μήνες μετά την πρωτοφανή ανατίμηση του ελβετικού νομίσματος στις αγορές έχει αρχίσει να αποκαθίσταται μια νέα ισορροπία. Η αλλαγή στρατηγικής της Ελβετικής Κεντρικής Τράπεζας, που πλέον συνδέει το νόμισμά της με το δολάριο στο πλαίσιο της πολιτικής της για τα συναλλαγματικά αποθέματα και πουλά ευρώ, έχει ως αποτέλεσμα να ευνοείται το αμερικανικό νόμισμα. Το αμερικανικό δολάριο κινείται γύρω από τα επίπεδα του 0,97-0,98 ελβετικά φράγκα από τα 0,73 που είχε καταρρεύσει μετά την περιβόητη απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας στις 15 Ιανουαρίου, ενώ στην ισοτιμία του ευρώ με το φράγκο η εικόνα λίγο έχει διαφοροποιηθεί. Από το 1,20 που διαμορφωνόταν η κλειδωμένη ισοτιμία, το ευρώ βρίσκεται στα 1,03 ελβετικά φράγκα, με τους αναλυτές να εκτιμούν, πάντως, ότι η ανάκαμψη θα συνεχιστεί προς λίγο υψηλότερα επίπεδα. Η Scotia Bank, λ.χ., προβλέπει ότι η ισοτιμία θα αυξηθεί σταδιακά στο 1,10.

Δολάριο Αυστραλίας

Το δολάριο της Αυστραλίας συνεχίζει να υποτιμάται σταθερά έναντι του αμερικανικού νομίσματος σε μια πορεία διολίσθησης που έχει οδηγήσει την ισοτιμία στα 0,75 δολάρια ΗΠΑ από τα 1,06 δολάρια που ήταν τον Απρίλιο του 2013 και περίπου 20% χαμηλότερα τον τελευταίο χρόνο. Τον Φεβρουάριο η Κεντρική Τράπεζα της Αυστραλίας αναγκάστηκε να μειώσει τα επιτόκια στο 2,25% σε μια προσπάθεια να τονώσει την ανάπτυξη της οικονομίας που επηρεάζεται πρωτίστως από τη μεγάλη μείωση των τιμών των εμπορευμάτων και κυρίως του σιδηρομεταλλεύματος που αποτελεί το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν προς την Κίνα. Η πτώση του νομίσματος έχει κάνει ελκυστικότερες τις εξαγωγές και τον τουρισμό, αλλά έχει καταστήσει ακριβότερες τις τιμές εισαγόμενων προϊόντων. Η Κεντρική Τράπεζα έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης των επιτοκίων καθώς επιδιώκει την περαιτέρω υποτίμηση έναντι του δολαρίου, με αποτέλεσμα οι εκτιμήσεις των αναλυτών να μιλούν για περαιτέρω ενδυνάμωση του αμερικανικού νομίσματος σε υψηλά οκταετίας έναντι του δολαρίου Αυστραλίας. 

Δολάριο Καναδά

Σε καθοδική τροχιά έναντι του δολαρίου παραμένει και το καναδικό νόμισμα, με την ισοτιμία να έχει υποχωρήσει πάνω από 15% το τελευταίο 9μηνο από τα 0,94 στα 0,79 δολάρια. Η μείωση των επιτοκίων της Κεντρικής Τράπεζας του Καναδά στο 0,75% αλλά κυρίως η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου στο οποίο η καναδική οικονομία στηρίζει σημαντικό μέρος της ευμάρειάς της, αποτελούν τους καταλύτες για τη διολίσθηση του καναδικού δολαρίου έναντι του αμερικανικού νομίσματος, καθώς διεθνή επενδυτικά κεφάλαια ρευστοποιούν τις θέσεις τους. Ο στόχος για το καναδικό νόμισμα έχει τοποθετηθεί από πολλούς αναλυτές στα 0,75 δολάρια μέχρι το τέλος του έτους, με τους περισσότερους να αναμένουν και νέες μειώσεις επιτοκίων.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 18ης Απριλίου 2015