Του Βασίλη Γεώργα

Τις τελευταίες ημέρες έχει συμβεί μια ασύλληπτη ανατροπή στο μέτωπο της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, με άμεσο αντίκτυπο στο χρηματιστηριακό ταμπλό καθώς ο τραπεζικός δείκτης έχει ενισχυθεί κατά 66% σε δώδεκα μόλις συνεδριάσεις.

Η μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς έχει διπλασιάσει την τιμή της με αφετηρία την καταλυτική συνεδρίαση της 8ης Απριλίου, η Alpha έχει ενισχυθεί πάνω από 120% η Εθνική κερδίζει περίπου 70%, ενώ στον αντίποδα η μετοχή της Εurobank που έφτασε να κερδίζει πάνω από 320% τις πρώτες ημέρες της αντίδρασης, έχει πλέον απολέσει το 70% των κερδών της και οδεύει ολοταχώς προς νέα χαμηλά μετά την απόφαση της να εγκαταλείψει την προσπάθεια εξεύρεσης ιδιωτικών κεφαλαίων και να καταφύγει στο ΤΧΣ.

Οι μετοχές των τριών συστημικών τραπεζών βρίσκονται πλέον ενώπιον πολύ κρίσιμων αντιστάσεων τις οποίες αν καταφέρουν να υπερβούν στις προσεχείς συνεδριάσεις θα στείλουν ξεκάθαρο μήνυμα ότι η αγορά πιστεύει στην επιτυχία των αυξήσεων. Θα ενισχυθούν έτσι σημαντικά οι πιθανότητες τα χαμηλά της 8ης Απριλίου, όπου άλλαξαν χέρια εκατομμύρια μετοχές, να αποτελέσει έναν ιστορικής σημασίας πυθμένα για τις τράπεζες.

Τι δείχνουν τα παραπάνω; Εκεί που μέχρι πρότινος λίγοι πίστευαν ότι οι τράπεζες θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια από τους ιδιώτες για να διατηρήσουν τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα, σήμερα παρέχονται αφειδώς διαβεβαιώσεις ότι -με εξαίρεση τη Eurobank που πήρε το δρόμο για το ΤΧΣ- όλες οι υπόλοιπες θα το πετύχουν και μάλιστα με το παραπάνω. Μεγάλα ελληνικά επιχειρηματικά ονόματα, εφοπλιστές, και funds του εξωτερικού φέρονται διατεθειμένα να βάλουν «πλάτη» και να μετάσχουν με πολύ μεγάλα ποσά στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, με αποτέλεσμα αυτό που πρόσφατα έμοιαζε με σίγουρη καταστροφή, τώρα να παρουσιάζεται ως ιστορική ευκαιρία.

- Η Τράπεζα Πειραιώς ήδη, όπως ανακοινώθηκε χθες με τον πλέον επίσημο τρόπο, έχει συγκεντρώσει προσφορές για 570 εκατ. ευρώ υπερκαλύπτοντας τον ελάχιστο στόχο του 10%. Πλέον το στοίχημα είναι να καλύψει το σύνολο των 730 εκατ. ευρώ ώστε να μην εκδοθούν Cocos που μελλοντικά θα μπορούσαν να «αραιώσουν» σημαντικά τις θέσεις των μετόχων.

- Η Alpha Bank βρίσκεται επίσης πολύ κοντά, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, στον στόχο να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα κεφάλαια ύψους 457,1 εκατ. ευρώ, στοχεύοντας και εκείνη να πετύχει υπερκάλυψη του ποσού και να συγκεντρώσει 550 εκατ. ευρώ (12%) ώστε να αποφύγει και εκείνη την έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών.

-Στην Εθνική όπου το στοίχημα είναι γιγαντιαίο, τόσο επειδή η Τράπεζα εμφανίζει αρνητική καθαρή θέση και συνεπώς αποκλείει μεγάλο αριθμό δυνητικών επενδυτών (ασφαλιστικά ταμεία, κ.ά), όσο και λόγω των μεγάλων κεφαλαιακών απαιτήσεων (απαιτούνται 790 εκατ. ευρώ), οι πληροφορίες θέλουν την επιτυχία της αύξησης κεφαλαίου να «κλειδώνει» και τυπικά αύριο Πέμπτη (ταυτόχρονα με το deal του ΟΠΑΠ), με τον όμιλο να επιτυγχάνει υπερκάλυψη του απαιτούμενου 10%. Για την περίπτωση της Εθνικής επικρατεί ευφορία και στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς «πήρε πάνω του» -με αλλεπάλληλες προσωπικές συναντήσεις με επιχειρηματίες και εφοπλιστές- μεγάλο μέρος της προσπάθειας συγκέντρωσης κεφαλαίων και εκτιμούν ότι θα το πιστωθεί πολιτικά.

Το αποτέλεσμα των αυξήσεων δεν θα το ξέρει κανείς πριν αυτές ολοκληρωθούν , ωστόσο όπως τονίζουν χρηματιστηριακοί αναλυτές, η εικόνα έχει πλέον ξεκαθαρίσει και το περιβάλλον που έχει πλέον διαμορφωθεί μετά την κινητοποίηση των διοικήσεων των τραπεζών, της Κυβέρνησης και μεγάλου αριθμού επιχειρηματιών είναι σαφώς πιο ευνοϊκό και λειτουργεί υπέρ και των μικρότερων μετόχων.

Απόφαση-πρόκληση

Με τις αποτιμήσεις των τραπεζών να έχουν καταρρεύσει σε χαμηλά 25ετίας και την κεφαλαιοποίησή τους να αγγίζει μόλις το 1,5 δισ. ευρώ, οι επενδυτές βρίσκονται πλέον μπροστά στο μεγαλύτερο επενδυτικό στοίχημα όλων των εποχών στο Χ.Α. Τους δίνεται η ευκαιρία να αγοράσουν μετοχές στο ναδίρ των αποτιμήσεων λαμβάνοντας ταυτόχρονα και bonus για απόκτηση περισσότερων μετοχών στο μέλλον μέσω των warrants, που αποτελούν και το «μυστικό» των πιθανών μελλοντικών υπεραξιών, ενώ μεγαλύτερο μεσοπρόθεσμο ρίσκο είναι όχι η αποτυχία των αυξήσεων καθαυτών, αλλά να «αποτύχει» η ίδια η ελληνική οικονομία και μαζί τις οι τράπεζες που δεν θα καταφέρουν να ανακάμψουν.

Ουσιαστικά η συμμετοχή στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών σημαίνει ότι οι επενδυτές θα πάρουν το ρίσκο και θα ποντάρουν στα σενάρια ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια, όπως προβλέπεται στα Μνημόνια, στην επαναφορά της οικονομίας στις αγορές μέσα στους επόμενους 12-24 μήνες, και στην δυνατότητα των ελληνικών τραπεζών να επανέλθουν σε τροχιά ανάκαμψης ώστε να απεμπλακούν από το ΤΧΣ επιστρέφοντας σταδιακά το 90% των κεφαλαίων που θα καλύψει για λογαριασμό τους.

Για τους υφιστάμενους μετόχους των τραπεζών η συμμετοχή στις αυξήσεις είναι θεωρητικά μονόδρομος αν δεν θέλουν να χάσουν λογιστικά σχεδόν ολοκληρωτικά τις μετοχές τους λόγω της μεγάλης αραίωσης (dilution) που θα προκληθεί από την έκδοση νέων μετοχών.

Συμμετέχοντας στην αύξηση και υπό την προϋπόθεση ότι θα καλυφθεί το όριο του 10%, κάθε επενδυτής θα πάρει από ένα warrant ανά νέα μετοχή το οποίο θα του δώσει το δικαίωμα να αγοράσει εντός 54 μηνών άλλες 9 μετοχές ιδιοκτησίας του ΤΧΣ. Πρακτικά κάποιος που θα αποκτήσει 10.000 μετοχές μιας τράπεζας κατά την αύξηση κεφαλαίου θα μπορεί να αγοράσει μέσα στα επόμενα 4,5 χρόνια άλλες 90.000 μετοχές στην ίδια τιμή που αγόρασε τις πρώτες και να καρπωθεί σημαντική υπεραξία αν τα πράγματα εξελιχθούν θετικά. Για τα warrants -που θα είναι διαπραγματεύσιμα στο Χρηματιστήριο και συνεπώς οι επενδυτές θα μπορούν να αγοράζουν ή να πωλούν τα δικαιώματά τους ανάλογα με το πώς εκτιμούν τις εξελίξεις- έχει οριστεί ετήσια προσαύξηση 4% για το πρώτο χρόνο, 5% τον δεύτερο, 6% τον τρίτο, 7% τον τέταρτο και 8% για τους εναπομείναντες έξι μήνες. Αρκετοί επενδυτές, και ειδικότερα τα hedge funds, σύμφωνα με τους αναλυτές, ενδέχεται να προτιμήσουν να επενδύσουν απευθείας σε warrants καθώς το προσδοκώμενο όφελος με βάση το θετικό σενάριο ενδέχεται να είναι υψηλότερο.

Αντικίνητρο για τους επενδυτές στις αυξήσεις κεφαλαίου είναι η πιθανότητα έκδοσης Cocos την οποία προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποφύγουν οι τράπεζες υπερακαλύπτοντας το ελάχιστον απαιτούμενο ποσό του 10% της αύξησης. Αυτά τα μετατρέψιμα σε μετοχές «ομόλογα» θα πιστωθούν στο τέλος της πενταετίας υπέρ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας σε περίπτωση που οι τράπεζες δεν καταφέρουν να τα εξοφλήσουν στο σύνολό τους. Ο τόκος για τα Cocos είναι 7% τον πρώτο χρόνο και φτάνει στο 9% στο τέλος της πενταετίας, αντλώντας πολύτιμα κεφάλαια από τις τράπεζες, ενώ σε περίπτωση μετατροπής τους σε μετοχές, αυτή θα γίνει στο ήμισυ της αρχικής τιμής διάθεσης των μετοχών επιφέροντας μεγάλη «αραίωση» στους υφιστάμενους μετόχους των τραπεζών.

«Άγνωστος Χ» είναι, και ενδεχομένως να παραμείνει για καιρό ακόμη, ο παράγοντας των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Υπάρχουν ήδη κάποιες ενδείξεις ότι τα «κόκκινα» δάνεια έχουν αρχίσει να σταθεροποιούνται (σ.σ. θα βοηθήσει σε αυτό και ο πακτωλός των ρυθμίσεων και διευκολύνσεων που ανακοινώθηκαν πρόσφατα), ωστόσο κάθε πρόβλεψη είναι ακόμη επισφαλής. Αν συνεχίσουν να αυξάνουν, αυτό θα σημάνει την ανάγκη νέων αυξήσεων κεφαλαίου στο μέλλον.