Ποιες εταιρείες στο χρηματιστήριο θα ευνοηθούν περισσότερο, ενόψει μιας τουριστικά «θερμής» περιόδου για την Ελλάδα. Αερομεταφορές, ξενοδοχεία, λιμάνια, μαρίνες και duty free στο επίκεντρο Οι προβλέψεις του συνόλου των παραγόντων του κλάδου, βασιζόμενες στις συμφωνίες με τους μεγάλους tour operators, τις προκρατήσεις και τις αντίστοιχες εκτιμήσεις για ανταγωνιστικές της ελληνικής αγορές, μιλούν για ένα τουριστικά «θερμό» καλοκαίρι: αναμένεται αύξηση των αφίξεων, με στόχο τουλάχιστον τις 17 εκατ. αφίξεις το 2013, διψήφια άνοδο από βασικές αγορές, όπως τη βρετανική, και σημαντική άνοδο από «αναδυόμενες», όπως τη Ρωσία και το Ισραήλ. Εάν επιβεβαιωθεί ο παραπάνω στόχος, τα άμεσα τουριστικά έσοδα υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τα 11 δισ. ευρώ και θα εισφέρουν επιπλέον 1,5 μονάδα στο ΑΕΠ της χώρας. Ο τουρισμός, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό στην προσπάθεια ανάταξης της οικονομίας, αρχής γενομένης από το 2013. Υπολογίζεται ότι η τουριστική κατανάλωση επηρεάζει το 60% των κλάδων της ελληνικής οικονομίας, ενώ ο τουριστικός πολλαπλασιαστής εκτιμάται σε 2,184 ή, με άλλα λόγια, κάθε ευρώ που καταναλώνεται στον τουρισμό ;δημιουργεί υπερδιπλάσια δευτερογενή κατανάλωση στην υπόλοιπη οικονομία. Ακόμα, είναι αξιοσημείωτο ότι για κάθε μία άμεση θέση απασχόλησης στον τουρισμό δημιουργείται σχεδόν ακόμα μία στην ευρύτερη οικονομία. Συχνά έχει ειπωθεί ότι ο τουρισμός απομένει ως η μόνη λοκομοτίβα, ανάπτυξης της οικονομίας, ιδιαίτερα τώρα, που η αγορά ακινήτων έχει καταρρεύσει, κάτι που αντανακλάται και σε επενδυτικό επίπεδο. Εντοπίζοντας τις «μετοχές του τουρισμού» στο Ελληνικό Χρηματιστήριο, οι επενδυτές τοποθετούνται σε έναν κλάδο που, εκ των πραγμάτων, θα πρωταγωνιστήσει τα επόμενα χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι εισηγμένες που σχετίζονται με αυτήν τη δραστηριότητα θα ευνοηθούν. Για παράδειγμα, οι ακτοπλοϊκές εταιρείες υποφέρουν από την αύξηση του λειτουργικού κόστους, λόγω πετρελαίου, και από την αδυναμία αντιμετώπισης του δανεισμού τους και, για τον λόγο αυτό, επενδυτικά μένουν στο περιθώριο. Επίσης, δεν θα ευνοηθούν όλα τα ξενοδοχεία, ούτε όλα τα λιμάνια. Το «Κ» επιχειρεί να προσεγγίσει επενδυτικά τις εταιρείες που εκτιμάται ότι θα συμπεριλαμβάνονται στους πρωταγωνιστές της ανάκαμψης του τουρισμού και θα ωφεληθούν, για διαφορετικούς λόγους, από αυτήν. Aegean Airlines Σε βασιλιά των αιθέρων φιλοδοξεί να μετατραπεί το φετινό καλοκαίρι η Aegean Airlines, με στόχο να εκμεταλλευτεί την αυξανόμενη τουριστική κίνηση -κυρίως από την Ευρώπη- προς την Ελλάδα και τους εσωτερικούς της προορισμοός. Η αεροπορική εταιρεία, εν αναμονή θετικών νέων από τις Βρυξέλλες αναφορικά με την εξαγορά της Olympic Air, έχει ήδη προσθέσει πληθώρα νέων προορισμών στο δίκτυό της, καλύπτοντας ένα ευρύ γεωγραφικό φάσμα. [[pagebreak]] Προτεραιότητα του ομίλου είναι να κερδίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας της τουριστικής σεζόν στο κομμάτι των αεροπορικών μετακινήσεων, αυξάνοντας τις πληρότητες των αεροσκαφών της. Σε πιο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, εάν υλοποιηθεί το εγχείρημα συγχώνευσης με την Olympic Air, η Aegean, πέραν των ωφελειών σε επίπεδο επίτευξης οικονομιών κλίμακας στο πτητικό έργο, στις διοικητικές-τεχνικές υπηρεσίες και στη διαχείριση των αεροσκαφών και της μείωσης του κόστους ανά μονάδα έργου, κερδίζει διπλά: Πρώτον, απαλλάσσεται από τον κοστοβόρο εσωτερικό ανταγωνισμό σε δρομολόγια-«φιλέτα», όπως της Θεσσαλονίκης, της Κέρκυρας, της Ρόδου κ.ά., και, δεύτερον, αποκτά κρίσιμο μέγεθος ώστε το νέο σχήμα να ανταγωνιστεί ευθέως έτερους ευρωπαϊκούς παίκτες. Ουσιαστικά, η Aegean φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε έναν άκρως υπολογίσιμο ευρωπαϊκό παίκτη στην νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου, ώστε στη συνέχεια να επιδιώξει συνέργειες με μεγαλύτερους ομίλους. Επενδυτικά, η Aegean είναι από τις λίγες περιπτώσεις στο Χ.Α. όπου η κεφαλαιοποίηση είναι ακόμα χαμηλότερη των ταμειακών της διαθεσίμων. Η εταιρεία έχει στο ταμείο της 180 εκατ. ευρώ και αποτιμάται στο ταμπλό στα 170 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει να υπολογιστεί πως ο όμιλος προσφέρεται να δώσει 72 εκατ. ευρώ για να αποκτήσει την Olympic Air. Το νέο σχήμα, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα μπορούσε να αποκτήσει έναν ενοποιημένο κύκλο εργασιών άνω των 900 εκατ. ευρώ, ενεργητικό της τάξης των 700 εκατ. ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις άνω των 550 εκατ. ευρώ, ενώ θα διατηρούσε ηγετικά μερίδια στις πτήσεις εσωτερικού. Η πιο πρόσφατη τιμή-στόχος για τη μετοχή της Aegean έχει τοποθετηθεί από την Piraeus Sec. στα 2,20 ευρώ (τρέχουσα τιμή στα 2,40 ευρώ), χωρίς οι αναλυτές να έχουν συνυπολογίσει τις επιπτώσεις από τη συγχώνευση. Για το σύνολο του 2012 ο Δημήτρης Γερογιάννης, διευθύνων σύμβουλος, έχει κάνει λόγο για ζημίες προ φόρων για τρίτη συνεχή χρονιά, στα επίπεδα του 4%-5% του κύκλου εργασιών του ομίλου. Αστέρας Βουλιαγμένης Πρόκειται για τη ναυαρχίδα του ξενοδοχειακού κλάδου στην Ελλάδα. Όμως από μόνο του αυτό δεν αρκεί, γιατί μέχρι σήμερα η εκτίμηση των περισσότερων αναλυτών ήταν πως ο Αστέρας Βουλιαγμένης δεν απέδιδε με βάση τις πραγματικές του δυνατότητες. Είναι χαρακτηριστικό πως πέρυσι οι πρώτες αναφορές έκαναν λόγο για μείωση 12% των εσόδων της μονάδας. Ωστόσο, επενδυτικά η εικόνα αλλάζει, αφού η αγορά «παίζει» την πώληση της μονάδας στο πλαίσιο του προγράμματος αποκρατικοποίησης και τα οφέλη που θα προκύψουν από την είσοδο του νέου επενδυτή. Είναι χαρακτηριστικό πως η μετοχή του Αστέρα στο Χ.Α. μόνο από την αρχή του χρόνου έχει ενισχυθεί κατά 30%, έπειτα από την οριστικοποίηση του σχεδίου πώλησης της μονάδας. Το «πακέτο» που θα αποκτήσει ο νέος αγοραστής (η συνολική έκταση, δυνατότητα ανέγερσης νέων κατοικιών προς εκμετάλλευση, μαρίνα, συνεδριακό κέντρο κ.λπ.) μπορεί στην πράξη να απογειώσει την αποτίμηση της εταιρείας στο Χ.Α., η οποία σήμερα έχει διαμορφωθεί στα 292 εκατ. ευρώ. FF Group Μπορεί, πλέον η Folli Follie Group να μην απολαμβάνει τα οφέλη του 100% της δραστηριότητας του travel retail, κοινώς των Καταστημάτων Αφορολόγητων Ειδών, μετά την παραχώρηση του 51% στην ελβετική Dufry, κίνηση που μειώνει αισθητά τις υποχρεώσεις του ομίλου, πλην η συγκεκριμένη δραστηριότητα αναμένεται να ωφεληθεί τα μάλα τόσο από τις συνέργειες με τους Ελβετούς όσο και από την αναμενόμενη σημαντική αύξηση της κατανάλωσης στα duty free shops, τάση που ήταν ήδη έντονη από την περσινή χρονιά. [[pagebreak]] Στο εννεάμηνο του 2012, οι λιανικές πωλήσεις του travel retail αυξήθηκαν κατά 5,1 % (από 229 εκατ. ευρώ σε 240,8 εκατ. ευρώ), κάτι που επιτεύχθηκε παρά τη μείωση της επιβατικής κίνησης, στο αντίστοιχο διάστημα, κατά 6,1 %. Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι πως, σε μια δύσκολη χρονιά, η μέση κατανάλωση ανά πελάτη αυξήθηκε κατά 4%, στα 41 ευρώ. Η δραστηριότητα των ΚΑΕ απέφερε το 28,6% των ενοποιημένων πωλήσεων και το 44% του EBITDA στο ίδιο διάστημα για τον όμιλο, με το 21% του τζίρου να γίνεται μόνο από το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Οι αναλυτές εκτιμούν πως το deal με την Dufry θα δημιουργήσει σημαντικές συνέργειες της τάξης των 10 εκατ. ευρώ στο επόμενο 18μηνο. Ήδη έχει συμφωνηθεί 5ετές κοινό επιχειρηματικό πλάνο, βάσει του οποίου τα ΚΑΕ θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος για την Dufry στην Ανατ. Μεσόγειο, περιοχή εξαιρετικής τουριστικής σημασίας, με τεράστιες προοπτικές. Σήμερα τα ΚΑΕ διαθέτουν δίκτυο 97 καταστημάτων λιανικού ταξιδιωτικού εμπορίου σε 47 σημεία πώλησης (25 αεροδρόμια, 11 μεθοριακούς σταθμούς και 11 λιμάνια) σε όλην τη χώρα, λειτουργώντας ως ο αποκλειστικός πάροχος αφορολογήτων ειδών στα σημεία εξόδου από την Ελλάδα. Στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών η εταιρεία λειτουργεί συνολικά 22 καταστήματα στους χώρους αναχωρήσεων, ενώ η θυγατρική Ελληνικές Διανομές Α.Ε. λειτουργεί συνολικά 16 καταστήματα, 10 εκ των οποίων στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων προέρχεται από τους συνοριακούς σταθμούς της τάξης του 30%) και τα περιφερειακά αεροδρόμια (30%), ενώ στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» πραγματοποιήθηκε στο εννεάμηνο του 201 2 το 21 % των πωλήσεων. Οργανισμός Λιμένος Πειραιά Εκτός από τη Cosco το λιμάνι του Πειραιά σημαίνει... τουρίστες. Ο ΟΛΠ αποτελεί το μεγαλύτερο επιβατικό λιμάνι στην Ευρώπη, πύλη διέλευσης τουριστών για τα νησιά και κόμβο διακίνησης του εσωτερικού εμπορίου από και προς τη νησιωτική χώρα. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: Από τον Πειραιά περνούν 20 εκατ. επιβάτες ετησίως και πάνω από 2,5 εκατ. επιβάτες κρουαζιέρας. Ιδιαίτερα στο κομμάτι της κρουαζιέρας, η αύξηση πέρυσι της επιβατικής κίνησης ανήλθε στο 35% και για το 2013 αναμένεται να ξεπεράσει αυτά τα επίπεδα. Μόλις προ ημερών, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, Γιώργος Ανωμερίτης, ανέφερε πως το 2013 θα είναι μια ανοδική χρονιά για την κρουαζιέρα και στο λιμάνι του Πειραιά θα δέσουν περισσότερα από 710 κρουαζιερόπλοια που θα μεταφέρουν περισσότερους από 2,2 εκατ. τουρίστες. Η προοπτική ανάπτυξης νέων κρηπιδωμάτων για την κρουαζιέρα και το home-porting αλλάζει τις προοπτικές για τον Οργανισμό. Το 2013 ο ΟΛΠ θα διαθέτει 11 θέσεις ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων, ενώ ήδη έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ η επέκταση του λιμένα κρουαζιέρας για 6 θέσεις ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων νέας γενιάς (μήκους άνω των 300 μ.). Τα πλοία αυτά έχουν διασφαλίσει ακριβή θέση ελλιμενισμού στην Ακτή Θεμιστοκλέους και θα εξυπηρετούνται, πλέον, από νέο κτίριο υποδοχής επιβατών 5.800 τ.μ. Σύμφωνα με τελευταία μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, η κρουαζιέρα στην Ελλάδα μπορεί να ευνοηθεί τα επόμενα χρόνια από την αύξηση της διεθνούς ζήτησης, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αναμένεται να ξεπεράσει τους 30 εκατ. επιβάτες το 2016 (από 20 εκατ. το 2011). Στην περίπτωση, βέβαια του ΟΛΠ, ώθηση παρέχεται και από τις προοπτικές που δημιουργεί η αποκρατικοποίηση του λιμανιού. Η μετοχή ήδη το τελευταίο τρίμηνο έχει καταγράψει άνοδο άνω του 35% και πλέον έχει προσεγγίσει τα επίπεδα των 20 ευρώ, κάτι που μεταφράζεται σε κεφαλαιοποίηση 475 εκατ. ευρώ. Το ενδιαφέρον για τον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ παραμένει μεγάλο, τόσο από την Cosco όσο και από έτερους ξένους ομίλους. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Φεβρουαρίου το Ταμείο θα παρουσιάσει, έπειτα και από τις εισηγήσεις των συμβούλων του, Morgan Stanley και Πειραιώς, το σχέδιο για την αξιοποίηση των λιμανιών. Η τελική απόφαση ανήκει στην κυβέρνηση. [[pagebreak]] Καράτζης Οι περισσότεροι επενδυτές έχουν συνδέσει την Καράτζης με τη βασική της δραστηριότητα, την παραγωγή διχτυών συσκευασίας. Ο τουρισμός, όμως, αποτελεί μια εξίσου σημαντική πηγή εσόδων για την κρητική εταιρεία. Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 ο όμιλος δραστηριοποιείται στον ξενοδοχειακό κλάδο, με το ιδιόκτητο all-inclusive ξενοδοχείο 4 αστέρων Nana Beach, δυναμικότητας 1.400 κλινών, που βρίσκεται στη Χερσόνησο Κρήτης. Πρόκειται για μια μονάδα που πετυχαίνει πάνω από 200.000 διανυκτερεύσεις τα τελευταία χρόνια, ενώ συνεργάζεται σταθερά με μεγάλους tour operators. Ο όμιλος έχει αποκτήσει, επίσης, 15 εκτάρια γης πάνω στη θάλασσα στην περιοχή Ιεράπετρας Κρήτης, στον νομό Λασιθίου, και σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα δεύτερο πολυτελές θέρετρο, 700 κλινών, και συγκρότημα κατοικιών. Σε επίπεδο μεγεθών, ο όμιλος Καράτζη είναι από τους ελάχιστους εν μέσω κρίσης που συνεχίζει να εμφανίζει αύξηση πωλήσεων, κερδοφορίας και εξακολουθεί και παράγει θετικές λειτουργικές ροές. Με κεφαλαιοποίηση μόλις στα 47 εκατ. ευρώ, ο όμιλος αποτελεί για την αγορά ένα επιτυχημένο μοντέλο διασποράς του επιχειρηματικού κινδύνου, καθώς, πέραν του core business και των ξενοδοχείων, έχει επεκταθεί και στην αγορά των ΑΠΕ. Η Καράτζης αναζήτησε νέα έσοδα στην αγορά ενέργειας και τον προηγούμενο μήνα ξεκίνησε τη λειτουργία τεσσάρων διασυνδεδεμένων φωτοβολταϊκών σταθμών, συνολικής ισχύος 6 MW, σε Βοιωτία και Λάρισα. Τα έσοδα από τη λειτουργία των σταθμών αναμένεται να φτάσουν τα περίπου 3,5 εκατ. ευρώ για το σύνολο της χρονιάς 2012, ενισχύοντας τα μεγέθη του ομίλου. Κυριακούλης Με την εκμετάλλευση μαρίνων να αποκτά κομβικό ρόλο σε αυτό που ονομάζεται «τουριστικό προϊόν» της Ελλάδας, η συνεργασία του ομίλου Κυριακού-λη με τον τουρκικό όμιλο Dogus αποκτά νέα διάσταση. Η D-Marin, θυγατρική της Dogus, απέκτησε το 51% του μετοχικού κεφαλαίου της MedMarinas του ομίλου Κυριακούλη έναντι 6 εκατ. ευρώ (σε μια τιμή πλησίον της καθαρής θέσης των τριών θυγατρικών στη διαχείριση των μαρίνων), αποκτώντας, έτσι, πρόσβαση στις μεγαλύτερες μαρίνες που διαχειρίζεται η Κυριακούλης, όπως της Ζέας, των Γουβιών, στην Κέρκυρα, και της Λευκάδας. Το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση είναι πώς ο όμιλος Κυριακούλης θα κεφαλαιοποιήσει αυτή τη συνεργασία. Στη Λεωφόρο Αθηνών η εταιρεία «κέρδισε» αποτίμηση 2 εκατ. ευρώ (από τα 6 εκατ. ευρώ στα 8 εκατ. ευρώ σήμερα) μετά το deal, ωστόσο παραμένει ακόμη εξαιρετικά μικρό χρηματιστηριακό μέγεθος. Ζήτημα, επίσης, αποτελεί και η ιδιαίτερα περιορισμένη εμπορευσιμότητα του τίτλου (27% το free float), αλλά και οι υποχρεώσεις του ομίλου. Σύμφωνα με τη λογιστική κατάσταση εννεαμήνου, οι συνολικές υποχρεώσεις της Κυριακούλης ανέρχονται σε 54 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 19,3 εκατ. ευρώ αφορούν μακροπρόθεσμα δάνεια, με τα ίδια κεφάλαια στα 16 εκατ. ευρώ και στο ταμείο 4 εκατ. ευρώ, με τις απαιτήσεις στα 22 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, ο όμιλος πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 16 εκατ. ευρώ (από 1 3 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο του 201 1) και καθαρά κέρδη 96.000 ευρώ (από κέρδη 357.000 ευρώ), ενώ διαθέτει 188 σκάφη αναψυχής λογιστικής αξίας 22 εκατ. ευρώ. Δεδομένης της συμφωνίας με τη Dogus, ουσιαστικά οι επενδυτές βλέπουν μια μετοχή ελκυστική ως προς τη λογιστική της αξία, με την πώληση ποσοστού στην εκμετάλλευση μαρίνων να βελτιώνει τη ρευστότητα. Ουσιαστικά, οι συνέργειες και η... ουρά της συμφωνίας με την Dogus είναι αυτές που μπορούν να μεταβάλουν το outlook, ιδιαίτερα σε περίπτωση που αλλάξει κάτι με το υψηλό κόστος ελλιμενισμού στην Ελλάδα, καθώς η εταιρεία μένει με την εκμετάλλευση σκαφών αναψυχής, μια δραστηριότητα που παραμένει υπό πίεση. * Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ;"Κεφάλαιο" της 9ης Φεβρουαρίου