Μπορεί λόγω κρίσης αλλά και γραφειοκρατικών προσκομμάτων, αρκετά εμπορικά κέντρα να μένουν προς στιγμήν στα χαρτιά, δεν παύουν όμως να προσελκύουν το ενδιαφέρον των μεγάλων ομίλων ανάπτυξης ακινήτων. Κι αυτό επειδή στην Ελλάδα, η σύγκλιση με τις ευρωπαϊκές χώρες, ως προς την αναλογία τετραγωνικών μέτρων εμπορικών κέντρων ανά κάτοικο, έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει, ενώ και οι εμπορικοί πολυχώροι διαθέτουν σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

“Ένα εμπορικό κέντρο που συνδυάζει αφενός ψυχαγωγικές και εμπορικές χρήσεις και αφετέρου βρίσκεται υπό τη διαχείριση εταιρείας του εξωτερικού που κατέχει την απαραίτητη τεχνογνωσία είναι βέβαιο ότι θα σημειώσει επιτυχία” επισημαίνει στο Capital.gr, ο Διευθυντής του Brokerage Department της Eurobank Property Services, κ. Λευτέρης Τασούλας. 

Βασικός “κανόνας” επιτυχίας ενός εμπορικού κέντρου είναι να διαθέτει μικτή εκμισθώσιμη επιφάνεια (GLA) άνω των 30.000 τ.μ., προκειμένου να περιλαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερα brands, καθώς “όσο μεγαλύτερο μέγεθος έχει τόσο πιο ανταγωνιστικό καθίσταται”.

Στο πλαίσιο αυτό, τόσο η επέκταση όσο και η λειτουργία κινηματογραφικών αιθουσών είναι συνήθης τακτική των εμπορικών κέντρων. Έτσι, το Athens Heart, επεκτείνεται κατά 3.200 τ.μ.  και αποκτά κινηματογραφικές αίθουσες, το West Plaza “ενισχύεται” με 6.000 τ.μ. χώρων ψυχαγωγίας και άθλησης, και το Pantheon Plaza σύντομα θα αποκτήσει κινηματογραφικές αίθουσες σε συνεργασία με την εταιρεία Movie Star.

 

Προοπτικές

Τα Νότια προάστια και ο Πειραιάς εμφανίζουν τις καλύτερες προοπτικές για την ανάπτυξη ενός εμπορικού κέντρου, δεδομένου ότι στερούνται αντίστοιχων επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, αν η Σείριος, θυγατρική της Παρνασσός, προχωρήσει στην ανάπτυξη του Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοΐας στον Άγιο Κοσμά, μετά και την πρόσφατη έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών όρων από το ΥΠΕΧΩΔΕ τα δεδομένα στην περιοχή θα αλλάξουν.

“Η αξιοποιήσιμη εμπορικά περιοχή, έκτασης 428 στρεμμάτων, είναι παρθένα, διαθέτει συντελεστή δόμησης 0,8, απευθύνεται σε μία κατηγορία καταναλωτών μέσου-υψηλού επιπέδου και θα αποσυμπιέσει τα ήδη κορεσμένα προάστια της Γλυφάδας και της Βούλας” επισημαίνει ο κ. Τασούλας.

Όπως αναφέρουν στελέχη του real estate, η Αθήνα “αντέχει” έως και 10 εμπορικά κέντρα, κυρίως εξαιτίας της ανυπαρξίας κατάλληλων οικοπέδων, με τη βόρεια Αττική να αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα, όπου ο συντελεστής δόμησης είναι χαμηλός και δεν υπάρχουν εκτάσεις με τις απαραίτητες προδιαγραφές. 

Ανάπτυξη

Μέσα σε μία τετραετία, από το 2005 που ξεκίνησε η κατασκευή malls, έχουν δημιουργηθεί οκτώ εμπορικά κέντρα στην ελληνική Επικράτεια: τα “The mall Athens” και “Golden Hall” στο Μαρούσι (Lamda Development), το “Athens Heart” στην οδό Πειραιώς (Pasal Development, το “West Plaza” στον Ασπρόπυργο (LC Development), το “Mediterranean Cosmos” στη Θεσσαλονίκη (Lamda & Sonae Sierra), το “Olympia mall”στα Τρίκαλα (Όμίλος Μαλάκου), το Pantheon Plaza στη Λάρισα (Sonae Sierra) και το “Gaea Lifestyle Center” στη Λάρισα (Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λάρισας).   

Την ίδια στιγμή, στα σκαριά βρίσκονται νέοι εμπορικοί πολυχώροι:

* Το mall του ομίλου Babis Vovos στο Βοτανικό, του οποίου όμως η κατασκευή έχει προσκρούσει εκ νέου σε νομικούς υφάλους. 

* Το εμπορικό – ψυχαγωγικό συγκρότημα Alsity της Παρνασσός, στον Άγιο Κοσμά (δίπλα στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού).

* Τα εμπορικά κέντρα του ΟΣΕ σε Αθήνα (ΓΑΙΟΣΕ) και Θεσσαλονίκη (Trainspot). 

* Το κέντρο στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Γαλατσίου (Όμιλος Χαραγκιώνης – Sonae Sierra), 

* Tο εκπτωτικό κέντρο (outlet) της McArthur Glen (Reds) στα Σπάτα. 

* Το εμπορικό κέντρο στη Γυαλού, δίπλα στην επένδυση της McArthur Glen (Reds). 

* Το Elefsina Center στην Ελευσίνα (Reds). 

* Το εμπορικό κέντρο του ομίλου Carrefour στα Σπάτα.

 

Παράλληλα, στο οικόπεδο του πρώην εργοστασίου “Χρωπεί” στον Πειραιά, ο Όμιλος Χαραγκιώνης επιδιώκει να ανεγείρει εμπορικό κέντρο, στη θέση του  κέντρου νυχτερινής διασκέδασης “Αθηνών Αρένα” επί της οδού Πειραιώς σχεδιάζεται η δημιουργία εμπορικού κέντρου, κοντά στο Leroy Merlin στην περιοχή του Ρέντη θα κατασκευαστεί ακόμη ένα mall, ενώ στα Γιάννενα η Sonae Siera δεν εγκαταλείπει τα σχέδιά της για δημιουργία υπερτοπικού εμπορικού χώρου.     

Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται η κατασκευή εμπορικού κέντρου στη θέση του Ομίλου επιχειρήσεων Σαρακάκης επί της λεωφόρου Αθηνών, ενώ πόλο έλξης για την υλοποίηση εμπορικού κέντρου φαίνεται πως αποτελεί το εργοστάσιο Παπαδοπούλου στην οδό Πέτρου Ράλλη, λόγω του μεγάλου συντελεστή δόμησης που προσφέρει. 

«Υπολειπόμαστε σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου αναλογίας καταναλωτών ανά τετραγωνικά μέτρα. Στην Ευρώπη σε χίλιους κατοίκους αντιστοιχούν παραπάνω από 200 τ.μ. εμπορικών κέντρων, ενώ στην Ελλάδα περίπου 45 τ.μ.» αναφέρει ο κ. Κων/νος Κωνσταντόπουλος, Surveyor του τμήματος Retail Leasing της Cushman & Wakefield. 

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του βρετανικού Οίκου real estate, τα σκήπτρα, ως προς την αναλογία τετραγωνικών μέτρων εμπορικών πολυχώρων ανά κάτοικο κατέχει η Νορβηγία με 500 τ.μ. μικτής εκμισθώσιμης επιφάνειας (GLA) ανά 1.000 κάτοικους, ακολουθεί η Σουηδία (380 τ.μ. / 1.000 κάτοικους) και η Ιρλανδία (350 τ.μ. / 1.000 κάτοικους), ενώ, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη των 25 είναι λίγο παραπάνω από 200 τ.μ. για 1.000 κάτοικους, η Ελλάδα διαθέτει κατά προσέγγιση 45 τ.μ. Βρίσκεται δηλαδή μετά τη Σερβία, τη Βουλγαρία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη και την Ουκρανία και αμέσως πριν τη Ρωσία και την Τουρκία (62 τ.μ. / 1.000 κατοίκους).